Schade aan archivalia
zameling archieven die qua inhoud zeer belangwekkend is en die bovendien, met de
reeds aanwezige archieven van de Algemene Secretarie, het 19e eeuwse archieven
bestand vrijwel volledig maakt. M. G. H. A. de Graaff
SUMMARY
Dutch-Indonesian cooperation in archives
In the framework of the Dutch-Indonesian cooperation and with the aid of the
Cultural Agreement two dutch archivists worked for one year in Jakarta. Their
task was to inventorise an important part of the 19th century archives, since too
long abandoned in an old VOC warehouse situated near the Pasar Ikan, the Fish-
market in old Jakarta.
About 1300 meter chaos was converted into eight separate and inventorised archives.
[312]
De schade die aan archivalia op kan treden is velerlei. Het kan voor historici en res
tauratoren belangrijk zijn om te weten wat de oorzaak van een bepaalde beschadiging
is. De beschadiging vertelt iets, zo niet zeer veel, over de geschiedenis van het
document. Het is dan nodig om eerst de uiterlijke kenmerken en oorzaken van de
schade te herkennen en vervolgens te inventariseren.
Eén van de schaden die voorkomen is die welke is ontstaan doordat een blad, waar
van de tekst was verbleekt, werd ingesmeerd met galnotentinktuur. Het doel hiervan
was de tekst op te halen, dit gebeurde inderdaad maar de tekstverfrissing was helaas
van tijdelijke aard. Na verloop van tijd kreeg de ingesmeerde plaats de identieke
donkerbruine kleur als de inkt waarmee het document beschreven was. Een andere
schade is die welke is ontstaan door een perkamenten oorkonde te gebruiken als
materiaal voor het binden van een boek. Zo zijn er verschillende oorzaken van
schade met hun specifieke kenmerken. Het is aan de restaurator om die kenmerken
op te sporen om zodoende een juiste diagnose te kunnen stellen.
AANDUIDING VAN DE SCHADE
Bacteriologische schade
Schade die is veroorzaakt door bacteriën, zoals verkleuringen, gaten, aantasting
van de witte waszegels etc.
Bergingsschade
Schade ontstaan door de wijze van berging van het document, zoals gebroken
zegels, opgevouwen charters, scheefgezakte boeken, gescheurde kaarten etc.
Brandschade
Schade ontstaan doordat het document in directe aanraking is geweest met vuur,
zoals verbrand perkament en papier etc. Dus niet de schade welke is opgetreden
als gevolg van de temperatuursverhoging die bij de brand is opgetreden.
Chemische schade
Schade die is veroorzaakt doordat het document is bewerkt met een stof die het
document aantast, zoals aantasting door de inkt (inktvraat). Het gebruik van
zuur en/of houthoudend papier. Een ander veel voorkomende schade is de bruin-
kleuring van het papier doordat het is bestreken met galnotentinktuur.
[313]