EEN ROYAAE AESCHEID
m
'S
Vadertje Drees online
Utrechtse manuscripten virtueel herenigd
9
w
Nieuwe website Markiezenhof Bergen op Zoom
Streekarchiuariaat noordoost
friesland uerhuist
nieuws uit het veld
Afscheid nemen van onze Nationale
Archivaris tijdens en na een symposium
vol emotie. Donderdag 29 november
nam Maarten van Boven afscheid van
medewerkers, collega's en vrienden in
een historische omgeving: de Rolzaal van
het voormalige Hof van Holland aan het
Haagse Binnenhof. Een locatie die het
organisatiecomité van de afscheidsvie-
ring niet zomaar had gekozen. Maarten
van Boven heeft iets met het archief van
het Hof van Holland. Het is een schatka
mer van het dagelijks leven en zo'n schat
kamer is een middel om het grote publiek
te interesseren voor geschiedenis en de
archieven die deze geschiedenis herber
gen, zo lezen we in de speciale uitgave
van Nationaal Archief Magazine bij gele
genheid van Van Bovens afscheid. Drie
sprekers gaven in prosopografische lezin
gen vlees en bloed aan een mens uit het
verre of minder verre verleden. De drie
lezingen zijn samen met nog enkele ande
re spraakmakende thema's gebundeld in
een door Waanders uitgegeven boekje
Mensen van emotie dat aan de scheidende
Algemeen Rijksarchivaris werd aangebo
den. Jammer alleen dat de kwinkslagen
die de drie sprekers naar de man die
'archieven met emotie' in de publieke
belangstelling bracht in deze bundel niet
zijn gepubliceerd. Daarvoor - en een ver
raden geheim uit het studentenleven
van Maarten van Boven - had u dus op
het symposium moeten zijn. Directeur-
generaal Cultuur en Media Judith van
Kranendonk van het ministerie van OCW
vatte Van Bovens loopbaan samen met de
woorden: "Maarten heeft ons geleerd dat
archieven niet alleen cultureelhistorische
waarde hebben, maar ook emotionele."
Ze duidde daarbij onder andere op de
begeleiding van het NA bij het raadplegen
van dossiers van het Bureau Bijzondere
Rechtspleging. Minister Ronald Plasterk
onderstreepte de lovende woorden van
de DG en benadrukte in zijn toespraak
naast de publiekshistorische verdiensten,
de afronding van de totstandkoming van
de RHC's in alle provincies en de samen
werking van het NA met Indonesië in
het Memory of the World Programm van
Unesco. Namens Hare Majesteit mocht hij
Maarten van Boven voor zijn nationale
en internationale verdiensten benoemen
tot Officier in de Orde van Oranje Nassau.
In zijn dankwoorden waagde Maarten
van Boven het de minister en de DG met
een maar een Sinterklaascadeautje te vra
gen: een grotere publieksruimte voor het
Nationaal Archief. Ook beweerde hij gek
scherend dat de bewering van zo'n tien
jaar geleden van Paul Brood ("Over de
toekomstige identiteit van het Nationaal
Archief is maar weinig te zeggen") nog
steeds geldt. In de geanimeerde receptie
hoefden de gasten niet in een rij te staan
om afscheid te nemen. Van Boven liep
door de menigte om iedereen even te
spreken en de hand te drukken.
Op 1 november vond in de
Universiteitsbibliotheek Utrecht een unie
ke hereniging plaats. Twee manuscripten
van de Utrechter Aernout van Buchel
(1565-1641) kwamen voor een bijzonder
moment weer samen: de Monumenta en
de InscriptionesVan Buchel was de bui
tenechtelijke zoon van kanunnik Aernt
van Buchel. Hij studeerde rechten in
Leiden en Douai. Tijdens een verblijf in
Parijs ging hij zich interesseren voor de
Romeinse ruïnes en middeleeuwse gebou
wen die hij daar zag. Deze interesse nam
hij mee terug naar Utrecht, waar hij een
uitgebreide documentatie aanlegde van
allerlei oudheden in kerken en kloosters.
