n
101
Vindbaar, betrouwbaar en gescreend
voor vrijgave
Het komt ook voor dat een overheidsinstantie bij het
verstrekken van informatie in het kader van een Wob-verzoek te
veel informatie meegeeft, zoals interne mailwisselingen met
vertrouwelijke informatie. Dit is in 2014 gebeurd met een affaire
rond de 'parkeereisovereenkomsten' van de gemeente
Rotterdam. Ondernemers die hun pand bouwen of verbouwen,
moeten, in het kader van de omgevingsvergunning, parkeer
plaatsen realiseren om de te verwachten parkeerdruk op te
vangen. Zij kunnen deze verplichting afkopen met een 'parkeer-
eisovereenkomst', waarna de gemeente met dit geld op een
nader te bepalen moment parkeerplaatsen aanlegt. Een
ondernemer die vond dat hij te veel betaald had, vroeg de
overeenkomsten van naburige ondernemers op door middel van
een Wob-aanvraag. De gemeente kon de betreffende
overeenkomsten aanvankelijk niet vinden, maar stuurde wel
een omvangrijke hoeveelheid e-mails over het onderwerp naar
de aanvrager. E-mails waarin vertrouwelijke informatie stond.
Deze mails lekten uit naar de krant Metro, waardoor de
gemeente een fors reputatieverlies leed.
De conclusie van dit alles is, dat informatie die actief openbaar
wordt gemaakt aan een aantal kwaliteitseisen moet voldoen, om
het beoogde effect te bereiken. De informatie moet makkelijk
vindbaar en betrouwbaar zijn. Tevens moet er een bewuste
keuze gemaakt zijn welke informatie, op grond van wet- en
regelgeving, al of niet vrijgegeven kan worden. Daarbij gaat het
om:
Voorbeeld 4: http://www.metronieuws.nl/binnenland/
2014/03/rotterdam-de-fout-in-met-wob-verzoek
geraadpleegd 27 februari 2015
a. Bescherming van de persoonlijke levenssfeer van nog
levende personen
b. Intellectueel eigendom op informatieproducten
(auteursrecht, portretrecht, etc.)
c. Vertrouwelijkheid (staatsgeheim, bedrijfsgeheim,
beleidsintimiteit)
Kun je deze drie informatiekwaliteiten van actieve openbaarheid
(vindbaar, betrouwbaar en gescreend voor vrijgave) reguleren?
En kan dat by design?
In de wereld van de bescherming van persoonsgegevens
zijn het begrip by design en het verwante begrip by default
gevleugelde termen. De Europese wetgever ziet het als de
oplossing voor organisaties om aan de wetgeving te kunnen
voldoen. Om te kunnen achterhalen of deze begrippen ook
gebruikt kunnen worden voor het waarborgen van de genoemde
randvoorwaarden voor actieve openbaarheid, heeft het atelier
op 25 november 2014 een masterclass Privacy by Design
georganiseerd. (Zie het verslag van deze masterclass op pagina
091-093 in dit Schetsboek) Tijdens de masterclass is gediscus
sieerd over de vraag of digitale informatie zodanig te beheersen
is, dat de bescherming van deze rechten te waarborgen is.
Informaticus Jaap-Henk Hoepman van de Universiteit van
Nijmegen stelde dat privacy te beschermen is, door het mee
te nemen in het ontwerp van de ICT-omgeving. Privacyjurist
Bart van der Sloot daarentegen meent dat privacybescherming
niet by design te regelen is, omdat de wetgeving gebaseerd is
op menselijke afwegingen over redelijkheid en billijkheid.
In het atelier hebben we ons gebogen over de vraag hoe deze
schijnbaar tegenstrijdige standpunten te verenigen zijn in
een nieuwe invulling van het concept van by design.