Het Munsterse Instituut voor
vergelij kende stedengeschiedenis
O. Moorman van Kappen
photographischen Überlieferungen des
Bundesarchivs'. In: Der Archivar (im Druck).
Herrn Dr. Trumpp danke ich auch an dieser
Stelle für die freundliche Überlassung der
Druckfahnen.
10 WALTER HAGEMANN, Der Film. Wesen und
Gestalt. Heidelberg 1952 (Beitrage zur
Publizistik Bd. 5), S. 169 ff.
11 Vgl. GERHARD GRANIER, JOSEF HENKE U.A.
(Bearb.), Das Bundesarchiv und seine Bestande.
3. Aufl. Boppard 1977 (d.i. Schriften des
Bundesarchivs 10), S. 749 f.
12 Granier (Anm. 11) S. 738.
13 Ebda. S. 737.
14 Vgl. FR1EDRICH P. KAHLENBERG, 'Zur
Methodologie und Auswertung audiovisuellen
Archivgutes als Geschichtsquelle'. In: Der
Archivar 28 (1975) Sp. 50 ff.
15 Hierzu auch Trumpp (Anm. 9).
16 Vgl. auch FRIEDRICH P. KAHLENBERG, 'Zur
Aufgabenstellung von Filmarchiven'. In: Aus
der Arbeit des Bundesarchivs (Anm. 3)
S. 142-165, bes. S. 162 f.
17 HORST ROMEYK, BUdliche Darstellungen.
Archivarische Erschliefiung und
queltenkritische Bewertung. Düsseldorf 1975
(d.i. Veröffentlichungen der staatlichen Archive
des Landes Nordrhein-Westfalen Reihe E
Heft 1), S. 19.
18 Anweisung für die archivarische Tatigkeit
Nr. 44: Bundesarchiv Koblenz.
19 Romeyk (Anm. 17) S. 36.
20 PETER BUCHER, 'Die Bedeutung des Films als
historische Quelle - "Der ewige Jude" (1940)'.
In: Festschrift für Eberhard Kessel zum 75.
Geburtstag. München 1982, S. 300-329, hier
S. 319 ff.
21 Romeyk (Anm. 17) S. 33.
22 Zuletzt HORST ROMEYK, 'Neuere Erfahrungen
bei der Indexierarbeit im Archiv'. In: Der
Archivar 34 (1981) Sp. 363 ff.
23 Vgl. PETER BUCHER (Bearb.), Wochenschauen
und Dokumentarfilme im Bundesarchiv-
Filmarchiv 1895 -1950 (16-mm-Kopien).
Koblenz 1983 (d.i. Findbücher zu Bestanden
des Bundesarchivs Bd. 8; im Druck).
24 Zum Folgenden ders.: Das Bundesarchiv.
Geschichte, Aufgaben, Probleme. Koblenz
2. Aufl. 1982, S. 18 ff.
154
Inleiding
Met genoegen heb ik de uitnodiging aanvaard om hier vandaag in uw midden
iets te vertellen over - zoals uw agenda het aankondigt - het historisch steden-
onderzoek in West-Duitsland, hoewel ik mij genoodzaakt zie al dadelijk een
forse dot gas terug te nemen, omdat deze ietwat pretentieuze vlag de beschei
den 'lading' van mijn causerie teveel eer aandoet. Achtergrond van de invita
tie van uw bestuur vormt namelijk het feit, dat ik enige tijd geleden één uwer
bestuursleden een - kennelijk nogal enthousiast geklonken hebbend verslag
deed van een bezoek dat ik eind 1982 tijdens mijn toenmalige gasthoogleraar
schap aan de Universiteit van Munster aan het aldaar gevestigde Institut für
vergleichende Stadtegeschichte bracht. Het is meer in het bijzonder over dat
instituut, zijn doelstelling en zijn activiteiten, dat ik u vanmiddag iets wil ver
tellen.
Voor historici van allerlei pluimage vormt de middeleeuwse en namidde-
leeuwse stad vanouds een allerdankbaarst onderzoeksobject met tal van facet
ten: institutionele, demografische, bouwkundige en planologische, economi
sche, sociale, juridische, politieke enz. Het is dan ook niet zo heel verwonder
lijk, dat de zwo-stichting, genaamd Stichting voor Historisch Onderzoek, het
altijd weer boeiende chapiter 'stad', dat zich zo bij uitstek leent voor mono-,
inter- en multidisciplinair historisch onderzoek, als één van de vele stimule-
ringswaardige onderzoeksvelden in haar door zwo gedecreteerde zogenaamde
'beleidsbegroting' opnam. Hoewel ook in ons land vele historici zich inciden
teel of zelfs min of meer regelmatig met het fenomeen stad of met een bepaal
de stad occuperen, hoewel bij de Stichting voor Historisch Onderzoek jaar
lijks wel een of meer onderzoeksprojecten, betrekking hebbend op een of
meer steden, ter subsidiëring aangeboden worden, hoewel de stads- of steden-
geschiedenis eveneens door de onderzoeksprogramma's van verscheidene uni
versitaire historische vakgroepen bestreken en door vele zogenaamde
amateur-historici beoefend wordt, missen wij hier te lande een instituut als het
Munsterse, waarover thans iets meer.
155