Hij schreef de teksten over van grafzer
ken, grafmonumenten, rouwborden en
memorietafels, tekende de familiewapens
en de voorstellingen op de glas-in-loodra-
men na en kleurde deze in. Veel van deze
monumenten zijn inmiddels verdwenen
of onleesbaar geworden en de meeste
glas-in-loodramen
zijn vervangen door
helder glas. De noti
ties (in het Latijn)
van Van Buchel zijn
daarom van grote his
torische waarde. De
gegevens van de stad
Utrecht en omgeving
verzamelde hij in de
Monumenta, de infor
matie over andere
plaatsen in de pro
vincie en elders in de
Nederlanden in de
s
Inscriptiones. Beide manuscripten werden
in 1906 van elkaar gescheiden en kwamen
elk in een andere collectie terecht: het eer
ste in het Gemeentearchief Utrecht (nu
Het Utrechts Archief), het andere
in de Universiteitsbibliotheek
Utrecht. Beide manuscripten zijn
nu in kleur gedigitaliseerd, vertaald
uit het Latijn en van een trans
criptie voorzien. U kunt ze online
raadplegen via de website van de
Universiteitsbibliotheek Utrecht
(http://buchelius.library.uu.nl) en
die van Het Utrechts Archief (www.
hetutrechtsarchief.nl/buchel.asp).
B
nieuws uit het veld
Mail uw nieuws naar: nieuws@kvan.nl
«few/
Wouter Bos heeft op 20 november
in het Nationaal Archief de virtuele ten
toonstelling over Willem Drees geopend.
'Willem Drees: privépersoon, staatsman
en icoon' toont archiefstuk
ken uit het familiebezit die
nu voor het eerst te zien zijn.
Het Nationaal Archief heeft
de tentoonstelling gemaakt
om te vieren dat de particulie
re collectie van Willem Drees
nu compleet is en gereed
voor onderzoek. Het archief
van Willem Drees is een van
de belangrijkste particuliere
collecties die het Nationaal
Archief bezit. Het Nationaal
Archief bezat al de particu
liere collectie van Willem
Drees (1886-1988) over zijn politieke
leven. De familie van de beroemde oud
minister-president voegt hier nu honder
den archiefstukken met een persoonlijk
karakter aan toe, waardoor de particuliere
collectie Drees compleet is. De nieuwe
aanvulling bevat brieven, documenten
en andere archiefstukken uit de privé-
sfeer die licht werpen op de verschillen
de periodes uit zijn leven. Zo treffen we
zijn geboortebewijs aan, brieven uit zijn
verlovingstijd in steno (een hobby die
beide verloofden bezigden), documenten
uit de interneringstijd in Buchenwald en
een verscheidenheid aan archiefstukken
die hij verzamelde tijdens zijn periode als
Haags wethouder, als minister van Sociale
Zaken en als minister-pre
sident.
Een persoonlijk archief
zegt altijd iets over leven
en werken van degene
die het heeft gevormd en
over de tijd waarin hij of
zij leefde. In het geval van
IM MK1NIM JMU
DREES
Drees komt daar nog iets
bij: zijn 'legende'. Hij kreeg veel brieven
van gewone burgers, als dank voor de
ouderdomsvoorziening, en bij zijn ver
jaardagen. Vooral in 1986, toen hij hon
derd jaar werd, kreeg hij naast bloemen
en cadeaus een overstelpende hoeveel
heid brieven, kaarten en tekeningen. Die
stukken maken van Drees meer dan een
belangrijk staatsman. 'Vader Drees' was
een icoon. De virtuele tentoonstelling
'Willem Drees: privépersoon, staatsman
en icoon' voor iedereen te zien op: www.
nationaalarchief.nl.
