Micrografie in de praktijk
boven microfiches. Ook cartridges laten een snel localiseren van individuele op
namen toe, maar vereisen een grotere investering in apparatuur.
Ook met het begrip zelfbediening op de studiezaal moet men niet te dogmatisch om
springen. Zelfbediening is een middel om personeel te besparen; indien men om dat
te bereiken een onevenredig grote personeelsinzet nodig heeft worden doel en
middelen verwisseld. Sommige apparatuur kan nog niet geheel op bevredigende
wijze door leeszaalbezoekers bediend worden. Dit geldt in het bijzonder voor reader
printers, het is eigenlijk nog niet helemaal zo dat de bezoeker zelf zijn eigen papier -
copie van een micro-opname kan maken. Vergelijkende tests wezen uit dat het op
basis van diazofilms op de studiezaal redelijk zou gaan, maar dat bij zilverhalide
materiaal de kwaliteit toch te wisselend was om altijd bij de eerste druk op de knop
een goede copie te kunnen leveren.
Tot nu toe is het uitgangspunt geweest dat alle technische bewerkingen op de juiste
wijze werden uitgevoerd. Helaas is dit vaak theorie. Een van de onaangenaamste
kanten van het medium microfilm is dat het opnemen erg saai werk is, maar dat er
punten in het proces zijn waar veel inzicht en accuratesse vereist zijn. De vereiste
combinatie van eigenschappen is personeelstechnisch vaak tamelijk moeilijk. Con
trole op de kwaliteit is erg belangrijk, niet eens in hoofdzaak om menselijke fouten
te elimineren, maar om de werking van de apparatuur in de gaten te kunnen houden,
zodat constante beeldkwaliteit en houdbaarheid gewaarborgd zijn. Een dergelijke
controle kost geld, maar bespaart meer. Vooral indien de aanschaf van readerprin
ters overwogen wordt is kwaliteitsbewaking erg belangrijk, bij inconstante kwaliteit
wordt men ingesneeuwd in dure miscopieën. Niet alleen de kwaliteitsnormen zijn
belangrijk, het is ook belangrijk om zich zoveel mogelijk te conformeren aan de
meestgebruikte verkleiningsmaatstaven en formaten. Veel oudere camera's bieden
op dat gebied een al te gevarieerde keuze. Indien een uitputtend gebruik van de
mogelijkheden van deze camera's gemaakt wordt, kan het moeilijk of zelfs onmoge
lijk worden om dergelijke opnamen op bevredigende wijze in een leesapparaat zicht
baar te maken. Het vasthouden aan en'cele standaardverkleiningen heeft bovendien
het voordeel dat het eenvoudig wordt om papiercopieën op natuurlijke grootte te
verkrijgen.
Alleen door het vasthouden aan de internationaal vastgestelde normen kan een
microfilmbestand verworven worden dat niet alleen lang houdbaar, maar ook lang
bruikbaar blijft. Uiteindelijk is dit hele verhaal dan ook een pleidooi voor het gebruik
van microfilm indien men er in kan slagen de normen van maat en kwaliteit te
verenigen met een aanvaardbaar niveau van toegankelijkheid van de gefotografeerde
archieven.
[452]
door drs. H. Bordewijk
Micrografie is een prachtig hulpmiddel voor registratuur en archiefwezen. Waar de
heer Slot al op de technische problemen is ingegaan zal ik mij vanmorgen voorname
lijk bezig houden met de organisatorische en financiële zijde van de micrografie.
Ik wil eerst met U het gebruik dat hier in Nederland bij archiefwezen en registratuur
van de micrografie gemaakt wordt behandelen. De heer Boberach heeft dit gisteren
voor het Bundesarchiv gedaan. De twee belangrijkste redenen voor ons archivarissen
om tot micrografie te besluiten zijn:
le. veiligstelling van informatie bij calamiteiten.
2e. veiligstelling van informatie bij slijtage.
Men zal in de eerste plaats trachten die archiefbestanddelen die de belangrijkste
informatie bevatten middels een schaduwarchief, dat op een andere plaats dan het
origineel is opgeborgen, voor de eeuwigheid veilig te stellen. Vaak zullen dit tevens
die bestanddelen zijn die door de bezoeker het meest frequent gebruikt worden.
De slijtage van deze bestanddelen neemt zulke vormen aan, dat tijdrovende en kost-
[453
