n
Inleiding
Denken en delen in archiefateliers
Het atelier Documenteren van de Samenleving
Els van den Bent, met dank aan de verschillende verslagleggers in het atelier
Eind januari 2015 eindigde een onderzoeksperiode van een half jaar in de archiefateliers, waarin
studenten en docenten op experimentele basis samenwerkten met ervaren archivarissen en informatie-
en erfgoedprofessionals en met experts uit aanpalende disciplines. Gezamenlijk zochten ze
oplossingen voor actuele vraagstukken in het werkveld. Acht praktijkinstellingen in totaal droegen
onderwerpen aan en namen actief deel aan het onderzoek. Er waren twee ateliers: het atelier Actieve
Openbaarheid en het atelier Documenteren van de Samenleving. Door de wisselwerking tussen
theorie en praktijk, onderzoekend leren, kennisontwikkeling en -deling en doelgerichte
interdisciplinaire interne en externe contacten moesten na vijf maanden concrete en bruikbare
resultaten worden opgeleverd. De archiefateliers waren een initiatief van het Platform archiefonderwijs
en -onderzoek (Hogeschool van Amsterdam, Universiteit van Amsterdam en Reinwardt Academie), in
samenwerking met de Universiteit van Leiden. Het innovatieprogramma Archief2020 en het
Amsterdam Creative Industries Centre of Expertise gaven financiële ondersteuning.
Beide ateliers kenden 'sprints' van drie a vier weken. Na elke sprint was er een zogenaamde
scrum, een bijeenkomst waarin de onderzoekers hun resultaten, maar ook problemen bij de uitvoering
en planning voor de volgende sprint presenteerden. Tevens was er gelegenheid aan te geven waaraan
behoefte was voor de volgende sprint. Voor het tweede deel van de scrums, dat geleidelijk aan de
naam Open Atelier kreeg, werden steeds experts uitgenodigd voor een voordracht of deelname aan
een panel, ter verdieping van een gemeenschappelijk onderzoeksaspect. Deze experts reflecteerden
vanuit verschillende invalshoeken op de atelieronderzoeken en boden interessante perspectieven en
een bredere, ook internationale context. De scrums stonden open voor geïnteresseerde professionals
uit het archief-, erfgoed- en informatiedomein voor deelname aan discussies en feedback. Zo werd
het atelieronderzoek gevoed door kennis en ervaring in theorie en praktijk.
Centraal in het archiefatelier Documenteren van de Samenleving stond de rol van de archivaris in de
hedendaagse samenleving die 'in toenemende mate zichzelf documenteert'. Dit onderwerp leeft volop
in de archiefwereld en maakt ook deel uit van het innovatieprogramma Archief2020. Het thema biedt
meerdere invalshoeken. In tegenstelling tot de huidige samenleving die zichzelf van hoog tot laag en
Cartoon
Lauren Romijn