Museum Het Markiezenhof en de
archiefdienst van Bergen op Zoom,
Woensdrecht, Steenbergen en Waterschap
Scheldekwartier zijn in 2005 gefuseerd en
dit is nu ook het geval op het internet. De
nieuwe webiste www.markiezenhof.nl is
niet alleen een visitekaartje, maar biedt
straks ook veel inhoud.
Zo is Het Markiezenhof
onlangs gestart met een
digitaliseringstraject. Eind
2008 zullen 300 meter
archivalia en circa 45.000
beelden (foto's, glasnega
tieven en kaarten) gescand
zijn. De komende maanden zullen de
scans beschikbaar komen via de website.
Functionaliteiten als ISIS en Atlantis blij
ven nog een tijdje in de lucht, maar deze
indices zullen uiteraard geïntegreerd wor
den in de nieuwe database. Daarmee zijn
de ontwikkelingen nog niet klaar, want
ook de museale collectie
zal in de toekomst volledig
digitaal beschikbaar gesteld
worden.
Het Streekarchivariaat Noordoost
Friesland vertrekt, na dertig jaar gehuisvest
te zij n geweest boven de Brandweerkazerne
aan de Rondweg-Noord te Dokkum,
naar de Brokmui in dezelfde plaats.
Daar is bij de bestaande bibliotheek
Dokkum een nieuw gebouwde vleugel
met zowel kantoorruimtes voor biblio
theek en archief en het archiefdepot
gerealiseerd en zijn in de verbouwde
bibliotheek de gezamenlijke publieks
ruimtes gesitueerd. Het nieuwe bezoek
adres luidt: Brokmui 62 in Dokkum.
Het telefoonnummer is voortaan: (0519)
22 28 53.
Link naar afstudeerscriptie
Leon Gruppelaar
De site van het Regionaal Archief
Nijmegen heeft een speciale pagina
'Vakgenoten'. Deze pagina verwijst naar
voor vakgenoten interessante publicaties.
Nieuw is de link naar de recente afstu
deerscriptie van Leon Gruppelaar, getiteld
'Het digitale archiveringssysteem en de
archivaris. Een studie naar speelveld en
spelers'. Deze scriptie breekt een lans voor
de pro-actieve archivaris en verdedigt de
waarde van het non-custodiale paradig
ma. Behalve archiefwetenschappelijk is
de studie ook interessant, omdat ze ingaat
op het speelveld en de spelers, ofwel op
de archiefvormende organisatie en de
mensen die in de organisatie werkzaam
zijn. Het moderne informatie- en archief-
management raakt ons allen. Daarom
is de studie interessant voor managers,
voor archivarissen in de breedste zin des
woords - ook de collega's in de documen
taire informatievoorziening - en voor de
medewerkers op de werkvloer die met een
recordsmanagementapplicatie gaan wer
ken. De scriptie van Leon Gruppelaar is
te downloaden via: http://www2.nijme-
gen.nl/wonen/geschiedenis_archeologie/
Archief/vakgenoten/het_digitale_archive-
ringssysteem
NIEUWS
u i t
Maarten van Boven krijgt de koninklijke versierselen opge
speld door Ronald Plasterk, minister van OCW (foto Jan
Zweerts, Den Haag).
_pXlti.CTi.iij li
"„rW-v
w,. i- W;
i V I
r W A jjMjr
u
Kjf
ÏS®.
archievenblad
december 2007
Pagina met ingekleurde wapens uit de
Inscriptiones van Aernout van Buchel (foto Het
Utrechts Archief).
het veld
TEMT 24 JUNI C
STEM
Verkiezingsaffiche voor de Sociaal-
Democratische Arbeiderspartij
met lijsttrekkerWillem Drees (foto
Nationaal Archief).
Historische kaart van Bergen op
Zoom als vestingstad (coll. Historisch
Centrum Het Markiezenhof).
december 2007
archievenblad
