Gaan we langs de kust voorbij Boulogne naar het noorden, dan ligt Lugduno er
gens tussen Knokke en Greetsiel en gemiddeld bij Katwijk, in elk geval in het huidi
ge Nederland.
Het Lugduno van Delahaye - Leulinghen - ligt ongeveer 14 km noordwestelijk van
Boulogne in de richting Calais.
4. DeRenus. OverRenus kunnen we kort zijn. Delahaye geeft zelf toe, dat deze rivier in
de Alpen ontspringt (p. 136, 143), tot aan Neuss de huidige loop volgt (p. 152) om
vervolgens langs de volkeren- en taalgrens (vrij naar p. 461dus boven over de Arden
nen heen) te vloeien en nabij Leulinghen in de zee uit te monden. Dat verschillende ri
vieren dezelfde naam dragen, omdat Drusus en Corbulo ze door kanalen met elkaar
verbonden hebben (p. 164), vind ik op zijn minst een gewaagde theorie. Op p 345
twij feit Delahaye gelukkig zelf aan zijn theorie van de drie Rijnmonden nabij Calais
5. Dorestad lag in elk geval in het bisdom Traiectum en de stad Traiectum lag aan de
Renus.
Als we willen weten waar Dorestad lag moeten we dus aantonen waar Traiectum
lag.
6. Traiectum, waar Bonifacius episcopus was, lag volgens Delahaye in Noord-
Frankrijk. Vele goederen geschonken aan bisschop Willibrord en aan de kerk van
Traiectum localiseert hij in de omgeving van Tournehem, St. Omaars, Rijssel,
Boulogne, Atrecht en andere plaatsen. In deze streek waren echter andere bisdom
men gelegen van oudere datum dan Traiectum, namelijk Atrecht, in de 6e eeuw al
verplaatst naar Kamerijk en in 1094 heropgericht, en Terwaan, dat omstreeks 639
voor het eerst genoemd wordt en in 1559 gesplitst werd in de bisdommen leper, St.
Omaars en Boulogne.
De plaatsen Tournehem-sur-la-Hem (Traiectum volgens Delahaye) en Audruicq
(Dorestad volgens hem) hebben vanaf hun ontstaan tot aan 1559 steeds in het bis
dom Terwaan gelegen.
De bisschop van Traiectum, suffragaan van de aartsbisschop van Colonia moet dus
in de kerkprovincie Keulen gezocht worden, niet in de kerkprovincie Reims, waar
toe het bisdom Terwaan altijd heeft behoord.
7. De Noormannen hebben alleen schriftelijke getuigenissen van plundering in onze
streken nagelaten. Kennelijk hebben ze hier zo grondig geplunderd, dat zelfs alle
archeologische sporen daarvan meegenomen zijn. Noch in Wijk bij Duurstede,
noch in Souburg hebben de archeologen de aanwezigheid van de Noormannen
kunnen aantonen. (Bloemers, Louwe Kooijmans en Sarfatij, Verleden Land (1981)
124, 134, 139).
8. Dat de zgn. Duinkerken-t/a/wg/e.s'M'&s' evenzeer in Noord-Frankrijk als in België,
Nederland en Noord-Duitsland nogal wat gebied onbewoonbaar maakten tussen de
4e en de 10e eeuw behoeft geen betoog. Duingebieden langs de kust, oeverwallen
langs de rivieren en andere natuurlijke hoogten bleven echter bewoonbaar. Ook bv.
het hooggelegen Nijmegen, Dorestad en Utrecht, om maar een paar plaatsen te
noemen. Het kaartje op p. 340 is schromelijk overdreven.
Samenvattend ben ik van mening dat Delahaye slechts enkele keren oorkonden aan
wijst, waarvan het twijfelachtig is of de localisatie van de daarin genoemde plaatsna
men in het huidige Nederland thuis hoort. Meestal situeert hij echter plaatsen, die in
ons land gezocht moeten worden ten onrechte in de Noord-Franse kuststreek. Zelfs als
in het verouderde eerste deel van het Oorkondenboek van het Sticht Utrecht staat dat
de plaats onbekend is.
Caspar van Heel.
RÉSUMÉ
'Holle boomstammen', dont l'édition frangaise paraïtra sous peu, est l'oeuvre capitale
de l'archiviste néerlandais Albert Delahaye. L'auteur y attribue a la Flandre frangaise
Dokkum
Leeuwarden
Egmond
Amsterdam
Almelo
Utrechtm
^SDen
Haag
\Arnhem
Wijk bij Duurstede m
Rhenen
Nijmegenfii
RIJN
DenmBosch
Breda
MAAS
yBergen
\op Zoom
Gent
Nederland tijdens de transgressies tussen de 3e en de 10e eeuwen, met
weglating van het overstroomd en onbewoonbaar gebied.
u= niet-bestaande plaatsen, ter oriëntatie op de kaart gezet
Afbeelding 2
[240]
[241]