Bookkeeper
OVERHEID
GAAT DIGITAAL!
PreservationTechnologies
Boot
archiveren?
■BOMEFA
aranea1Lrraiimedia
ARANEA GRAFIMEDIA FELICITEERT
A WORLD LEADER IN PAPER PRESERVATION
Preservation Technologies B.V. voor:
massa-ontzuring van archiefmateriaal, boeken,
kranten, posters, prenten, tekeningen etc. door
middel van de beproefde Bookkeeper methode
Vriesdrogen van nat papier
Herverpakken in zuurvrij material
Verkoop ontzuringssprays en spraysystemen
Ontsmetten en reinigen
GEMEENTE AMSTERDAM
STADSDEEL WESTERPARK
GEM. VERVOERSBEDRIJF
AMSTERDAM GVB
Verkoop en administratie
Pluim-es 18 - 2925 CM Klampen aan den IJssel
Tel.: 0180 521188 GSM: 0653672024 Fax: 0180 525400
E-mail: johnvandorsten@ptbv.nl
Productie
Middenweg 576B - 1704 BR Heerhugowaard
Tel.: 072 5724330 Fax: 072 5724331
r i
WWW.ARANEAGRAFIMEDIA.COM
DESIGN
onderwijs en onderzoek
Vervolg van pagina 37
daarden voor digitale representatie,
bespreekt de praktische toepasbaarheid
en de implementatie van zijn ontwerp
van een archiefinformatiesysteem in een
organisatie.16
Met deze karakteristieken wordt het
onderzoek en daarmee de auteur zelf goed
te plaatsen in het verschuivend paradigma
van de archiefwetenschap: hij draagt met
zijn (interdisciplinaire) wetenschapsthe
oretische bespiegelingen over het begrip
paradigmawisseling bij aan de theorievor
ming rond het archief. En zijn onderzoek
geeft de nieuwe inzichten - gevoed van
uit praktijk en wetenschap - vorm in de
Nederlandse archiefpraktijk.
Conclusie van de discussie die Glaudemans
in het Archievenblad aanving en vervolgens
door Kunst en Bervoets tot een einde werd
gevoerd, mag wel zijn dat de reikwijdte
van het begrip 'archief' die met de in de
Nederlandse archiefwetenschap geconsta
teerde (eventuele) paradigmawisseling is
verbreed, in de Nederlandse archiefprak
tijk maar geleidelijk doordringt. En dat de
implicaties (theoretisch, methodologisch,
maatschappelijk, virtueel, historisch,
enzovoort) nog lang niet door alle belan
gengroepen in het veld zijn geaccepteerd
dan wel geïncorporeerd.
Het is ook de vraag of deze nieuwe inzich
ten uit de archiefwetenschap in de archief
praktijk productief zijn toe te passen. Het
is als de kloof tussen het dagelijkse werk
en de plannen van de beleidsmedewerker.
Van Arnoud Glaudemans hoorde ik
dat de discussie eigenlijk eindigt in het
Archievenblad en later niet meer in het veld
is gevoerd. Zijn de inzichten inderdaad
niet in de dagelijkse praktijk toe te passen?
De patstelling die in de beschreven discus
sie is bereikt, doet er wel aan denken.
In plaats van een paradigmawisseling of
-verschuiving zou hier ook sprake kunnen
zijn van het ontstaan van zich splitsende
stromen/stromingen in de archiefweten
schap - zoals er bijvoorbeeld in de litera
tuur- of taalwetenschap zijn. Een kenmerk
van een vakgebied dat volgroeit? De toe
komst zal het leren, we maken in ieder
geval deel uit van een steeds weer verande
rend continuüm.
39
RONDE TOCHT 10 -1507 CC ZAANDAM - TEL. (075) 616 92 19
MET DE DIGITALE VERSIE VAN ALLE GROOTFORMAAT
DIENST OPENBARE WERKEN TEKENINGEN
Alle tekeningen vanaf elke werkplek benaderbaar.
MET HUN DIGITALE TRAM EN METRO
TRACÉ TEKENINGEN
10.000 tekeningen tot A0 formaat
tram en metro tracé nu als TIFF beschikbaar.
Bovenstaande instellingen kozen voor de snelheid
en kwaliteit in scannen. Dankzij de unieke scanservice
van Aranea Grafimedia.
Een digitaal archief of de opslag van uw archief en
digitaliseren op afroep ook iets voor u?
Bezoek www.araneagrafimedia.com of bel voor meer
informatie met Hans Kingma, 06 5156 8693.
Bomefa kent u waarschijnlijk al als leverancier van (archief)
kasten. De flexibiliteit van ons archiefsysteem is echter ook
uitermate geschikt voor het invullen van totaalconcepten
op het gebied van archiefinrichting. We zoeken, passen en
meten net zo lang tot de puzzel compleet is, want Bomefa
heeft professionele antwoorden op vragen waar u niet
omheen kunt.
Wilt u uw kostbare en antieke museumstukken overzichtelijk en
veilig kunnen archiveren? Bomefa leverde al verscheidene keren
archiefkasten voorzien van grote afsluitbare lades voor het
opbergen van bijzondere voorwerpen met afwijkende maten.
Door de flexibiliteit van ons archiefsysteem kunnen we het
Rijksmuseum Amsterdam en Museum Bronbeek te Arnhem
ondermeer tot onze klanten rekenen.
www.bomefa.nl 038 337 04 44
Jaap Hoogteijling is werkzaam bij het archief van de
Nederlandsche Bank.
