Dat Nederland, in weerwil van academische en
departementale gezagsdragers, over een integer en
redelijk efficiënt archiefwezen beschikt, is in de
eerste plaats aan Van der Gouw te danken. Velen
zullen het als een voorrecht beschouwen het vak bij
hem te hebben geleerd.
Psalm 17, waarvan de slotregels door hem geko
zen waren voor zijn uitvaartdienst, begint in het
Latijn met de woorden 'Exaudi, Domine, justi-
tiam meam Auribus percipe orationem meam
non in labiis dolosis'. Ook Van der Gouw sprak
'met een mond zonder leugen' tegen de willekeur.
Summary
Per angusta ad augusta. In memoriam
prof.dr J.L. van der Gouw (1914-1992) A
tribute to a remarkable figure from the Dutch
archival world. Originally a schoolteacher, Mr van
der Gouw made a grand career in the archival
profession, culminating in his function of General
State Archivist (1966-1968)Mr van der Gouw was
also professor in archives administration and
palaeography at the University of Amsterdam
Moten
1 P. A. Henderikx, 'Afscheid van een
schoolmeester', in: Scrinium et
scrip turn. Opstellen betreffende de
Nederlandse geschiedenis aangebo
den aan Professor dr. J.L. van der
Gouw bij zijn afscheid als buitenge
woon hoogleraar in de archiefweten
schap en in de paleografie van de
veertiende tot de zeventiende eeuw
aan de Universiteit van Amsterdam.
Nederlands Archievenblad (n ab) 84
(1980) 199-203.
2 Wij danken drs W. A. Fasel, prof.
drP.A. Henderikx, P.J. Horsman,
mr A. E. M. Ribberink, drs R. A. D.
Renting en drs C. Streefkerk voor
hun bijdragen. Tevens is met be
scheidenheid geput uit een aantal
autobiografische notities van de
overledene, die hij kort na het
overlijden van zijn vrouw in 1981
opstelde.
3 Zie voor zijn werkzaamheden op
dit gebied vooral 'Verslag omtrent
de kerkelijke archieven/Verslag
van den archivaris omtrent de ker
kelijke archieven', in: Bijlagen
van/bij de handelingen der Algemee-
ne Synode der Nederlandsche Her
vormde Kerk tenjare 1938, 261
idem 1940, 263; idem 1942,132;
idem 194315 2; idem 1944, 86 en
de betreffende gemeentedossiers
van de Archiefdienst van de Ne
derlandse Hervormde Kerk.
4 Zie voor zijn activiteiten de be
treffende jaarverslagen van het
Rijksarchief in Noord-Brabant,
bijvoorbeeld: Verslagen omtrent
's Rijks Oude Archieven, tweede se
rie, xrii (1940), 29.
5 Zie hierover onder andere zijn in
terview in de Haagsche Courant
van 30 mei 1968 en zijn afscheids-
memorandum in zijn persoons
dossier in het archief van het Alge
meen Rijksarchief.
6 Van der Gouw behaalde zijn doc
toraal examen middeleeuwse
geschiedenis bij de Rijksuniver
siteit te Leiden op 14 november
19 56; in februari 1957 deed hij
zij n eerste deel voor het examen
'eerste-klasser', op 4 april van
dat jaar gevolgd door het tweede
deel.
7 Archief Algemeen Rijksarchief,
persoonsdossier Van der Gouw.
8 nab 64 (i960) 111-121.
9 Zie over deze periode ook mr
A. E. M. Ribberink, 'Karakter' [ter
gelegenheid van het afscheid van
Van der Gouw als hoogleraar in
Amsterdam], in: nab 84 (1980)
516-519.
10 NAB 55 (195O-I951) IO7-H6.
11 In deze reeks verschenen later nog
de Nederlandse archiefterminologie
(co-auteurs Hardenberg, Van Ho
boken en Panhuysen) en als derde
en laatste deel het door Van der
Gouw geschreven Oud Schrift
(1963).
12 'Naar een nieuwe handleiding. Be
ginselverklaring of leerboek', in:
nab 53 (1948-1949) 58-70.
13 NAB 71 (1966) 120-124.
14 NAB 84(1984)498-514.
15 Koninklijke Nederlandse Akademie
van Wetenschappen. Vers lag van
de Verenigde Vergadering van de
beide Afdelingen der Akademie op
30 maart 1992 (Amsterdam 1992),
9-11.
Lijst van publikaties
van Professor
dr J.L. van der Gouw
(supplement)
samengesteld door R.C. Hol
De hiernavolgende lijst van publi
katies is een aanvulling op het in de
bundel Scrinium et Scriptura ge p 11 -
bliceerde overzicht. De daarin aan
gekondigde te verschijnen publi
caties zijn hierna onder een nieuw
nummer opgenomen (vanaf nr.
