centrale staat, zoals deze tijdens en na de inlijving is voortgezet. De klok werd
immers onder koning Willem i niet teruggedraaid. Ook onder zijn bewind
waren de commissarissen des konings - gouverneurs genoemd - instrumen
ten van de centrale regering waardoor deze zich tot in detail met de gang van
zaken in de provincies kon bemoeien.60
Noten
Mevrouw drs. M. Bruggeman is verbonden aan
de Vrije Universiteit te Amsterdam.
1 c. w. van der pot, Bestuurs- en rechtsinstellin
gen der Nederlandse provinciën (Zwolle, 1949)
118, 150, 151, 164- 167.
2 w.c. J. van hasselt e.a., Verzameling van Ne
derlandse Staatsregelingen en Grondwetten
(Alphen a/d Rijn, 1964) 155, 166.
3 a.r.a., Archief Wetgevend Lichaaminv. nr.
52.
4 a.r.a.Archief Gewestelijke Besturen
1807-1810, inv. nr. v 182; Koninlijk Decreet,
13 april 1807.
5 c. h. e. de wit, De strijd tussen aristocratie en
democratie in Nederland (Heerlen, 1963) 217.
6 h.t. colenbrander, Schimmelpenninck en Ko
ning Lodewijk (Amsterdam, 1911) 130.
7 Dit gebeurde bijvoorbeeld met de Dijkwet, die
in 1809 door het Wetgevend Lichaam werd af
gewezen, maar in 1810 nauwelijks gewijzigd,
aanvaard.w.j.M.MAAS, De Dijkwet van 1810.
Een algemene bijdragenwet uit de Franse Tijd
(Rotterdam/Den Haag, 1963) 733 e.v.
8 w.j.c. van hasselt e.a., Verzameling, 159 e.v.
9 a. m.elias, 'Van Raad van State, Comité te
Lande en Staatsraad' in: Raad van State 450
jaar ('s-Gravenhage, 1981) 138.
10 Ibidem, 132.
11 a.r.a., Archief Staatssecretarie Lodewijk Napo
leon, inv. nr. 88; Koninklijk Decreet, 17 sep
tember 1806, no. 8.
12 s.schama, Patriots and liberators. Revolution
in the Netherlands 1780-1813 (New York,
1977) 491. c.h.e. de wit, De strijd tussen
aristocratie en democratie, 277.
13 Nieuw Nederlands Biografisch Woordenboek
(Leiden, 1914) m, 1417 e.v.Nieuw Nederlands
Biografisch Woordenboek (Leiden, 1930) vin,
948 e.v.
14 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 36; Verbaal
Sectie Wetgeving, 23 september 1806, no. 1;
Verbaal Sectie Wetgeving, 21 november 1806,
no. 2; Verbaal Sectie Wetgeving, 27 november
1806, no. 5.
15 De betreffende bijlagen (relatieven) ontbreken.
16 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 36; Verbaal
Sectie Wetgeving, 11 december 1806, no. 7.
17 Ibidem.
18 Ibidem.
19 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 32; Verbaal
Secretaris-Generaal van de Staatsraad, 16 de
cember 1806, no. 1.
20 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 14; Verbaal
Staatsraad Koninklijke Zittingen, 31 december,
no. 1. Lid van de Staatsraad waren: de mi
nisters C. H. Ver Huell (oud-orangist),
I. J. A. Gogel (oud-unitariër), M. van der Goes,
W. F. Roëll, J. H. Mollerus (oud-orangist),
J. F. R. van Hooff (oud-unitariër), P. van der
Heim en de staatsraden P. L. van de Kasteele,
H. L. Wichers, W. Queysen, J. Goldberg (oud
unitariër), J. A. de Vos van Steenwijk, A. Ver
Huell, H. van Royen, P. J. Jacobson, W. Six,
N. Calkoen en D. van Hogendorp.
Gegevens politieke richting: Nieuw Nederlands
Biografische Woordenboek, m, 1287 e.v.; iv,
1003 e.v.; vii 480 e.v.; vm, 621 e.v. en 821 e.v.
21 a.m.elias, Raad van State, 132, 133.
22 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 15; Verbaal
Staatsraad Koninklijke Zittingen, 5 januari
1807, no. 1.
23 a.r.a., Archief Staatssecretarie Lodewijk Napo
leon, inv. nr. 636.
24 Ibidem.
25 Ibidem.
26 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 36; Verbaal
Sectie Wetgeving, 11 december 1806, no. 7.
27 a.r.a., Archief Staatssecretarie Lodewijk Napo
leon, inv. nr. 636.
28 c. w. van der pot, Bestuurs- en rechtsinstellin
gen, 166.
