Archiefbeheer in de praktijk
in Vlaanderen: een omslag?
Waardering van een handboek
Griet Maréchal
In toenemende mate vindt er uitwisseling van kennis en ervaring plaats
tussen Nederlandse en Belgische archivarissen. Dat is niet alleen het gevolg
van vele collegiale contacten, maar ook van professionele vorming door
middel van publikaties. Eén van de belangrijkste 'vormende' publikaties in
de Nederlandstalige archiefwereld is sinds 1986 Archiefbeheer in de prak
tijk, het losbladig handboek voor registratuur- en archiefmanagement in
de ruimste zin van het woord. In het nab van september 1988 verscheen
een eerste recensie. Alle reden om nu weer eens te peilen hoe het handboek
in de praktijk functioneert. Bijzonder interessant is te achterhalen hoe Ar
chiefbeheer in de praktijk wordt gewaardeerd in België, in die wat minder
gestroomlijnde context dan die van de Nederlandse archiefwereld. Griet
Maréchal, afdelingshoofd van het Algemeen Rijksarchief te Brussel, doet,
na een inleiding over de professionalisering van de Belgische archivistiek,
verslag van een door haar ingesteld onderzoek.
Inleiding
Hoe functioneert Archiefbeheer in de Praktijk ab ip)
in de Belgische praktijk? Heeft het een omslag te
weeggebracht in opvattingen en werkwijze? Zo luid
de de vraag van de hoofdredacteur. Het laatste decen
nium is er in Vlaanderen ongetwijfeld sprake van een
zekere mentaliteitswijziging. Een toegenomen be
wustwording van de archiefproblematiek tekent zich
af. Zo'n wijziging is moeilijk exact weer te geven. En
nog moeilijker is het om het gewicht van de afzonder
lijke elementen die van de mentaliteitswijziging ge
tuigen of daartoe bijgedragen hebben, te bepalen. In
elk geval kwam ABip in 1986 op een gunstig ogen
blik. Enkele indicatoren.
Een veranderend klimaat
Door de fusies van de gemeenten in de jaren zestig en
zeventig liep de bewaring van hun archieven vaak
groot gevaar. Dit was in tegenstelling tot wat men
had verwacht, namelijk dat een schaalvergroting een
gunstige factor zou zijn. De provincie Oost-Vlaan
deren, gealarmeerd door de Adviescommissie voor
geschiedenis, volks- en heemkunde en gestimuleerd
door de Werkgroep Gemeentearchieven die eruit
voortgevloeid was, organiseerde een enquête naar de
toestand van het gemeentearchief.1 Toen de resulta
ten bekend waren, overwoog de commissie maatre
gelen ter remediering. Een van de voorstellen om het
schrijnend gebrek aan opleiding te verhelpen, betrof
het organiseren van een elementaire cursus archief
beheer voor gemeentelijke ambtenaren. Een tweede
voorstel betrof het inlassen van een aantal uren over
Criteria voor bewaren of vernietigen
4010-7
Schema I
Kabinet
Burgemeester
Politie
Burgerlijke
stand, bevolking
militaire zaken
Interne
zaken,
archief
Algemene
zaken, welzijn
onderwijs
Ruimtelijke
ordening
Personeels
zaken
Financiën
centraal
archief
Dienst open
bare werken
Sociale
Dienst
Openbare
Openbaar
basis
voortgezet
school
onderwijs
Openbare
Openbaar
basis
voortgezet
school
onderwijs
Openbare
basis
school
Openbare
basis
school
Eén van de vele schema's in Archiefbeheer in de prak- werk van de archivaris en de registrator. Archiefbeheer
tijk die bijdragen tot een adequate organisatie van het in de praktijk, hoofdstuk 4010-7
A59