Literatuur
A. Glaudemans, Plan voor een archiefinfor
matiesysteem voor het Streekarchief voor
het Gooi en de Vechtstreek te Hilversum
(afstudeerscriptie Archiefschool, 2001).
Tekst en context van de 'Handleiding voor
het ordenen en beschrijven van archieven1
van 1898 (Hilversum, 1998).
T.S. Kuhn, The structure of scientific revolu
tions (Chicago, 19702).
Noten
1 A. Gilliland en S. McKemmish, 'Building
an Infrastructure for Archival Research', in:
Archival Science 4 (2004), 149-197, aldaar
163-171.
2 Paradigma. Naar een nieuw paradigma in de
archivistiek (Den Haag, 1999) 72.
3 Zie ook het artikel: J.M. Schwartz en T. Cook,
'Archives, Records, and Power: The Making
of Modern Memory', in: Archival Science 2
(2002) 1-19. Hier vooral de passage op
p. 5, tweede alinea: "The essays in and
its practices."
4 A. Glaudemans, 'Over oude en nieuwe archief
wetenschap', in: Archievenblad 106 (2002),
nr. 8 (oktober), 12. Het begrip 'verschuiving'
doet misschien meer recht aan de omstan
digheden.
5 Voor een deel wel begrijpelijk, omdat Kunst
en Bervoets de discussie terugbrengen naar
de Nederlandse (overheids)archiveringspraktijk,
waar zulke beschouwingen minder relevant
zijn. Vooral Kunst schrijft vrij 'zorgeloos' over
de inhoud van archieven en wat de historicus
ermee kan om de geschiedenis te achterha
len. Zie: R. Kunst, Archievenblad 107 (2003),
nr. 5 (juni), 37.
6 Hier verzeilt men in het probleem dat elke
visie haar eigen beeld schept, en daar nooit
van los zal komen. Er wordt altijd iets buiten
gesloten. Wat laat zien dat elke visie tekort
schiet in een 'complete' beschrijving van 'de'
werkelijkheid.
7 Glaudemans, 'Over oude en nieuwe archiefwe
tenschap', 13. Zijn puntsgewijze behandeling
van procesgebonden informatie geeft ook aan
dat papieren en digitale dragers niet zozeer
van elkaar verschillen dat je digitalisering als
techniek moet zien als leidend in de paradig
maverschuiving. Het leidt misschien tot een
andere manier van denken, maar mijn eigen
denken is er nog niet wezenlijk door veran
derd, trouwens. Ik zal mijn kinderen nauwlet
tend in de gaten houden.
8 R. Kunst, Archievenblad 107 (2003),
nr. 1 (februari), 34; en T. Thomassen,
'Paradigmatische veranderingen in de archief
wetenschap', in: Paradigma. Naar een nieuw
paradigma in de archivistiek (Den Haag, 1999).
9 Het structuralisme van De Saussure is pas
na 1916 in bredere kring bekend geworden.
Kunst zijn opvatting dat het structuurden-
ken van de Handleiding te relateren is aan
De Saussure's structuralisme zou dus nog
eens goed bekeken moeten worden. Zie:
R. Kunst, Archievenblad 108 (2004), nr. 1
(februari), 25. Voor het 'structuurbeginsel'
zie: Archiefterminologie voor Nederland en
Vlaanderen (Den Haag, 2003), lemma 22.
10 Kunst, Archievenblad 107 (2003), nr. 1 (febru
ari), 35.
11 Beide artikelen zijn in Paradigma. Naar een
nieuw paradigma in de archivistiek terug te
vinden. Voor Thomassen gaat het om zijn
eerste artikel in de bundel: 'Paradigmatische
veranderingen in de archiefwetenschap'.
12 R. Kunst, in: Archievenblad 107 (2003), nr. 2
(maart), 22: "De archivaris is de historicus
van de administratie en hij doet zijn werk
goed als hij daarbij niet méér interpreterende
stappen zet dan zijn ordenende werkzaamhe
den van hem vereisen; de meerdere JCH]
reconstructie van achterliggende bedoelingen
en processen late hij zoveel mogelijk aan
de andere historici, de gebruikers van zijn
archieven over." Ook op p. 23 verwoordt hij
dit: "De archivaris - die toch met name de
belangen van de latere gebruiker dient - past
een principiële afstand van het proces van de
archiefvorming."
13 J. Bervoets, in: Archievenblad 107 (2003),
nr. 3 (april), 24. Bervoets constateert vlak
daarvoor op p. 24 dat deze verschuiving in
Nederland voor het eerst zichtbaar wordt
gemaakt in de Archiefwet van 1962: "Dat
wordt anders in aanmerking komen."
In zijn tweede reactie gaat hij hier verder
op door, J. Bervoets, in: Archievenblad 107
(2003), nr. 8 (oktober), 31: "Naarmate de
regelgeving ook bemoeienis hebben."
14 R. Kunst, in: Archievenblad 107 (2003), nr. 5
(juni), 36: "Maar dit betekent nog niet dat
het erin [in de Handleiding - toevoeging JCH]
vervatte paradigma niet breder toepasbaar
zou kunnen zijn."
15 J. Bervoets, in: Archievenblad 107 (2003),
nr. 8 (oktober), 31.
16 Zie ook het artikel van Theo Thomassen,
'Klassieke toegangen op archieven: een over
zicht', vooral de laatste paragraaf "Het einde
van het klassieke ontsluitingsparadigma"
(103-126), in: Toegang. Ontwikkelingen in de
ontsluiting van archieven (Den Haag, 2001).
december 2007
archievenblad
