n
051
woord. Voor ambtenaren binnen bestuursorganen wordt dit
vaak als 'eng' en 'riskant' ervaren, zo zegt de actieve wobber,
maar het komt het vertrouwen van het bestuur uiteindelijk ten
goede. De poging op geheimhouding wekt hier vaak meer
wantrouwen bij de bestuurder dan algehele transparantie. De
actieve wobber denkt dat meer actieve openbaarheid zal zorgen
voor minder Wob-verzoeken. Openbaarheid moet gelden voor
alle documenten die niet onder de weigeringsgronden van de
Wob vallen. Daarnaast moet de openbaarheidstatus van alle
documenten op voorhand worden vastgesteld, en dus niet pas
als een burger er om vraagt. Alle documenten die volgens de
vaststelling openbaar kunnen worden gemaakt, dienen ook
actief openbaar worden gemaakt.
Een veel gehoord risico aan actieve openbaarheid is dat
bepaalde informatie niet meer aan het papier zal worden toe
vertrouwd. De actieve wobber zegt hierover dat dit risico altijd
bestaat. En je kunt je afvragen of dit erg is. Op het moment dat
er meer actief openbaar gemaakt zal worden zal de ambtenaar
beter nadenken over wat er precies op papier wordt gezet.
Is actieve openbaarheid te realiseren?
Technisch gezien wordt actieve openbaarheid door de wobber
niet als een probleem ervaren. Communicatief is dit nog maar
zeer de vraag. Als (bijna) alles openbaar wordt, verschijnen veel
documenten op het internet. Jaar in, jaar uit. Niemand kan daar
meer wijs uit worden. Dit leidt ook niet tot meer vertrouwen in de
overheid. Daarnaast moet er geld en tijd vrijgemaakt worden om
dit mogelijk te maken.
Heeft de actieve wobber behoefte aan
actieve openbaarheid?
JA! Actieve openbaarheid wordt bij de actieve wobber
toegejuicht. "We moeten niet meteen denken dat we dan ineens
volledig inzicht hebben in het bestuursoptreden" is daarbij wel
de nuancering die door de wobber wordt aangebracht.
De burger zal bedolven worden onder een overvloed aan data.
Toch gaat de actieve wobber er vanuit dat de relevante
informatie wel boven komt, onder meer via de media, zij het
soms dus met vertraging.
Wob-verzoek in de praktijk
Aan de actieve wobber is ook nog de vraag voorgelegd hoe
het gaat met de huidige Wob-verzoeken. De Wob-verzoeken zelf
verlopen niet moeilijk, maar vaak kom je daarna in een lastig en
langdurig traject. De wobbers benoemen een aantal problemen
die spelen:
Als eerste, dat de archivering bij de overheid een
ondergeschoven kindje is, waardoor het terugvinden van
informatie (en dus ook het verstrekken van informatie
moeizaam verloopt.
In de documenten kunnen persoonsgegevens staan, die
verwijderd moeten worden. Daarvoor is onvoldoende
aandacht en bewustzijn.
Er is niet per document nagedacht over de vraag of het wel
of niet openbaar is, zodat de keuze nog gemaakt moet
worden als er een Wob-verzoek komt.
Verstrekte documenten zijn daarnaast niet altijd duidelijk.
Dit hoeft in principe ook niet, want openbaarheid is
openbaarheid van documenten zoals die bestaan.
De overheid kan in deze gevallen altijd een toelichtende
tekst in 'normaal Nederlands' erbij verstrekken.
De bovengenoemde punten komt de snelheid waarmee
Wob-verzoeken behandeld worden niet ten goede.
