lijk om een gezochte persoon snel terug te vinden. Bovendien kan het identifi
ceren van personen, genoemd in de doop-, trouw- en begraafboeken moeilijk
heden opleveren, onder andere door naamsgelijkheid.
Toch is het vaak wel mogelijk om tot een bevredigend resultaat te komen,
maar dan alleen uit de samenhang van alle in deze bronnen vermelde inschrij
vingen uit één gezin. Deze registers kunnen daarom het zinvolst bewerkt wor
den, door het bij elkaar zoeken en rangschikken van de ondertrouw/huwelijks-,
geboorte/doop- en overlijdens/begraafinschrijvingen per gezin. Dit is een tijd
rovende bezigheid, waarbij meerdere registers geraadpleegd en onderling ver
geleken dienen te worden. Een dergelijke bewerking van deze bronnen wordt
nog te weinig gedaan.3
Nóg moeilijker vast te stellen is de genealogische samenhang van de gezin
nen onderling, indien men alleen van deze bron gebruik maakt. Om het bewijs
van een familierelatie te leveren, is het vaak nodig om hierbij andere bronnen
(bijvoorbeeld notariële en rechterlijke archieven) te betrekken, in de hoop hierin
akten aan te treffen, waarin het gezochte familieverband expliciet wordt ge
noemd. Op deze andere bronnen bestaan, zoals gemeld, over het algemeen geen
ingangen op naam.
Het leveren van het bewijs van een bepaalde familierelatie in deze periode
is daarom zeer tijdrovend, te meer omdat een heel archief met veelal moei
lijk leesbaar afwijkend oud of verbleekt schrift - van een hele plaats doorgespit
moet worden. Overigens heeft men geen enkele garantie, dat de gezochte per
soon of familierelatie in deze andere bronnen voorkomt. Veel personen waren
immers arm en bezitloos, zodat zij niet in koopakten, transportakten en der
gelijke voorkomen. Een onderzoek in deze bronnen blijft dus vaak vruchte
loos, het vereist een gespecialiseerde vakkennis, en is bovendien zo tijdrovend,
dat het voor medisch-genealogische doeleinden niet rendabel is.
Is in een kort tijdsbestek het ascenderen in deze periode door alle genoemde
oorzaken reeds moeilijk tot onmogelijk, in sterkere mate geldt dit voor het
descenderen in deze periode. Dit komt vooral, omdat de plaats waar men zou
moeten zoeken, vaak totaal onbekend is en er onvoldoende ingangen bestaan,
die aangeven waar men de gezochte gegevens zou kunnen terugvinden.
3-2 Decentralisatie en sluiting registers Burgerlijke Stand
De thans doorgevoerde decentralisatie en sluiting van de originele registers van
de Burgerlijke Stand, aanwezig op de rijksarchieven, en het daarvoor in de
plaats stellen van microfilmcassettes van deze bron hebben diverse nadelen.
Als eerste nadeel noemen wij het enorme tijdsverlies dat optreedt, hetgeen wordt
veroorzaakt door het systeem van de cassette zelf, door het beperkte aantal
aanwezige leesapparaten per archief en door het ontbreken op de rijksarchie
ven van de films van de registers van gemeenten met een eigen gemeentear
chief. Tweede punt zijn de extra kosten, die nogal eens kunnen oplopen, te
weten de reiskosten naar de diverse gemeentearchieven en de kosten voor het
raadplegen van de films, thans 0,50 per cassette. Het raadplegen van deze
cassettes kan in het algemeen gesproken niet effectief gebeuren, doordat het
onderzoek stapsgewijs verloopt. Dit in combinatie met het feit van het ontbre
ken van bevredigende ingangen op de registers en het ontbreken van de films
140
Een studiezaal van een rijksarchief, waar de genealogisch onderzoeker zijn gegevens van
de microfilm haalt.
Foto: M. Douma, Groningen.
van de gemeenten met een eigen gemeentearchief, zal ertoe leiden, dat dezelf
de cassette meermalen tijdens één onderzoek telkens a ƒ0,50, geraadpleegd
moet worden.
Beide genoemde punten zullen nadelige gevolgen hebben voor de continu
ïteit van het beroepsmatige onderzoek. Zij zullen zeker ook hun weerslag krij
gen met betrekking tot de amateur-genealogie, die vaak wordt beoefend als
nuttige en ontspannende vrijetijdsbesteding van ouderen en werklozen.
3-3 Coördinatie- en publikatieproblemen
Alle hierboven genoemde oorzaken hebben vanzelfsprekend consequenties met
betrekking tot het verzamelen, uitwisselen en publiceren van genealogische ge
gevens. De mogelijkheden tot uitwisseling van gegevens tussen de genealogen,
werkzaam ten behoeve van de medische genetica, waren al klein. Dit feit wordt
veroorzaakt, doordat er slechts een beperkt aantal full-time genealogen is, waar
door hun werkgebied te groot en hun beschikbare tijd te beperkt is. Het is voor
één persoon een bijna onmogelijke opgave om alle archiefbewaarplaatsen te
bezoeken en de archieven hierin op een efficiënte manier te raadplegen.
Ook wat betreft de amateur-genealogen kan gesteld worden, dat hun uit
wisseling van gegevens slechts op beperkte schaal geschiedt. Veelal werken zij
langs elkaar heen, hetgeen leidt tot versnippering van op zich zinvolle activi
teiten en tot het steeds weer individueel oplossen van steeds dezelfde genealo
gische vraagstellingen.
