Kroniek
Aflevering 1-2 van jaargang 47 (1976) van Archives et Bibliothèques de BelgiquelAr
chief en Bibliotheekwezen in België begint meteen met een aantal bijdragen over
Restauratieproblemen in archieven en bibliotheken. Behalve op de inleiding van
A. D. Baines-Cope, Some thoughts on difficult problems in document conservation,
die vergezeld gaat van een bibliografie van recente publicaties over dit onderwerp,
vestig ik de aandacht op de bijdragen van J. Lodewijks over Moderne methodes
voor de berging van archivalia en de praktische en theoretische opleiding van res
tauratoren voor de archieven in Nederland en van Mej. A. Scufflaire over L'atelier
de restauration des Archives Générales du Royaume a Bruxelles.
Naast het thema restauratieproblemen wordt in deze aflevering ook aandacht be
steed aan Archiefgidsen en overzichten van fondsen. Na een inleiding van E. Per-
soons volgen bijdragen van M. Duchein, W. Leesch, J. M. F. IJsseling en L. Auer,
resp. over de situatie in Frankrijk, de Bondsrepubliek, Nederland en Oostenrijks
Meert behandelt de Controverses entre catholiques et libéraux d propos de la
legation (beige) d Rome (1847). Een werkgroep van de Katholieke Universiteit Leu
ven publiceert in deze en de volgende aflevering een serie Bijdragen tot de bronnen
en de studie van het geestesleven in de Nederlanden. Een eerste "hoofdstuk" is ge
wijd aan Het intellectueel leven in de Windesheimse Kloosters in België (15e-18e
eeuw). In afzonderlijke bijdragen wordt aandacht besteed aan het seminarie te
Leuven en het novicaat alsmede aan de zeventien kloosters. C. Vleeschouwers en M.
Vleeschouwers-van Melkebeek publiceren een inventaris van het gedeelte (drie strek
kende meter) van het archief van de "Officialitê de Tournai" (1597-1781), dat berust
bij het bisschoppelijk seminarie te Doornik. Met het gedeelte van dit archief dat zich
bevindt bij de Archives Départementales du Nord te Lille, zijn de hier beschreven
archivalia vrijwel alles wat over is van de papieren nalatenschap van de "Officialitê
de Tournai" uit de 17e en 18e eeuw. In de tweede wereldoorlog zijn andere gedeelten
verloren gegaan.
Achterin deze aflevering staat een In memoriam Jozef Verbeemen (1924-1974), op
gesteld door A. Libois en gevolgd door een bibliografie. In de Kroniek van het Ar
chiefwezen wordt in nr. 269 aandacht besteed aan Nederland. Besproken worden
o.a. de Gids voor de Nederlandse archieven van W. J. Formsma en F. C. J. Ketelaar
^e,00^ F:. Si' Ketelaar> Middelen tot ontsluiting van archieven, in Ned. Archieven
blad 80, (1976), p. 247-258.
[348
(Bussum 1975) en het Oorkondenboek van Amsterdam tot 1400, uitgegeven door
P. fï. J. van der Laan (Amsterdam 1975).
In aflevering 3-4 van jaargang 47 (1976) geeft C. van de Wiel, archivaris van het
aartsbisdom Mechelen, een beschrijving van een aantal vrijwel onbekende "Codices
Helmontii', die aanwezig zijn in het aartsbisschoppelijk archief. Het gaat hier om
een veertiental manuscripten van de geleerde priester Petrus Josephus van Helmont
(1745-1828), die o.a. secretaris was van de kardinaal-aartsbisschop J. H. van
Franckenberg. De eerste twaalf hebben bijna alleen betrekking op het aartsbisdom
Mechelen. Van een tweetal andere registers, met een inhoud van algemenere aard
wordt de inhoud met 95 korte aanduidingen omschreven. Indices op personen,
plaatsnamen en zaken maken het geheel nog toegankelijker.
A. Uyttebrouck, archivaris van de Vrije Universiteit van Brussel, biedt ons een
inventaris van de papieren van André Puttemans (19041961) die interessante gege
vens bevatten over de klandestiene colleges, georganiseerd na de sluiting van de
Universiteit tijdens de tweede wereldoorlog. Een rijk geïllustreerde bibliografie van
de Vlaamse jurist Franciscus Zypaeus (1580-1650) van de hand van L. Verbeek
vormt een interessante bijdrage tot de Bibliotheca Belgica en een belangrijke aan
vulling op eerdere artikelen van dezelfde auteur2.
J. M. F. IJsseling.
The American Archivist van januari 1976 begint met het Presidential adress van
James B. Rhoads. Deze wees op deze mogelijkheden voor de archivarissen om bij
dragen te leveren tot de viering van het 200-jarig bestaan van de Verenigde Staten
en ging in op de problemen rond Executive Order 11652 on classification and de
classification of national security information, the Freedom of Information Act en
the Privacy Act 1974.
L. Steek en F. Blouin doen verslag van hun ordenen, uitschieten en microfilmen van
de archieven van Hannah Lay and Company, een handelshuis in Michigan. JWood-
row Presley vertelt over zijn moeilijkheden bij het beschrijven van de papieren van
Robert Graves in de Universiteit van Zuid-Illinois. Deze ontstonden doordat Graves
de achterzijde van oude manuscripten of afschriften gebruikte om nieuw werk op
vast te leggen, hiertoe waarschijnlijk gedwongen door de papierschaarste in Enge
land gedurende de tweede wereldoorlog.
M. H. Fishbein publiceert een nog altijd actuele studie uit 1934 van de Pool Gustaw
Kalenski over archiefselectie.
De aprilaflevering heeft enige bijdragen over restauratie van archivalia. W. H.
Spuck, R. J. Blackwell en J. M. Soha beschrijven in een met vier voorbeelden in
verschillende stadia toegelicht artikel Document Restoration by Digital Image Pro
cessing, een methode waarin camera en computer samengaan. De documenten wor-
2 F. Zypaeus, 1580—1650, juriste beige, in Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis 36 (1968),
p. 267311; Zypaeus (Zype), Franciscus (Francois van den), rechtsgeleerde, in Natio
naal Biografisch Woordenboek, Dl. 3 (Brussel 1968), kol. 989—996; F. Zypaeus en het
kerkelijk gezag, in Bijdragen tot de geschiedenis (inzonderheid van het oud Hertogdom
Brabant) 52 (1969), p. 91—135.
[349]
