Debat Actieve openbaarheid:
Vanzelfsprekend of niet?
Erika Hokke
28 oktober 2014 Stadsarchief Rotterdam
"Actieve Openbaarheid is net als de noodrem in de trein: misschien heb je 'm niet nodig, maar het is
fijn te weten dat hij er is." Deze uitspraak werd gedaan door één van de aanwezigen bij het debat over
Actieve Openbaarheid: vanzelfsprekend of niet? op 28 oktober 2014. Het debat werd gehouden in de
grote zaal van het stadsarchief Rotterdam. Onder leiding van Vincent Robijn gingen Michael Mekel
(Raad voor het Openbaar Bestuur), Bennie Blom (raadslid gemeente Moerdijk), Frank Kasel (bedrijven-
platform Deltalinqs), Jantje Steenhuis (gemeente-archivaris Rotterdam) en Tom Kunzler (Open State
Foundation) met elkaar en de zaal de discussie aan. In een levendig debat kwamen vier stellingen aan
de orde:
Stelling 1: Het is een illusie te veronderstellen dat het vertrouwen van de burger
in de overheid zal toenemen door actieve openbaarheid.
Volgens Tom Kunzler is dit geen illusie, het vertrouwen van burgers in de overheid zal juist
toenemen door actieve openbaarheid. Hij verwees naar het project Open Spending van de Open State
Foundation. Via deze website is het mogelijk om uitgaven en inkomsten van overheden te vergelijken.
Het geeft burgers antwoord op de vraag "wat gebeurt er met mijn geld?" (zie http://openspending.nl
Bennie Blom verwees naar de gemeente Moerdijk, waar sprake is van het opheffen van het dorp
Moerdijk: "Uitleggen en beschikbaar stellen van informatie is extreem belangrijk." Jantje Steenhuis
verwees naar de praktijk in Zweden, waar overheidsorganisaties veel meer informatie beschikbaar
stellen dan in Nederland. Die ervaringen zijn heel bruikbaar voor onze situatie.
Michael Mekel nuanceerde de gedachte dat meer openbaarheid leidt tot meer vertrouwen bij burgers.
Uit een recent promotieonderzoek komt naar voren dat meer transparantie niet per definitie tot meer
vertrouwen leidt. Frank Kasel benadrukte in dat verband dat het niet alleen om openbaar maken van
informatie gaat. "Alleen data openbaar maken en dan maar geloven dat het goed komt, daar geloof ik
niet in."
Foto's: Els van den Bent