Kroniek
Jaarboekje 1978 van de Vereniging "Oranje-Nassau Museum" met het
jaarverslag over 1977
Nu de nadruk bij de activiteiten van de vereniging niet meer geheel gelegd kan wor
den op het uitbreiden van de eigen collectie, omdat deze in bruikleen is gegeven aan
het Rijksmuseum Paleis het Loo, is besloten meer aandacht te besteden aan het be
vorderen van de historische studiën en van de kennis over het Huis van Oranje-
Nassau. Dit heeft ertoe geleid, dat het jaarverslag, dat in het verleden vergezeld ging
van een aantal wetenswaardigheden over nieuwe aanwinsten, nu verschijnt als bijlage
bij een bundeltje artikelen van historisch en ander belang, die betrekking hebben op
het Oranjehuis.
In dit deeltje worden behandeld het examen van de erfprins in 1837 door drs.
R. E. O. Ekkart, de bibliotheek van de stadhouders Willem IV en Willem V door
J. Storm van Leeuwen, de grafkelder van Johannes Willem van Reinhartshausen in
de Evangelische Johannes Kirche te Erbach door mr. F. W. van den Berg en een
reis van prins Frederik Hendrik in 1615 naar Friesland door mr. J. Belonje. Voorts
blikte mevr. E. F. G. Gevers Deynoot-van Blommestein terug op de tentoonstelling
"Rondom een album van Koningin Sophie" in maart en april 1977 in het Delftse
Prinsenhof en verzorgden drs. M. E. Tiethoff-Spliethoff en L. J. van der Klooster
een literatuuroverzicht van publicaties van biografische aard over het Oranjehuis,
verschenen in de laatste vijftien jaar.
Om deze artikelen voor een bredere kring van lezers bereikbaar te maken, zijn de
Jaarboekjes verkrijgbaar bij het Rijksmuseum Paleis het Loo en bij het secretariaat
van de Vereniging "Oranje-Nassau Museum", Sophialaan 9 's-Gravenhage, tegen
betaling van 10, Op aanvrage zullen zij worden toegezonden tegen overmaking
van dit bedrag vermeerderd met 2,— porto- en verzendkosten op postrekening
23962 t.n.v. Vereniging "Oranje-Nassau Museum" te 's-Gravenhage.
Zutphania Wartena Privata
Dit boekje verscheen bij gelegenheid van het afscheid van R. Wartena van het ge
meentearchief Zutphen op 28 oktober 1977 in een oplage van vijftig exemplaren,
aangeboden door allen die aan het gemeentearchief Zutphen zijn verbonden met
medewerking van De Walburg Pers aldaar. Naast een bibliografie bevat het bundel
tje een inleidend woord van drs. C. O. A. baron Schimmelpenninck van der Oije en
een biografie. De heer Wartena is sedert 1 november 1977 archivaris van Aalten,
Wisch en Dinxperlo.
Bibliografie van dr. F. A. Brekelmans
Ter gelegenheid van de zestigste verjaardag van de gemeentearchivaris van Breda en
Nieuw-Ginneken werd door zijn medewerkers een bibliografie van zijn geschriften
tot november 1977 samengesteld. Zij wordt voorafgegaan door een biografie ge
schreven door J. M. F. IJsseling.
[344
Buitenlandse archivistische literatuur
In de achttiende aflevering van S.A. ArgiefbladS.A. Archives Journal, verschenen
in 1976, staan vooral twee onderwerpen in de belangstelling, t.w. de archiefcommis-
sie, die honderd jaar geleden werd opgericht, en de bedrijfsarchieven. Over het
commissiewerk in 1876-1877 schreef J. H. Snyman, terwijl van de commissieleden
Johan Hendrik de Villiers, John Xavier Merriman. Charles Aken Fairbridge, Wil
liam Edward Moore en Abraham de Smidt geschreven en getekende portretten zijn
opgenomen. Een foto toont hun opvolgers in 1976.
Over de problematiek rond bedrijfsarchieven en de noodzakelijkheid van hun be
waring zijn artikelen opgenomen van J. F. Preller en E. L. P. Stals. Een commissie
van onderzoek naar deze materie is ingesteld met J. H. CiUiers als secretaris.
Dezelfde is de auteur van een pleidooi voor eenvormigheid in de verwijzing naar
geraadpleegde archiefstukken, zoals die plaats heeft in voetnoten bij wetenschappe
lijke artikelen. Commentaar op het door hem voorgestelde model wordt geleverd
door B. J. Liebenberg, J. H. Snyman en E. L. P. Stals.
Mej. M. E. Olivier schreef over de vrouw in de archiefdienst. Het archiefpersoneel
in Zuid-Afrika bestaat thans voor 60% uit dames. Gedurende de laatste vijftien jaar
werden 111 vrouwen als archivaris aangesteld tegenover 73 mannen. Maar in de
archiefcommissie zijn de dames blijkens de boven genoemde foto nog niet doorge
drongen. In het Argiefblad zijn ze echter goed vertegenwoordigd, zoals blijkt uit de
volgende bijdragen. Mevr. M. A. Coetzee behandelt de in 1912 gevoerde discussie
rond de aanstelling van een archivaris van de Unie van Zuid-Afrika, die in 1919 een
feit werd. De rechterlijke organisatie in Duits Zuidwest-Afrika wordt geschetst
door mrs. S. A. Harper.
W. B. van der Vyver herdenkt dr. Coenraad Beyers (1893-1975), die van 1944 tot
1953 hoofdarchivaris van de Unie was. Hij had mede in Nederland gestudeerd, o.a.
bij prof. dr. H. T. Colenbrander en dr. N. Japikse.
F. du Plessis geeft een overzicht van de documentaire verzamelingen van de Uni
versiteitsbibliotheek van Stelienbosch.
De negentiende aflevering, verschenen in 1977, is gegroepeerd rond het honderd
jarig bestaan van de archiefdienst in Zuid-Afrika. Het herdenkingsartikel is ge
schreven door mej. E. J. Human. Eraan vooraf gaat de tekst van de toespraak die
345
