Dienstverlening in
Ervaringen van twee onderzoekers1
Marijke Bruggeman en Annelies Vermaas
Aangezien de laatste tijd binnen de archiefwereld de aandacht voor de
dienstverlening toeneemt en het belang van een goede service steeds
meer wordt ingezien, leek het de redactie van dit tijdschrift een goed
idee om een soort consumentenonderzoek, vergelijkbaar met Elseviers
koffietest, te laten uitvoeren. Marijke Bruggeman, één van de redactiele
den - met veel ervaring in archiefonderzoek - werd verzocht het onder
zoek op zich te nemen. In de eerste redactievergadering van het jaar 1991
lag een vragenlijst ter tafel en een opgave van te bezoeken archieven. De
bezoeken werden tussen april en oktober afgelegd. Intussen bleek dat
Annelies Vermaas, aio bij de afdeling economische en sociale geschiede
nis van de Vrije Universiteit, vrijwel alle te onderzoeken archieven op
een ander moment eveneens had bezocht. Over het algemeen zijn de ar
chieven in het kader van dit onderzoek dus tweemaal bezocht. Besloten
werd de onderzoeksresultaten met elkaar te vergelijken en het verslag sa
men te maken.
[282]
Wij hebben onze aandacht vooral gericht op de
volgende punten: bereikbaarheid, entrée, ope
ningstijden, inrichting van en dienstverlening in
de studiezaal, fotokopieermogelijkheden, toilet
ten, garderobe en de kantine. De resultaten van
ons onderzoek zijn weergegeven in de tabellen.
Net als in een consumentenonderzoek is de score
van elk archief weergegeven met plussen en min
nen, waarbij staat voor 'goed', voor 'voldoen
de', voor 'matig' en - voor 'slecht'.
Bezocht werden de rijksarchieven in Drenthe,
Overijssel en Zeeland, de gemeentearchieven van
Groningen, Leeuwarden, Zutphen, Amersfoort,
Rotterdam en Maastricht, de Archiefdienst West-
friese Gemeenten in Hoorn, de streekarchieven
regio Eindhoven-Kempenland in Eindhoven en
Nassau-Brabant in Zevenbergen en de archief
dienst van het Hoogheemraadschap van Rijnland
in Leiden. De keuze voor deze instellingen is wil
lekeurig, zij het dat het de bedoeling was in elke
provincie tenminste één archief te bezoeken. Het
Algemeen Rijksarchief is buiten dit onderzoek ge
houden, omdat de voorzieningen daar niet te ver
gelijken zijn met die van enig ander archief; het
geen vooral te maken heeft met de omvang van de
organisatie.
Bereikbaarheid (tabel 1)
Opvallend is, dat op de informatieborden bij sta
tions de archieven meestal niet vermeld staan, ter
wijl allerlei andere openbare gebouwen en cultu
rele instellingen er wel op te vinden zijn. De be
zoeker, die het adres niet van tevoren heeft opge
zocht is dan ook gedwongen zich naar de vvv te
begeven. Ook daar is het bestaan van een archief
niet altijd bekend. Het enige archief, dat wel op
het informatiebord bij het station genoemd staat
is het GA Maastricht.
Het vinden van het juiste adres kan overigens
problemen opleveren. De informatie daarover in
de serie Overzichten van archieven.is soms ver
ouderd en niet elke bezoeker beschikt over een
exemlaar van de Almanak van het Nederlands
Archiefwezen. In Zevenbergen kregen wij een fol
der Archieven in Noord-Brabant uitgereikt, waar
in de adressen van alle Brabantse archieven en
allerlei andere voor de bezoeker belangrijke infor
matie staat vermeld. Een idee voor andere provin
cies?2
De meeste archieven zijn redelijk met het
openbaar vervoer te bereiken, zij het dat de bussen
niet altijd even frequent rijden en men soms nog
een stevig eind moet wandelen. Dat op de stads-
kaart de ligging van het archief vaak niet is te
traceren, maakt het voor de bezoeker moeilijk de
juiste bus te kiezen. In sommige gevallen zit er
niets anders op dan de treintaxi te nemen of een
kwartier a twintig minuten te lopen.
Kom je met de auto, dan zal het meestal niet
zo'n groot probleem zijn om je auto te parkeren in
de omgeving van een archief.
Lijst van afkortingen
RAD
Rijksarchief in Drenthe
GAM
Gemeentearchief Maastricht
RAO
Rijksarchief in Overijssel
SAH
Archiefdienst Westfriese gemeenten in
RAZ
Rijksarchief in Zeeland
Hoorn
GAG
Gemeentearchief Groningen
SAE
Streekarchief regio Eindhoven-Kempen
GAL
Gemeentearchief Leeuwarden
land
GAZ
Gemeentearchief Zutphen
SAN
Streekarchief Nassau-Brabant
GAA
Gemeentearchief Amersfoort
HHR
Archiefdienst van het Hoogheemraad
GAR
Gemeentearchief Rotterdam
schap Rijnland
[283]
