Berichten uit het buitenland
-
-
-
-
-
National/federal archives: systems, problems and perspectives
Een thema gekozen door het aanvankelijke gastland Brazilië. Werd de Ronde
Tafel in werkelijkheid in Spanje gehouden, het thema en zijn uitwerking de
den sterk denken aan dat van de Ronde Tafel in Finland (1986): Centraliza
tion decentralization and archives.1 Maar weinig was daardoor echt nieuw.
En 9 november 1989 was nog niet geweest. Een apart probleem vormde de aan
wezigheid van de voorzitster van de Vereniging van Archivarissen in Zuid-
Afrika.
1
Algemeen
Van 2 tot en met 5 oktober 1989 had de 26e Conférence Internationale de la
Table Ronde des Archives (citra) plaats in het Congresgebouw in Madrid
(Spanje). Een klein congres in een groot gebouw. Echt gezellig is dat niet. Ze
ker niet wanneer het congresgebouw in een buitenwijk van een grote stad ligt
en het hotel, nog verderweg, bovenop een station. En dat terwijl het aanvan
kelijk de bedoeling was geweest de Ronde Tafel in Rio de Janeiro te houden.
De gastvrouw, Margarita Vazquez de Parga, had zich voor een schier on
mogelijke taak gesteld gezien, toen zij in juni werd gevraagd de Ronde Tafel
op dezelfde dagen te organiseren als voor Rio al waren vastgelegd. De interna
tionale archiefwereld is haar en de haren grote dank verschuldigd voor haar
bereidwilligheid op zo korte termijn een internationaal congres, met al zijn tijd
rovende bijzonderheden, te organiseren. Het was spijtig dat de Braziliaanse gast
vrouw, wie de opdracht na moeizaam verlopen overleg om verschillende rede
nen was ontnomen, had verkozen niet aan de Ronde Tafel deel te nemen.
Leden van de citra zijn nationale archiefdiensten en nationale archivaris-
senverenigingen. Drs J.N.T. van Albada vertegenwoordigde de van, dankzij
een subsidie van het ministerie van wvc. De algemeen rijksarchivaris dr F.C.J.
Ketelaar was in de hoedanigheid van secretaris van de citra aanwezig.
Aan de conferentie namen deel 84 personen uit 63 landen (een record) als
vertegenwoordigers van nationale archiefdiensten en verenigingen en 2 perso
nen namens internationale organisaties (unesco, ifla). Uit de kring van de ica
(regionale organisaties, secties en ereleden) waren 8 personen aanwezig. Het
gezelschap telde verder nog 20 waarnemers en toehoorders uit 8 landen (voor
namelijk Bulgarije en Spanje). Enkele deelnemers werden door hun partners
vergezeld.
76
Zuid- en Midden-Amerika waren, als gevolg van de door Spanje gevoerde
cultuur- (en daar dus ook subsidie-)politiek, sterk vertegenwoordigd. Dit leid
de er toe dat het Spaans, voor de gelegenheid geaccepteerd als passieve con
grestaai (alle in het Engels of Frans gehouden voordrachten of gevoerde dis
cussies werden niet alleen zoals gebruikelijk simultaan in het Frans of Engels
vertaald, maar ook in het Spaans), ook werd gebruikt als actieve congrestaai.
Dit veroorzaakte verwarring, bescheiden protesten en slechte vertalingen. Het
was overigens duidelijk merkbaar aan de kwaliteit van de vertalingen, dat er
geen gebruik gemaakt werd van de vaste tolken van de ica.
Ik ben van mening dat de ica zal moeten zoeken naar een nieuwe vorm voor
de Ronde Tafel om de oorspronkelijke, en terechte, bedoeling weer op tafel
te krijgen: korte inleidingen, werkelijke discussies, collegiaal contact. Het is
bizar dat de Ronde Tafel aan haar eigen succes te gronde kan gaan. Want na
tuurlijk is het magnifiek dat steeds meer landen actief deelnemen, zowel op
het niveau van de nationale archiefdiensten als op dat van de beroepsvereni
gingen. Het effect van die toevloed is dat collega's uit één werelddeel, of die
een taal (dus meestal een koloniaal moederland) gemeen hebben, van de gele
genheid gebruik maken uitvoerig met elkaar te vergaderen. Zo is de Ronde
Tafel langzamerhand aan het veranderen in een samenstel van vierkante ta
feltjes of tafels, bezet door Frans, Spaans, Engels of Russisch sprekende col
lega's. Wanneer de voortekenen ons niet bedriegen, zou het Duits op de plaats
van het Russisch kunnen komen. Voor een Nederlandstalige tafel is er, zolang
de apartheid Zuid-Afrika's deelname in de weg staat, geen ruimte. Het valt
te hopen dat de opvolger van mevrouw Soemartini, de grand old lady van het
internationale archiefwezen, eveneens Nederlands spreekt, in dat geval komt
ook ons koloniale verleden aan zijn trekken. Het vorenstaande mag wat spot
tend zijn gesteld, het vormt werkelijk een serieus probleen, een probleem waar
voor een oplossing niet eenvoudig is te vinden.
Om een indicatie te geven van de aantallen landen en deelnemers volgt in
de tabel een overzicht van de Ronde Tafels sinds 1974 (verder reikten de ver
slagen in mijn boekenkast niet). Voor ons zijn deze gegevens van belang om
dat wij in 1991, ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Vereniging
van Archivarissen in Nederland, de 28e Ronde Tafel zullen ontvangen.
Tabel - gegeven niet bekend; in de niet genoemde jaren heeft geen Ronde Ta
fel plaatsgevonden
1974
1975
1977
1978
1979
1981
1982
1983
1985
1986
1987
1989
landen
39
34
45
37
34
37
35
36
45
46
48
63
deelnemers
55
66
52
44
66
50
62
65
69
84
anderen
22
27
17
12
28
38
45
24
37
80
totaal
77
93
91
69
56
94
88
107
89
106
114
Vergelijking van de aantallen deelnemers zou tot de conclusie kunnen leiden
dat de groei wel meevalt; vergelijking van het aantal landen wijst op het tegen-
77
