De derde Caribische Archiefconferentie, 22-25 oktober 1979,
Nassau, Bahama's
Van 22-25 oktober 1979 werd in Nassau, New Providence, Bahama's, de derde verga
dering van archivarissen in het Caribisch gebied gehouden door de Caribbean Archives
Association deze treedt tevens op als Caribische afdeling van de International Coun
cil on Archives (CARBICA).1
De ongeveer 60 deelnemers, leden van de CAA en waarnemers uit Europa, Canada, de
Verenigde Staten en van de ICA waren ondergebracht in het luxueuze Ambassador
Beach Hotel, waar ook de besprekingen werden gehouden.
De thema's van de conferentie waren: de betrokkenheid van de regeringen bij archief
zaken en de status van de archivaris, de opleiding, geluidsarchieven, het samenstellen
van een gids van de Caribische archieven, lokale geschiedenis en het gebruik van ar
chiefbronnen en tenslotte de moderne registratuur. Een ronde tafelgesprek over de ont
wikkeling van het archiefwezen in het Caribisch gebied sloot de conferentie af. Ook de
huishoudelijke aangelegenheden van de CAA kwamen tijdens de vergaderingen ter
sprake. Zelf woonde ik als lid van de CAA de conferentie bij namens de Rijksarchief-
dienst.
De conferentie werd geopend door de minister van Onderwijs en Cultuur van de Baha
ma's de heer N. Coakley, die enige woorden wijdde aan het opvallendste thema van de
bijeenkomst: de rol van de archivaris bij de natievorming, waarna dr. A. F. Paula,
hoofd van het Centraal Historisch Archief van de Nederlandse Antillen, een inleiding
hield over de betrokkenheid van de regeringen bij archiefzaken en de status van de ar
chivaris in het Caribisch gebied. Dr. Paula schetste een somber beeld: de regeringen er
kennen meestal niet het professionele karakter van ons beroep en achten archiefzaken
meestal niet belangrijk. Tijdens de discussie merkten de deelnemers onder meer op dat
iedere regering duidelijk gemaakt moet worden dat een goede zorg voor archieven en
registratuur zeer belangrijk is in verband met de betekenis van informatie voor de ont
wikkeling van het land. Daarom ook is een eigen archiefdienst, direct onder de
minister-president en zoveel mogelijk autonoom, met een eigen budget, zeer noodzake
lijk, omdat anders een barrière van ondeskundigen tussen de archivaris en de minister
wordt opgeworpen.
Archiefzorg is immers een basisverantwoordelijkheid van iedere regering, evenals bij
voorbeeld belastingheffing!
Deelnemers uit de Verenigde Staten, Canada en Europa raadden de Caribische col-
1 Zie ook NAB 1978 (1), blz. 55-59.
lega's aan de zaken positief te blijven benaderen en het accent te leggen op het bereikte.
Er is immers sedert de eerste Caribische archiefconferentie, vijftien jaar geleden, al veel
bereikt.
Vrij veel landen zenden nu afgevaardigden naar de conferenties en in verschillende lan
den zijn inmiddels archiefdiensten ingesteld. De archivarissen moeten zelf veel initiatie
ven nemen en niet ontmoedigd raken.
Tijdens de middagzitting van 22 oktober discussieerden de deelnemers aan de hand van
een paper, samengesteld door Christine Matthews, archivaris van Barbados, die zelf
niet aanwezig kon zijn, uitgebreid over de opleiding van archivarissen. Verschillende
mogelijkheden kwamen aan de orde, waarbij de afgevaardigden van de Nederlandse
Antillen bilaterale samenwerking met het vroegere moederland bepleitten. In deze
bestaat er een uitstekende samenwerking tussen het Centraal Historisch Archief van de
Nederlandse Antillen en het Algemeen Rijksarchief in Den Haag. Een regionale ar-
chiefschool zal maar een paar vakken kunnen geven, zoals restauratie- en microfilm
technieken; de meeste vakken zijn immers te specifiek door het verschillende koloniale
verleden, dat ook zijn weerslag heeft gehad op de systemen van archiefordening. Voor
deze vakken zouden dan speciale cursussen gegeven moeten worden. Een cursus gekop
peld aan de bibliotheekschool, verbonden aan de University of the West Indies in Ja
maica, verdient overweging. Taal- en financiële problemen zijn echter moeilijk te over
winnen.
De Organisatie van Amerikaanse Staten geeft voor de spaanssprekenden cursussen in
restauratie- en microfilmtechnieken en houdt op deze vakgebieden van tijd tot tijd zo
genaamde 'workshops' voor de engelssprekenden, evenals zogenaamde 'in-service trai
ning'.
Cursussen voor registratoren worden in het Caribisch gebied alleen gegeven op de Ne
derlandse Antillen en in Jamaica.
Jean Favier, directeur-generaal van de archieven van Frankrijk, adviseerde van de
bestaande vakkennis van de werkzame archivarissen in de regio een goed gebruik te ma
ken en niet dadelijk naar het hoogste te streven: niet alle archivarissen hoeven breed we
tenschappelijk gevormd te zijn. Onderdelen van de dienst kunnen zeker door technisch
personeel geleid worden. Ook ried hij aan te streven naar continuïteit in de personeels
formatie: immers door een tekort hieraan zijn er thans grote moeilijkheden in Jamaica
en op Trinidad. De Table Ronde des Archives houdt zich al een aantal jaren met de vor
ming van archivarissen bezig; een probleem is dat de internationale organisaties niet
over veel geld beschikken.
De morgenzitting van 23 oktober ving aan met een discussie over geluidsarchieven,
waarover Jean Paul Hervieu, archivaris van Guadeloupe, een stuk had samengesteld.
Hij maakte hierbij onderscheid tussen: 1. geluidsarchieven, archiefstukken waarbij het
geluid essentieel is, en 2. gesproken archieven, zoals interviews. Voor goede resultaten
zijn behoorlijke technische voorzieningen en kwaliteiten van de interviewer noodzake
lijk. Ook dienen goede afspraken over de voorwaarden voor het gebruik van het mate
riaal te worden gemaakt. Zeker in het Caribisch gebied is het vastleggen van verdwij
nende folklore en volksgebruiken heel belangrijk. De deelnemers aan de discussie be
klemtoonden dat geluidsarchieven alleen gebruikt kunnen worden als aanvulling op
[159]
[158]
