vernieuwing: vlak maken en in plano bewaren, beval Van Buijtenen reeds voor deze
bijzondere gevallen de oorspronkelijk door hem voor kostbare kaarten en prenten
ontwikkelde ladenkasten van het fabrikaat Jezet aan4. Het fixeren van de charters
op de ladebodem werd evenwel in eerste instantie niet voorzien. Dit is echter nood
zakelijk om het krullen van de charters en het schuiven tegen en over elkaar van de
stukken te voorkomen. De laden van de genoemde Jezetkasten met melinexbodem
kunnen worden gehandhaafd. In de laden worden aan de binnenzijde twee U-profiel
tjes aangebracht, waarin dubbele strippen van makrolon over de gehele breedte van
de lade worden geklemd. De charters worden tussen deze strippen geklemd. Des
gewenst kunnen nog zegelbeschermers worden aangebracht. Het aantal charters per
lade dient van geval tot geval bekeken en vastgesteld te worden. De beschermende
makrolon zegelhoezen worden niet aan de melinexbodem vastgelast maar bevestigd
aan de makrolon strippen. Met dergelijke voorzieningen kan een lade met charters
zelfs verticaal worden vervoerd.
Het verdient aanbeveling om naast de charters genoemd in bovenstaande catego
rieën ook de oudste charters daterend van vóór een bepaald jaar bijv. 1300 volgens
dit systeem liggend te bewaren.
Samenvatting
In het hiervoor beschreven aangepaste "systeem Van Buijtenen" zijn alle voordelen
van het oorspronkelijke systeem gehandhaafd, de nadelen daarentegen worden gro
tendeels opgeheven. Behalve de gespecificeerde verbeteringen, die in de voorgaande
vergelijkende beschrijving worden opgesomd, springen enkele voordelen bijzonder
in 't oog. Op de eerste plaats elimineert het gebruik van één soort kunststof bij
hechte verbindingen het gevaar van ongewenste chemische reacties. Maar bovendien
is de verpakking in zijn totaliteit in haar technische uitvoering sterk vereenvoudigd
en aanzienlijk minder arbeidsintensief en dus in dit opzcht kostenbesparend. Het
basismateriaal makrolon is weliswaar duurder dan melinex, maar door het vervallen
van perspexstrippen, perspexringen, kartonnen ophangstrippen, drukknoppen enz.
wordt het nieuwe procédé per charter goedkoper afgezien nog van de hiervoor
genoemde besparing van arbeidskosten.
Op aanbeveling van de Commissie is de Rijksarchiefdienst overgegaan tot de aan
schaf van twee ultrasoon lasapparaten t.w. het tafelmodel 420 en het pistoolmodel
H.G. 150 van de firma Branson te Soest (zie Bijl. IV) en een vacuumvorm apparaat
Illig KFG 37 t.b.v. de vervaardiging van de zegelbeschermers. De lasapparaten zul
len volgens een roulatieschema aan de Rijksarchieven ter beschikking worden ge
steld. Hierbij kan opgemerkt worden, dat met behulp van deze lasapparaten ook
omhulsels voor kaarten en platen vervaardigd kunnen worden. Uit de praktijk is ge
bleken dat ook melinex met deze apparaten gelast kan worden.
December 1977.
De Commissie Charterberging.
4 Zie het eerste in noot 2 genoemde artikel, in het bijzonder blz. 199-200.
[488
BIJLAGE I
III Enige gegevens over Polyesterfolie (Melinex) en enkele kleefstoffen, ge
noemd in voorgaande Mededeling van de rijksarchivaris in Utrecht, de heer
dr. M. P. van Buijtenen
Polyesterfolie
Dit produkt wordt in Europa geleverd onder de naam "Melinex", producent I.C.I. (Impe
rial Chemical Industries Ltd.), Millbank, London S.W.I, England. In Amerika is hetzelfde
produkt op de markt onder de naam "Mylar", producent E. J. Dupont de Nemours and
Co. Inc., Wilmington 98, Delaware, U.S.A.
Formule: Polyethyleen terephthalaat.
Uit de formule blijkt dat er geen stikstof-, zwavel- of chlooratomen in de verbinding
voorkomen, zodat wanneer er ontleding zou plaatsvinden geen schadelijke stoffen als
zou zuur of zwavelzuur kunnen ontstaan.
Van ontleding is onder normale omstandigheden echter geen sprake. Melinex is bijzonder
verouderingsbestendig en in de tien jaar dat het in Nederland in gebruik is, werd geen
enkele verandering geconstateerd.
Melinex smelt bij ca. 260°C en begint tevens bij deze temperatuur pas te ontleden, zodat
de folie zeer warmteresistent is.
Het zelfde geldt voor de lichtbestendigheid. Langdurige belichting in de "Xenotest" (een
kunstmatige verouderingsapparatuur) heeft geen vergeling of veranderingen in flexibiliteit
tot gevolg.
Melinex bevat geen toevoegingen als bijv. weekmakers.
Het bovenstaande resumerend kan worden gezegd, dat Melinex een kunststof is met bij
zonder gunstige eigenschappen voor het gebruik in Musea of andere instellingen van
kunstbescherming.
Een grote "range" in dikte, nl. van 6,35 micron (6,35 X 10-3mm) tot 2,54 micron (2.54
X KMmm) is verkrijgbaar.
Dubbelzijdig klevend plakband
Het plakband is: OF301 double faced polyester tape.
Het band zelf bestaat uit polyester, identiek aan de "Melinex" of "Mylar".
De kleefstof is "Permanent" S277.
Volgens de leverancier is de kleefstof op basis van synthetische rubber.
De kleefstof is goed warmteresistent. Een temperatuur van 100°C gedurende 72 uur geeft
geen aantoonbare vermindering in kleefkracht of een vergeling te zien.
Dit wettigt de veronderstelling dat het plakband in de praktijk vele jaren zal meegaan.
Enkelzijdig klevend folie
Het folie heet: fascal 700 clear en is eveneens gemaakt van polyester.
De kleefstof is: "Permanent" S232.
Deze kleefstof is eveneens op basis van synthetische rubber. Een verhitting op 100°C
gedurende 72 uur geeft geen aantoonbare veranderingen te zien.
De fabrikant geeft op dat de kleefstof ontwikkeld is met een grote bestendigheid tegen
[489]
