tal namen uit de vijf genoemde naamsoorten in één alfabetische rangschik
king is opgenomen. Tevens is hierbij omzetting van de namen toegepast,
waardoor steeds het eerste vergelijkingselement (het kenmerkend deel van de
naam) voorop is geplaatst.
Evenals voorheen is gekozen voor de eenvoudigste manier van omzetten,
door het aan het eerste vergelijkingselement voorafgaande deel van de
naam-daarvan gescheiden door een puntkomma-er achter te plaatsen.
Nieuw is echter, als gevolg van het vervangen van het vergelijkingswoord
door vergelijkingselement, dat, indien er iets staat vóór het eerste vergelij
kingselement dat daarmede een eigennaam vormt (voornamen, voorzetsels,
lidwoorden, predikaten), dat gedeelte - tussen komma's - direkt achter dat
eerste vergelijkingselement wordt geplaatst. Hiermede wordt bereikt dat de
delen van de eigennaam bij elkaar blijven, waardoor de eigennaam ook na
het omzetten - herkenbaar blijft. Onnodig te zeggen dat dit vooral in com
plexe namen van belang is.
Het vergelijken van naamdelen in plaats van woorden heeft nog het voor
deel dat bepaalde detailregels uit de vorige uitgaven konden worden weggela
ten. Zo is thans de specifieke behandeling van 'namen van vrouwen die de
geslachtsnaam van hun echtgenoot (partner) vóór hun eigen geslachtsnaam
voeren' geheel overbodig geworden. Het kenmerkend deel van de persoons
naam vangt nu aan met de eerste achternaam (die van de echtgenoot) en alles
wat daarop volgt (dus ook de achternaam van de vrouw), behoort tot datzelf
de vergelijkingselement. Dus niet alleen bijvoorbeeld: M.C.Kamp en
mw. P. A. Kamp-Hannema, maar ook mw. P. V. Q. Ruitinga-Petit dit de la
Roche. Het gecursiveerde gedeelte van de naam vormt het kenmerkend deel
van die naam en wordt derhalve het eerste vergelijkingselement. (Het koppel
teken (-) wordt hierbij als spatie beschouwd.) Als de namen zijn gerangschikt
ontstaat de volgorde:
Kamp
Kamp-Hannema
Ruitinga-Petit dit de la Roche
In de behandeling van de Nederlandse ij als de 25e letter (tussen de x en de z)
is geen verandering gekomen. Het is bekend dat op dit punt de meningen in
ons land nogal verdeeld zijn. Op grond van praktische overwegingen wordt in
de handleiding aanbevolen de Nederlandse ij te behandelen als één karakter
(ij) en niet als een ligatuur (i j). De niet-Nederlandse y wordt dan aan de ij
gelijk gesteld. Wel wordt opgemerkt dat degene die toch de voorkeur wil ge
ven aan de ligatuur-gedachte, dit in huisregels kan vastleggen. Hiermede
wordt tegemoet gekomen aan het gestelde in de 'Sorteerregels'.
Ten aanzien van de volgorde van de soorten karakters is gekozen voor: spa
tie, cijfers, (kleine) letters, in overeenstemming met de ASCH-richtlijnen, zo
als deze thans vrijwel algemeen in computerprogrammatuur worden toege
past. Hieruit volgt dat steeds een korter woord gaat vóór een langer woord
met dezelfde beginkarakters. Dat ook een korter vergelijkingselement gaat
vóór een langer vergelijkingselement met dezelfde beginkarakters is dan, in
combinatie met de regel dat per vergelijkingselement wordt vergeleken, zon
der meer duidelijk.
In een voetnoot wordt er op gewezen dat men in sommige woordenboeken de
gewoonte aantreft dat de gehele term als één vergelijkingswoord wordt opge
vat, zonder acht te slaan op punctuaties, spaties, koppeltekens of woordaf
brekingen. Dat heeft dan tot gevolg dat een korter woord op verschillende
plaatsen tussen langere woorden wordt aangetroffen, hetgeen het gemak van
het zoeken niet ten goede komt. De handleiding geeft ter zake nadere regels.
Getallen worden behandeld naar hun rekenkundige waarde (getalswaarde)
en dan beschouwd als één karakter. Wel wordt er op gewezen dat niet elke
reeks cijfers een getal voorstelt; cijfercodes, bijvoorbeeld, zijn geen getallen
in bovenbedoelde zin. Elk cijfer daarin moet dan ook als een afzonderlijk ka
rakter worden vergeleken.
In die gevallen, waarin twee of meer namen volkomen identiek zijn en toch
een volgorde gewenst is, wordt - evenals voorheen - de mogelijkheid open ge
houden om door toevoegingen toch tot een onderscheid te komen. In tegen
stelling tot voorheen echter wordt de aard van de toevoeging aan degene die
rangschikt overgelaten.
De handleiding heeft twee bijlagen. In de eerste bijlage wordt een korte sa
menvatting/gebruiksaanwijzing gegeven en in de tweede een reeks voorbeel
den. De namen van die voorbeelden zijn volgens de regels omgezet en in één
rangschikking gebracht.
De bewerkers van de handleiding hebben er naar gestreefd de verschillen
tussen de ABC-regels en de Sorteerregels zo veel mogelijk weg te werken. In
een enkele jaren geleden in GO-verband gedaan onderzoek bleken die ver
schillen reeds zeer gering te zijn. Het is te hopen dat ncs en fobid de nodige
stappen zullen doen om tot het volkomen gelijk maken van de beide normen
te komen, dan wel tot het formuleren van zodanige alternatieven, dat de beide
uitgaven in de toekomst tot één publikatie kunnen worden teruggebracht.
Gezien het feit, dat de handleiding wel veel eenvoudiger is geworden, maar
dat traditionele opvattingen geen geweld zijn aangedaan, mag worden ver
wacht dat de aanpassing aan deze nieuwe regels weinig moeilijkheden zal
opleveren. Mocht het toepassen van de handleiding niettemin toch vragen
oproepen, dan kan men zich wenden tot de uitgever: Uitgeverij Muusses bv,
postbus 13, 1440 aa Purmerend, dan wel rechtstreeks tot het secretariaat van
de NCS-afdeling 'Alfabetiseren', Leyweg 589, 2545 gh 's-Gravenhage.
M. J. Dreese
Archiefraad Verslag 1983 -1984
Onlangs verscheen het verslag over de jaren 1983 en 1984 van de Archiefraad.
Het geeft een beeld van de zaken die momenteel in de archiefwereld leven.
Voor de Archiefraad van het grootste belang is de kwestie van zijn eigen
bestaan, dat in de verslagjaren werd bedreigd en waarover nog geen duidelijk
heid bestaat. In verband met de onzekere toekomst heeft een aantal leden, van
wie de zittingsperiode verstreken is, thans 'voorlopig' zitting.
De Raad bracht in 1983 en 1984 29 adviezen uit. Een paar krenten uit de
pap. Een negatief oordeel velde de Raad over het rapport Grijze literatuur,
300
301
