Prothocolla Generalium Congregationum Statuum et Ordinum Regnorum Dalmatiae,
Croatiae et Slavoniae (Zakljucci Hrvatskog Sabora), deel XII 1836-1847, Zagreb 1980.
Dit is een aflevering van de publicatie van archivalia van de Landdag, geschreven in het
Latijn.
Door het Arhiv Hrvatske wordt ook uitgegeven het tijdschrift: Arhivski Vjesnik (Bulle
tin d'Archives), met een redactieraad van archivarissen uit geheel Kroatië. Sommige ar
tikelen hebben samenvattingen in Frans, Duits of Engels. Bij gelegenheid van het 80-
jarig bestaan van Arhivski Vjesnik verscheen in deel 23 van 1980 een Bibliografija 1899-
1979 van in het tijdschrift verschenen bijdragen (Zagreb 1981). Op de omslag van het
tijdschrift is de bovengenoemde Cista Privilegiorum afgebeeld.
Historijski Arhiv Zagreba (Historisch Archief van Zagreb),
Opaticka 29, Zagreb.
Directeur Marijan Rastic deelde mij over zijn dienst het volgende mee. Er zijn zeven af
delingen:
1) bestuursarchieven van 1242 tot 1851. In dit laatste jaar zijn de twee stadsgedeelten
Zagreb en Kaptol samengevoegd. Kaptol is het oude gebied van het Domkapittel. Tot
deze afdeling behoren ook familiearchieven.
2) bestuursarchieven 1851-1945.
3) bestuursarchieven van na 1945.
4) bedrijfsarchieven, voornamelijk van vóór 1945. Sinds de vorige eeuw was Zagreb
een belangrijk industrieel centrum. In deze stad was reeds in 1861 een arbeidersorgani
satie en een socialistische partij. Sinds 1856 bestaat de Kamer van Koophandel. De ar
chieven in deze afdeling zijn zeer goed bewaard.
5) rechterlijke archieven, d.w.z. van lagere gerechten (die van hogere zijn in het Ar
chief van Kroatië), advocaten- en notariële archieven.
6) inspectie. De dienst bestrijkt een gebied met een middellijn van 70 km, waar
1.800.000 mensen wonen. Het Historisch Archief van Zagreb fungeert als regionaal ar
chief voor 18 gemeenten. In dit gebied bevinden zich 4100 registraturen, administratie
ve eenheden van bestuur, rechtspraak, politieke en culturele organisaties, bedrijven,
medische en sociale zorg, scholen etc. Van deze instellingen neemt de dienst mettertijd
de archieven over, thans oefent zij er inspectie op uit. In de praktijk voert één van de
totaal 20 medewerkers van de dienst deze inspectiewerkzaamheden uit! Er wordt veel
gewerkt met instructies en lijsten van wat bewaard en wat vernietigd moet worden. De
administraties zijn ingedeeld in drie categorieën naar belangrijkheid; de le en 2e catego
rie, totaal 1200 administraties, worden eenmaal in de twee resp. vijf jaar bezocht, met
de 3e categorie bestaat vooral schriftelijk contact. Bij enige grotere administraties
wordt de dienst met automatisering geconfronteerd.
7) bibliotheek en verzamelingen. Tot dit laatste behoren: handschriften, kaarten en
tekeningen.
De dienst heeft totaal 10 km archief in beheer, maar er is door plaatsgebrek een grote
achterstand in het overbrengen. Elke afdeling is verantwoordelijk voor de materiële
verzorging, inventarisatie en iitformatie met betrekking tot de archieven van de afde
ling. Ca. 400 personen per jaar komen voor historisch onderzoek; bovendien komen er
200 studenten en scholieren per jaar voor excursie of praktische oefeningen.
Mijn kennismaking met bovengenoemde Joegoslavische archiefdiensten kon in deze
acht dagen niet meer dan globaal zijn. Zo heb ik bijv. geen duidelijk inzicht gekregen in
de financiële situatie van de verschillende diensten of in de effectiviteit van de archief
inspectie, terwijl het niveau van het inventariseren mij door de taalbarrière onduidelijk
bleef. Uiteraard werd een deel van elke bezoektijd door mij besteed aan uiteenzettingen
over het archiefwezen in ons land, waarvoor grote belangstelling bestond.
P. H. J. van der Laan
[205]
[204]
