Kroniek
Buitenlandse archivistische literatuur
Der Archivar, jrg. 35 (1982)
In nummer 1 is het verslag opgenomen van het 54e congres van de Duitse archivarissen,
gehouden op 5-8 oktober in de stad Heilbronn. Het vakmatig gedeelte van het pro
gramma behelsde de volgende onderdelen: een voordracht van B. Zeiler over het onder
werp 'schrijvers en politiek' (kol. 15-20); een discussie over de hervorming van de
archivarissen-opleiding; een serie voordrachten over niet-schriftelijke archiefbronnen;
en een evaluatie van archiefbronnen voor de geschiedenis van het gildewezen (kol. 33-
40). De voorstellen tot wijziging van de archivarissen-opleiding zijn gepubliceerd in
'Der Archivar', jrg. 34 (1981), kol. 241/48. Critiek bleef de wijzigingsvoorstellen niet
bespaard. Met name het vervallen van onderdelen uit de 'klassieke' opleiding werd be
treurd. Niettemin vonden de voorstellen, na enkele kleine wijzigingen, instemming bij
de meerderheid van de archivarissen (nr. 1. kol. 19-24).
F. P. Kahlenberg geeft een uiteenzetting over het inventariseren van de belangrijke col
lecties politieke affiches bewaard in het Bondsarchief en het Beierse Staatsarchief. Het
betreft een gezamenlijk project, dat in 1979/1980 met behulp van de Stichting Volks-
wagenwerk op stapel is gezet. De affiches, in totaal 40.000 stuks, worden niet alleen ge
ïnventariseerd, maar ook op 35mm-kleurenfilm gezet (nr. 1, kol. 23/5). Verder is er een
samenvatting van de voordracht van E. Kroker over de beschrijving van beeldmateriaal
in de Duitse mijnbouwarchieven in Bochum, met bijzondere aandacht voor informatie
over arbeidsomstandigheden (nr. 1, kol. 25/7). In de lezing van J. R. Wolf wordt uitge
weid over het catalogiseren van kaarten en plattegronden in het Hessische Staatsarchief
en in de Staats- en Universiteitsbibliotheek te Darmstadt (nr. 1, kol. 27/9). M. Sagebiel
doet verslag van zijn ervaringen opgedaan bij de evaluatie en inventarisatie van techni
sche tekeningen van de Westfaalse mijnen (nr. 1, kol. 29/31). H. Weber tenslotte
besteedt aandacht aan geluidsdocumenten, in het bijzonder in hun betekenis van archi
vistische supplement- en substituutdocumentatie. Hij komt tot de conclusie dat het
Staatsarchief veel meer materiaal zou bewaren dan radio Stuttgart (nr. 1, kol. 31/4).
Onderwerpen van discussie op de vergaderingen van de afzonderlijke secties waren
o.a.: inzetbaarheid van gepensioneerden, werklozen, veroordeelden enz., bij het
[118]
archiefwerk, aanwending van de computer bij zowel Parlementsarchieven als bij de
productie van kranten en audio-visuele documenten (nr. 1, kol. 39-48). In de rubriek
mededelingen is het bericht opgenomen betreffende de overeenkomst tussen de Süd-
westfunk en Rijnland-Pfalz over de inbewaringgeving van archiefwaardige beeld- en
geluidsdragers aan het Landshoofdarchief Koblenz. In een bijlage is de volledige tekst
van de overeenkomst afgedrukt (nr. 1, kol. 58-60). Dezelfde rubriek bevat een verslag
van het Nederlands-Duitse archiefsymposium te Arnhem (nr. 1, kol. 53/5).
Nummer 2 opent met een artikel van de hand van J. Henke over het zog. OMGUS-
project (OMGUS Office of the Military Government for Germany, United States).
De archieven van het Amerikaanse militaire bestuur in Duitsland bevinden zich in de
National Archives te Washington. De daarvoor in aanmerking komende documenten,
tot een totaal van 6 miljoen bladzijden, zijn beschreven en op micro-fiches gezet. Naar
gelang van het bestuursniveau zijn deze thans in het Bondsarchief, het Instituut voor
Contemporaine Geschiedenis in München en in de archieven van de vijf deelnemende
deelstaten te raadplegen (nr. 2, kol. 149/58). Verder in dit nummer artikels over toepas
sing van de computer bij het indiceren van Middeleeuwse registers (nr. 2, kol. 159/66)
alsmede bij de archivering in het Archief voor Christen-Democratische Politiek (nr. 2,
kol. 165/76).
Ter gelegenheid van het 55e Duitse archiefcongres op 4-6 oktober 1982 in Münster zijn
artikels over de archiefdiensten in die stad opgenomen (Deelstaatsarchief, Westfaalse
Archiefdienst, Gemeentearchief, Bisschoppelijk Archief, Universiteitsarchief)- Het
Middeleeuwse stadsarchief van Münster blijkt in 1534 door de Wederdopers vernietigd
te zijn (Nr. 3, kol. 245/52). Er bestaat een zekere spanning tussen archivarissen ener
zijds en het publiek anderzijds, voortkomend uit de verschillende posities van beide
partijen t.o.v. de historische bronnen. In 'The Times Literary Supplement'heeft zich in
1980 een discussie ontvouwd tussen de Britse historicus R. Cobb, de Franse archivaris
J. Favier en nog enkele anderen. Cobb vergeleek de dienstverlening van de Franse ar
chiefdienst tijdens het Interbellum met de naoorlogse situatie en moest een achteruit
gang constateren. Met modernisering heeft zich in de archivaris een gedaanteverwisse
ling voltrokken: de vriendelijke (kamer)geleerde van weleer heeft plaats gemaakt voor
keiharde technocraten. In een artikel geeft C. Haase het verloop van de discussie in het
kort weer en ontvouwd vervolgens vanuit de Duitse situatie zijn eigen visie. De denk
wereld van archivaris en historicus zijn verder uiteengegroeid door nieuwe en sterk ver
anderde taken waarvoor de moderne archivaris zich gesteld ziet: de massaliteit van de
moderne archieven en het daarmee samenhangende vernietigingsprobleem, de compu
ter, nieuwe en moderne gebouwen, het educatieve werk, enz. Volgens Haase een onver
mijdelijke controverse tussen traditioneel en modern denken (nr. 3, kol. 251/58).
Zo nu en dan blijkt er vraag te zijn naar films of micro-fiches van omvangrijke archief
bestanden. R. Heydenreuther geeft aan welke procedures voorhanden zijn om hieraan
medewerking te verlenen of om eventueel tot een afwijzing te besluiten (nr. 3, kol.
257/62). In het Districtsarchief (Kreisarchiv) in Bergisch Gladbach worden omvang
rijke archiefbestanden toegankelijk gemaakt met behulp van geprogrammeerde tekst-
[119]