[62]
177)Waar nodig is naar de num
mering van Scrinium etScriptura
verwezen.
Eveneens zijn aanvullingen op
genomen op het overzicht van pe
riodieken in Scrinium et Scriptura.
Het nummer 1 a is een aanvul
ling die ontleend is aan een bericht
in het Nederlands Archievenblad
(nab) 84 (1980), 603. De overige
onder a genoemde publikaties zijn
ontleend aan de bibliotheek van
Van der Gouw.
Teksten van toespraken, die niet
als publikatie zijn verspreid, zijn
niet opgenomen.
A Aanvullingen op
het overzicht uit Scrinium
et Scriptura
1935
ia - Muziek
Gedenkboek uitgegeven bij gelegen
heid van het23-jarigjubileum van
kweek-en leerschool opgericht door
hetHaagsch Genootschap Antonie
Duyckstr. 126 te 's-Gravenhage 1910-
1939 (Groningen 1935) 77-80.
1939
3a Kerkzegels
Weekblaadje der Hervormde Ge
meente te Helmond e.o. 14(1939),
nr. 25. 2blz., gestencild.
1949
50a— Voorschoten's herbergen en hoe
het er toeging. 5 blz., gestencild.
50b— Voorschoten tijdens het Twaalft
jarigBestand. 6 blz., gestencild.
1958
83a - De ordening van afgevoerde
dossiers in het archiefdepot Over
heidsdocumentatie. Maandblad van
de vereniging voor documen taire in
formatievoorziening en administra
tieve organisatie(soo12 (1958),
nr. 1, 241-242.
83b - Samenwerking ten behoeve
van de waterschapsarchieven Tijd
schrift voor waterschapsbelangen 8
(1958),61-63.
1959
84a - Waar wringt de schoen?
Tijdschrift voor Efficiëntie en Docu
mentatie29 (1959), afl. 3, 111-112.
[Over de gevaren van uniformi
teit in het archiefbeheer]
84b - De classificatie bij de archieven
der rijksadministratie (samen met
J. C.G. Wesselink, C. Bloemen en
E. Westerbeek) Tijdschrift voor Effi
ciëntie en Documentatie 29(1959),
afl. 8, 378-380.
1960
90a - Het kerkelijk archief
De Kerkklok der Hervormde Ge
meente te Voorschoten en Veur 8
(i960), nrs. 3 en 4. 2 blz., gesten
cild.
90b - De insti[tu]teur
De Kerkklok der Hervormde Ge
meente te Voorschoten en Veur%
(i960), nr. 6.1 blz., gestencild.
[Over de oprichting van een
Franse kostschool in Voorschoten;
de instituteur is een kostschool
houder]
1961
96a - De historie in vogelvlucht
Gids voorde Hervormde Ge
meente te Voorschoten en Veur voor
het jaar 1961,41-49.
[Over de geschiedenis van de
Hervormde Gemeente te Voor
schoten en Veur]
1963
104a - Het oudste Christendom
Militia Christi. Orgaan van Kerk
en Vrede 18 (1963), nr. 11, 83-84.
1965
112a - Twee middeleeuwse molenre
keningen van Heer Oudelands
Ambacht (ca. 1440) en Kort Am
bacht (1440-1441)
Zuid-Hollands Molenboek. Aan
hangsel. Samengesteld door A. Bic
ker Caarten e.a. in opdracht van
de provinciale molencommissie.
Alphen aan den Rijn, 2eherz.
druk, 1965.
B Publikaties sinds 1980
1980
177 - Munimenta et monumenta. Af
scheidscollege als buitengewoon
hoogleraar in de archiefwetenschap
en de Nederlandse paleografie van de
veertiende tot de zeventiende eeuw
aan de Universiteit van Amsterdam
op vrijdagio oktober 1980,3 uur des
namiddags. 24 blz. Leidschendam
1980.
[Zie ook nab 84 (1980), 497-
514]
178 Oud schrift in Nederland. Een
leerboek voor de student. Alphen aan
den Rijn, 2eherz. druk, 1980 [zie
ook de nrs. 101,170 en 211],
179 Rekeningen van de domeinen
van Putten: 1379-1428. Met bijbeho
rende stukken. 2 dln. Rijks ge
schiedkundige publicatin, Grote
Serie/Rijkscommissie voor vader
landse geschiedenis, 170,171.
's-Gravenhage 1980.
[Zie ook nr. 135]
180 - Geervliet wordt een stad
Geervliet 600 jaar stad. Een ver
zameling opstellen over de geschiede
nis van Geervliet ter gelegenheid van
[63]
