Bespreking van boeken
rend goed in Holland ((Utrecht) 1929) 63.
15 jan van rompaey, De Grote Raad van de her
togen van Bourgondië en het Parlement van
Mechelen (Brussel 1983) 199.
16 in 't memorial van partien, in fo. cliii,
soect dair Rosa v fo. 1726 nr. 555 jo. Rosa
vi fo. 152 vo nr. 514. Nog in de 16e eeuw
wordt een dergelijk onderscheid voor rechterlij
ke administraties gebruikt, zie bijvoorbeeld
s.j.fockema andreae, De oude archieven van
het Hoogheemraadschap van Rijnland
1255-1857 ((Leiden) 1933) 2. In 1588 wordt
daar een protocol van de door de dijkgraaf
vervolgde zaken naast een ander van civiele za
ken tussen partijen gehouden.
17 w.g.ph.e. wedekind, Bijdrage tot de kennis
van de ontwikkeling van de procesgang in ci
viele zaken voor het Hof van Holland in de
eerste helft van de zestiende eeuw (Assen 1971)
26.
18 de blecourt-meijers a.w., iv stellen de ge
boortedatum van het Hof van Holland in het
jaar 1428, maar wijzen er op dat het Hof van
Holland in de zin van het gewestelijk
rechtsprekend college zoals dat ten tijde van de
Republiek heeft gewerkt, zich geleidelijk uit
dat Hof heeft ontwikkeld; naar mijn mening
hebben zij te weinig aandacht gegeven aan de
rol die een kern van vaste raadsheren rond de
gouverneurs in deze hebben gespeeld. Een on
derzoek naar de raadsheren vermeld in de
subscripties zal de rol van beide groepen nader
moeten belichten. Zie voor de namen van de
negen gouverneurs van 1428 en kritiek op de
visie van de Blécourt-Meijers: jansma, Raad en
Rekenkamer, 66 en 72.
19 DE BLECOURT-MEIJERS a.W., XVIII en JANSMA,
Raad en rekenkamer, 126.
20 Rosa li fo. 117 vo, Rosa v fo. 116 vo nr. 538,
Rosa v fo. 201 nr. 628.
21 TvR 1 (1918-1919) 400-422.
22 j.th. de smidt, 'Na vijfenzestig jaar', in: Hul
digingsbundel Paul van Warmelo, 1984,
20-29.
23 j.th. de smidt, 'Van een oud naar een nieuw
project, Van Grote Raad van Mechelen naar
Raad van Brabant', in: Noordbrabants Histo
risch Jaarboek (1985)
24 Archief van het Hof van Holland inv. nr. 266.
25 n.schadee 'Het oudste register van de senten
ties van het Hof van Holland 1447/1448, in:
TvR ix (1929) 347-432.
26 Zie aantekening 4.
Summary
The first registers in the archives of the Court of Holland
The Institute for History of Law of the Leiden University is editing the Me
morialen Rosa 1428-1477, the first registers of the Court of Holland. The
author gives explanatory notes on these registers and their edition and publi
cation.
374
herman j.viola, The National Archives of the United States (New York
1984). 288 bladzijden, gebonden en geïllustreerd met zwart/wit- en kleurenfo
to's, voorzien van index en bibliografie.
In 1984 vierde de National Archives of the United States haar 50-jarig bestaan.
Ter gelegenheid daarvan verscheen bij uitgeverij Harry N. Abrams een schit
terend boek over de jubilerende instelling.
Alvorens in te gaan op de inhoud moeten enige zinsneden gewijd worden aan
de uitvoering van het boek, want dat is het eerste dat in het oog springt. Het
betreft hier namelijk een tot in de puntjes verzorgde uitgave, gedrukt op zwaar
papier en met een zo perfecte weergave van de vele documenten dat de lezer
vaak het gevoel bekruipt dat de gedrukte weergave beter en mooier is dan de
originele documenten kunnen zijn. De illustraties (ik telde er circa 149 in
zwart/wit en 113 in kleur) overheersen de tekst en in dat opzicht is een verge
lijking te maken met 'onze eigen' Nederland in stukken (Haarlem 1979) en de
Oostduitse uitgave '...mit Brief undSiegel' (Leipzig 1979). Ook de doelgroep,
het 'brede publiek' dat geïnformeerd wordt over de rijkdom die het in archie
ven aan kan treffen, verschilt niet. Bij de beoordeling van de keuze van de il
lustraties dient men hiermee terdege rekening te houden omdat de samenstel
lers geneigd zullen zijn geweest het voor het grote publiek veel meer
aansprekende foto- en kaartmateriaal te overwaarderen. Een boek vol 'dorre'
documenten verkoopt nu eenmaal minder gemakkelijk. In het Amerikaanse
boek zijn vergeleken met de eerder genoemde Nederlandse en Oostduitse uit
gaven veel meer concessies gedaan ten aanzien van het niet strikt archivistische
materiaal, maar al lezende komt men tot de conclusie dat de beweegredenen
daartoe ook andere zijn. De opvattingen over archief en archiefstukken zijn
bij onze Amerikaanse collega's veel ruimer en de scheiding tussen archief en
documentatie wordt veel minder geaccentueerd. Vandaar dat bij voorbeeld ook
vele sublieme foto's zijn opgenomen van fotografen als Jackson en Brady (een
keuze uit de vijf miljoen in het archief aanwezige foto's!).
Mocht de indruk ontstaan dat het onderhavige boek louter een plaatjesboek
is, dan dient die indruk bij deze ontzenuwd te worden. Door Herman J. Viola,
directeur van de National Anthropological Archives, is een uitgebreide en in
structieve tekst samengesteld. Daarin krijgt men niet alleen een beeld van het
rijke bezit van de National Archives, maar tevens van de Amerikaanse visie op
doel, gebruik en waardering van archieven.
In dat opzicht zijn ook de hoofdstuktitels en de volgorde van de hoofdstuk
ken veelzeggend. Na een hoofdstuk over de bouwgeschiedenis van het archief,
volgen hoofdstukken over de Charters of Freedom en the Presidency (in Ne
ll 5
