Off-line computerverwerking
Het uiteindelijke doel van MARDOC is een data base die rechtstreeks toegankelijk is
('on-line') door middel van terminals in de betrokken musea, zowel voor invoer, raad
pleging en uitvoer. Een computersysteem is alleen zinvol wanneer het gaat om massale
hoeveelheden gegevens. Een onderzoek heeft uitgewezen, dat slechts 8% van de mari
tieme collecties in de Nederlandse musea voldoende beschreven is. 'Voldoende' wil hier
zeggen dat de objectbeschrijvingen min of meer al die gegevens bevatten die in de mu
seale praktijk nodig en zinvol zijn (zie voorbeeld beschrijving scheepsmodel, blz. 455).
Het betekent dat voor het grootste deel van de maritieme collecties de gegevens nog ver
zameld en vastgelegd moeten worden. De musea beschikken echter over te weinig des
kundig personeel om een continue hoge produktie aan objectbeschrijvingen te leveren.
De voorbereiding van een on-line computersysteem vereist, dat men voor een reeks van
jaren kan rekenen op voldoende financiële middelen voor de aanschaf of huur van ap
paraten, programmatuur en het aantrekken van deskundigen op het gebied van auto
matisering en documentaire informatie. De musea in Nederland beschikken niet over
die deskundigen, noch over de vereiste financiële middelen.
Om al deze redenen heeft MARDOC besloten voorlopig alle aandacht te richten op het
grootste probleem, nl. het beschrijven van de maritieme collecties in de musea. Om tus
sentijds toch over resultaten te kunnen beschikken dat is ook psychologisch zeer be
langrijk zullen de eenmaal beschreven collecties toegankelijk gemaakt worden via
'off-line' computerverwerking. Dat houdt in dat de objectbeschrijvingen die de musea
leveren, periodiek naar een computercentrum gezonden worden en daar worden ver
werkt tot gedrukte catalogi en indexen. Bij deze wijze van computerverwerking behoe
ven de musea zelf niet over automatiseringsdeskundigen te beschikken, noch over ap
paratuur en programmatuur. Off-line computerverwerking is betrekkelijk goedkoop
als het om gedrukte lijsten zoals catalogi en indexen gaat. De gegevens omtrent de mari
tieme collecties worden bovendien electronisch vastgelegd, wat later de overgang naar
een on-line systeem vergemakkelijkt.
Op verzoek van de organisatoren van dit symposium zal ik nu aandacht schenken aan
een aantal punten die zij aan mij hebben voorgelegd.
Voorbewerking van materiaal
Welke voorbewerkingen van het materiaal zijn noodzakelijk alvorens de gegevens auto
matisch verwerkt kunnen worden?
Bij elk documentatiesysteem, manueel of geautomatiseerd, gaat het er om documenten
te kunnen selecteren volgens bepaalde kenmerken. Welke kenmerken voor selectie in
aanmerking komen is afhankelijk van het vakgebied en van de eisen ('vragenpatroon')
van de gebruikers. Er moet nu een relatie gelegd worden tussen deze kenmerken en de
documenten waarin ze voorkomen.
Bij MARDOC worden deze kenmerken als trefwoorden vastgelegd op een beschrij
vingsformulier.1 Dit formulier heeft een uniek nummer: het inventarisnummer van het
1 Zie afbeelding p. 455.
historisch voorwerp
A.v/. nr. 376
[454]
4^2 4-77
scheepsmodel
Specifieke objectaanduldmg
volmodel logger
Andere benaming
hobbvmodel
Systeem
MARDOC
Type
naar doel
Geïdentificeerd door dt
Geïdentificeerd door datum
Geïdi
Beschrijving Toestand/bi|Zondertieid
goed,romp i goed,tuigage
Compleetheid/bijzonderheid
Vastgesteld dc
Vastgesteld dt
Onderdeel malenaal/b'jzonderheid
romp hout
Onderdeel materiaal/bi|ionderheid
Afmetingen «aarde eenheid/nauwkeurigheid
lengte 215 cm
breedte 52,5 cm
Afmetingen «eerde eenheid/nauwkeurigheid
hoogte 169 cm
schaal 1/10
Insertie
Merk
geschilderd weerszijden boeg spiegel reddingssloep
Beschrijving
Bjzondemejd^ Petronella Keeltje Vlaariingen 1904 VL 179
Atv.,,k.ng
Toevoeging
Wijziging
Bijzonderheid
model
model
dek
:tuigage,alg.
uitrusting
zeilschip
getuigd met zeil
gedetailleerd
Memode Rol vervaardigers)
rm-llemodel bouvier
VI aarlinaren
Siereveld,G
Bijzonderheid vervaardiging
Datum vervaardiging
1958(ca.)
Geassocieerde persoon
Burg,Fa. H. van der
Aeeoclefle Aseociatietrefwocrd
VL 179
Gaaaaociaarda plaats G.Poun.n.a
Vlaardingon
V Bijzonderheid associatie
tewaterlating bij vrerf A. de Jong.Vlaardingen,o? 25-0-)-19gA
Verworven van: datum
Geassocieerde datum
190^=1918
Verwerving Wl)zevr
ïingen1967-02-02
V
Pn,s Voorwaarden
tfa'Nee
Venekenrgewaa-oedatum
15000 1976
Behandeling
Conservering
Repwrduerie-
Andera behandeling
Methode bijzonderheiduitvoerder
schoongemaakt
datum: bijzonderheid Kruisverwijzing
Hardonk.C.1977-08-22
V
Conaervermg
Reproductie
Documentatie
V
R Aard referentie
1 vc-rmelui
Auteur datum titeN tijdschrift ol uitgever volume bijzonderheid
ng 1967-02-22: ibrxef
Tekening of toto
Standplaats
Standplaats: datum
BZ 1978
rjSr'CJ.P. van de1979-02-15
"el.b=houten standaard.;c-d=2 lenspompen;e=l los luik bij voormast;
f=snkerg=aantal puntbreels met touw aan elkaar verbondenjh-redding-1-
sloep;i=los deksel op kist naast krebbe aan S3.
Aan hoofdmast blauwe scheepswimpel met scheepsnaam
^mda/nmv
[455]