29 a.r.a., Archief Staatssecretarie, inv. nr. 636.
30 Ibidem.
31 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 15; Verbaal
Staatsraad Koninklijke Zittingen, 12 januari
1807, no. 1.
32 Ibidem.
33 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 15; Verbaal
Staatsraad Koninklijke Zittingen, 5 februari
1807, no. 2.
34 Ibidem.
35 a.m.elias, Raad van State, 135, 136.
36 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 15; Verbaal
Staatsraad Koninklijke Zittingen, 21 februari
1807, no. 1.
37 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 15; Verbaal
Staatsraad Koninklijke Zittingen, 28 februari
1807, no. 1.
38 Ibidem.
39 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 15; Verbaal
274
Staatsraad Koninklijke Zittingen, 3 maart 1807,
no. 2.
40 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 15; Verbaal
Staatsraad Koninklijke Zittingen, 7 maart 1807,
no. 1 en 9 maart 1807, no. 1.
41 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 15; Verbaal
Staatsraad Koninklijke Zittingen, 21 februari
1807, no. 1.
42 A.S. de BLÉCOURT, H. F. W. D. FISCHER, Kort begrip
van het oudvaderlands recht (Groningen, 1969)
58. s. j.fockema andreae, De Nederlandse
staat onder de Republiek (Amsterdam, 1975)
144.
43 a.r.a., Archief Wetgevend Lichaam, inv. nr.
52.
44 a.r.a., Archief Staatssecretarie Lodewijk Napo
leon, inv. nr. 425; Verbaal Raad van Ministers,
4 juni 1807, no. 22.
45 j. b. v. m. J. van de mortel, De positie van de
landdrost in Noord-Brabant van 1807-1810
('s-Hertogenbosch, 1945) 169.
46 a.r.a., Archief Staatsraad, inv. nr. 15; Verbaal
Staatsraad Koninklijke Zittingen, 7 maart 1807,
no. 1.
47 a.r.a., Archief Wetgevend Lichaam, inv. nr.
33; Resolutie Wetgevend Lichaam, 13 maart
1807.
48 Ibidem.
49 a.r.a., Archief Wetgevend Lichaam, inv. nr.
33; Resolutie Wetgevend Lichaam, 20 maart
1807, no. 5 en 24 maart 1807, no. 7.
50 a.r.a., Archief Wetgevend Lichaam, inv. nr.
33; Resolutie Wetgevend Lichaam, 31 maart
1807, no. 3.
51 a.r.a., Archief Wetgevend Lichaam, inv. nr.
33; Resolutie Wetgevend Lichaam, 3 april 1807,
no. 3.
52 a.r.a., Archief Wetgevend Lichaam, inv. nr.
33; Resolutie Wetgevend Lichaam, 13 maart
1807 en 20 maart 1807, no. 2.
a.r.a., Archief Gewestelijke Besturen
1807-1810, inv. nr. v 182; Koninklijk Decreet,
13 april 1807.
53 a.r.a., Archief Wetgevend Lichaam, inv. nr.
52.
54 Ibidem.
55 l. bonaparte, Geschiedkundige gedenkstukken
en aanmerkingen over het bestuur van Holland
(Amsterdam, 1820) n, 82.
56 j.r. persman, Archieven van de Gewestelijke
Besturen in Noord-Holland (1799—1802 en
1807-1810) (Haarlem, 1977) vm e.v.
57 Nieuw Nederlands Biografisch Woordenboek,
(Leiden, 1914) m, 1417 e.v.
h.t.colenbrander, Schimmelpenninck en Ko
ning Lodewijk, 130.
58 a.r.a., Archief Wetgevend Lichaam, inv. nr.
52.
59 c. w. van der pot, Bestuurs- en rechtsinstellin
gen, 169, 170.
m. bruggeman, 'Reorganisatie van het bestuur
in de departementen tijdens het Koninkrijk
Holland (1806-1810)' in: Nederlands Archie
venblad 87 (1983), 265-273.
60 c. w. van der pot, a. m. donner, Handboek van
het Nederlands Staatsrecht (Zwolle, 1983) 535.
Résumé
L'an 1806 Louis Bonaparte fut nommé Roi d'Hollande. Par conséquence
1'administration des Pays Bas au niveau central fut réorganisée. La constituti
on de l'an 1806 exigeait une loi pour régler l'administration des départements
afin de 1'adapter a la situation nouvelle.
Quelques auteurs se sont questionnés si on eut pris pour modèle l'administra
tion francaise sans se rendre compte des habitudes hollandaises. Le présent
article décrit la préparation du loi, qui fut décrété le 13 avril 1807et essaie de
tracer dans les discussions les éléments hollandais en les éléments francais.
275
