Toelichting
beslisboom Actieve
Openbaarheid
1) Wet- en Regelgeving
2) Behoefte
3) Privacy
4) Uitoefenbare rechten van
derden
Ronald Rommelse, met input van
Jan-Willem de Reus en Jeroen van Oss
Op grond van wet- en regelgeving is de
overheid verplicht om overheidsinfor
matie openbaar te maken dan wel geheim
te houden. Denk bijvoorbeeld aan de
absolute uitzonderingsgronden van de
Wet Openbaarheid Bestuur, de Algemene
Bestuurswet (besluiten die het algemeen
belang dienen) en milieuwetgeving.
Het is belangrijk om van tevoren goed
te onderzoeken welke behoefte bij een
bepaalde doelgroep (overheid, burgers,
bedrijven) aanwezig is. De behoefte
bepaalt welke data actief openbaar
worden gemaakt en hoe het informatie
systeem eventueel moet worden aange
past. Ook moet worden vastgesteld op
welke manier de actieve openbaarmaking
plaatsvindt. Gaat het om de plaatsing van
een databestand op een website, of wordt
de data rechtstreeks en uitsluitend open
baar gemaakt aan de belanghebbende,
bijvoorbeeld via een berichtenbox.
Persoonsgegevens zijn direct (naam,
geboortedatum, adres, woonplaats) of
indirect (inkomen, waarde van eigendom)
te relateren aan een persoon. De
verwerking van persoonsgegevens,
waaronder het actief openbaar maken,
is geregeld in de Wet Bescherming
Persoonsgegevens. Het actief openbaar
maken mag alleen plaatsvinden mits
daarvoor welbepaalde en uitdrukkelijk
omschreven doelen zijn vastgesteld en
deze doelen gerechtvaardigd zijn.
(In de praktijk komt het erop neer dat
een afweging van belangen moet
plaatsvinden). De actieve openbaar
making zal ook gemeld moeten worden
aan het College Bescherming Persoons
gegevens.
Houd er ook rekening mee dat bestanden
zonder persoonsgegeven, na actieve
openbaarmaking, gekoppeld kunnen
worden met andere bestanden, waardoor
alsnog de identiteit van personen
achterhaald kan worden. Ook dit valt
onder we Wet Bescherming Persoonsge
gevens. De wet heeft alleen betrekking op
levende personen. Bij overlijden vervalt
de bescherming op grond van de Wbp.
Vaak zal gekozen worden om het databe
stand te anonimiseren, waardoor er geen
persoonsgegevens actief openbaar
worden gemaakt. Bijzondere persoons
gegevens zullen altijd geanonimiseerd
moeten worden, denk aan gegevens over
ras, godsdienst of levensovertuiging,
politieke gezindheid, gezondheid,
strafrechtelijke verleden, seksuele
geaardheid en lidmaatschap van een
vakvereniging.
Onder uitoefenbare rechten wordt onder
meer verstaan (intellectuele) eigendoms
rechten van derden (niet zijnde een
overheidsorgaan). Voorbeelden van
rechten die onder het (intellectuele)
eigendomsrecht vallen zijn het auteurs
recht, portretrecht, databankenrecht,
octrooirecht, merkenrecht en handels
naamrecht. Er rusten geen rechten (meer)
op de informatie, als die is vrijgesteld
van uitoefenbare rechten of als de rechten
zijn verlopen. Dit geldt bijvoorbeeld voor
een creatief werk waarvan de auteur meer
dan 70 jaar geleden is overleden.
Wanneer de overheid rechthebbende is
van de data of de overheid toestemming
heeft van de rechthebbende om de data
vrij te geven, kan de data zonder risico
actief openbaar worden gemaakt.