21 Vormgeving is ook een kostenaspect
Voor iedere opdrachtgever komt er een eind aan de zaak, wanneer de vormge-
vingspret de pan uitrijst. Ik wil wel roepen dat goede vormgeving ook zijn eco
nomische waarde heeft, ook al is het bewijs moeilijk aan te voeren. Misschien
mag er gesteld worden dat de ontwerper de architect van het boek is. Vormge
ven is géén zaak van krullen maken. De ontwerper hoeft niets te versieren; de
ontwerper maakt geen mooie dingetjes, hij/zij specificeert een produktiepro-
ces. De ontwerper die dat doet op een manier die een interessante kronkelweg
oplevert, is niet te begrijpen.
Een aspect van de schoonheid van de vormgeving is zeker ook de logica van
de inzet van de processen en van het doorlopen van de produktiefasen. En dat
levert bij een goede regie een kostenbesparing op. Persoonlijk denk ik dat (in
principe) de goede vormgeving zijn kosten royaal terug verdient.
2-2 De praktijk
Een boek en/of omslag dat niet is vormgegeven is vaak een niet gelezen boek.
Voor veel publicaties waarvoor een niet al te groot budget beschikbaar is of
voor tijdschriften en rapporten die men intern wil verzorgen, kan de schrijf
machine worden benut. Door de technische verbetering van die schrijfmachi
ne en de vele mogelijkheden in de wordprocessing zijn goede resultaten te be
reiken.
Toch is het aan te raden ook deze projecten in samenwerking met een druk
kerij en/of ontwerper aan te pakken. Er kan dan worden bereikt dat het ge
heel een verzorgde vorm, een juiste begeleiding en een goede technische af
werking krijgt. Worden dergelijke uitgaven slechts door de typekamer in
samenwerking met een huisdrukkerij gerund, dan is de kans groot dat het re
sultaat niet veel verder komt dan goedbedoeld amateurisme.
Samenwerking met een drukkerij heeft nog het voordeel, dat er ten behoeve
van de hoofdstuktitels en de titelpagina wat teksten kunnen worden gezet. De
ze teksten kunnen later worden geplakt tussen de getypte teksten. Ook kan
de drukkerij een aantal bladen vervaardigen, waarop een aantal lichtblauw ge
drukte hulplijnen ter afbakening van de typebreedte, het aantal regels per pa
gina en dergelijke zijn aangebracht. Op dergelijke bladen kan de tekst uniform
worden ingetikt.
2-3 Enkele tips c.q. opmerkingen betreffende uitgaven van de archief
diensten
Bekeken uitgaven
r.m.appel Inventaris van de archieven van de Maastrichtse schouwburg
1786-1965, Maastricht 1985
F. h. M. roebroeks Inventaris van het archief van het rk gesticht de Nieu-
wenhof voorheen rk Armenhuis, 1755-1955, Maastricht 1983
w. a. TER HORST Inventaris van het archief van de Vereniging Het Drents Ge
nootschap (enz.), Winschoten 1985.
248
1602/11
Hinderlijke lijnen die alleen maar de lezer
storen.
I zich bij dc nieuwe Maatschappij aan. De grootste bedreiging
r dc in IM.SJ opgerichte Maarschappij san landbouw in de Pro
2.2 Maatschappij van Landbouw In de Provincie Groningen (M.L.G.).
1 iet initiatief tot dc oprichting van een landbouw maatschappij voor het onsie
lijk deel van de provincie werd genomen door T. Borgesitis. burgemeester van
Oude Pekela en lid van de Provinciale Commissie van Landbouw Na een don.
hem samengeroepen bijeenkomst van enkele landbouwers in Veendani weid
aan een dnetal personen opdracht gegeven om de oprichting voor te bereiden
Naast Borgesius waren dit mr. M van der 1 uuk en H.C. ten Hom. beiden i.
Veendam. Op 2 juni IK5.4 vond de constituerende vergadering van de Maat
schappij van landbouw in dc Provincie Groningen plaats, waar de twee eeist
genoemden respectievelijk tol voorzitter en secretaris werden gekozen De sa-
menhang tussen de verschillende landbouwgebieden in de provincie bleek
weer eens ie klein voor een gezamenlijk optrekken Dc afstanden kunnen Inch
geen doorslaggevende factor geweest zijn. In andere en grotere provincies be
In tegenstelling lot het G.N.O. richtte de M.L.G. zich uitsluitend op de land
bouw De statuten noemen als doel .de bevordering van landbouw, veeteelt,
landontginning en landhuishoudelijke nijverheid" De middelen waarmee men
dit doel trachtte Ie bereiken waren de volgende: _le Door onderlinge mede
deelingen der leden op de vergaderingen: 2e Door hel inwinnen van bengten:
.'Ie Door hel ter beantwoording voorstellen van vragen over de in art. i ge
noemde onderwerpen; 4e Door het uitloven van prcinien voor belangrijke
proeven, gewignge geschriften, uitmuntend vee en landhuishoudelijke werk
tuigen; ie Door het doen plaatsvinden van tentoonstellingen en wedstrijden
tie. Door het leveren van nuttige geschriften in den geest tier Maatschappij, en
door alle andere middelen, welke daartoe dienstig zullen geoordeeld worden"
Hel bestaan van afdelingen werd al in de eerste statuten genoemd. In IHIi.'l
werd bepaald dat hel H.B. zou bestaan uit de voorzitters van dc aangesloten
afdelingen De zetel van het bestuur was gevestigd in de stad Groningen.
onder dat van hel G.N.O
2.3 Genootschap van Nijverheid In de Provincie Groningen (G.N.G.), ru
1900 Groninger Maatschappij van Landbouw en Nijverheid
(G.M.LN.).
Verschillende pogingen tot verdergaande sa
De kop en de regel eronder zuilen door de
lezer nauwelijks gelezen worden.
Inventaris van het archief van de afdeling Landwinning van de Directie der
Registratie en Domeinen te Leeuwarden (enz.), CAS Winschoten 1987
w. c. M. van oosterhout Inventaris van de archieven van het Heilige Geest
en Pesthuis ter Nieuwerkerk te Dordrecht 1356-1967, Dordrecht 1987
249
