Kroniek
uitbreiding van de index tot volledig naam- en zaakregister was de gehele uitgave
zeer ten goede gekomen.
Weinig archief bibliotheken zijn aangesloten bij de Centrale Catalogus. Toch zullen
zich bij veel archiefdiensten nog talrijke boekcollecties bevinden die door hun onder
werp of historische achtergrond verdienen meer in het licht te treden. De biblio
theek- en documentatiegids van het NI DER is te beknopt om hierop direct toegang
te geven. In tegenstelling tot openbare bibliotheken zullen bij archiefdiensten uitslui
tend bewaarbibliotheken voorkomen die een afgesloten, constant bezit vormen.
Dat maakt het mogelijk publicaties als de hierboven besprokene te laten verschijnen.
Inschakeling van een bibliotheektechnisch geschoolde kan de ongebreidelde toepas
sing van huisregels voorkomen.
Tot slot: waardering voor het Bossche rijksarchief dat het belang van gedrukte
collecties duidelijk inziet en op dit gebied als gangmaker moge fungeren.
Sv. E. Veldhuijzen
W. F. M. Brieffies, Archief van de Evangelisch-Lutherse gemeente te Zaandam
1642-1919. Rijksarchieven in Holland inventarisreeks nr. 3; Rijksarchief in Noord-
Holland, Haarlem, 1975.
De gemeente te Zaandam is een van de oude aanzienlijke Lutherse gemeenten
waarvan wel al een geschiedschrijving bestond, maar nog geen archiefinventaris.
In die leemte is door de stagearbeid van collega Brieffies op fraaie wijze voorzien.
Hij heeft door de indeling te baseren op de taakverdeling binnen het bestuur van
de gemeente, het organisatiebeginsel toegepast. Dit lijkt een goed uitgangspunt en
heeft een doorzichtige opbouw van de inventaris gegeven. Na de twee hoofdafde
lingen Kerkbestuur en Diakonie (waaronder het weeshuis ressorteerde) volgen ten
slotte de ter documentatie verzamelde stukken, een gelukkiger benaming dan het
te vaak gebruikte Diversen. De index van persoonsnamen (waarom niet de wei
nige aardrijkskundige en topografische namen mede opgenomen?) en gelukkig ook
een predikantenlijst besluiten deze zorgvuldig uitgegeven inventaris. De als illustra
tie opgenomen prent van het kerkgebouw is afkomstig uit de provinciale atlas van
Noord-Holland (Westzaandam nr. 10, vriendelijke mededeling van coll. Brieffies).
De inleiding kon de auteur terecht kort houden onder verwijzing naar de zeer uit
voerige geschiedenis van de gemeente door de em. predikant W. J. Manssen uit
1913. Dit boek (deel V van de Nieuwe Bijdragen tot kennis van de geschiedenis
en het wezen van het Lutheranisme in de Nederlanden) heeft in een aanhangsel
ook een lijst van bronnen waaronder 36 handschriften en het is jammer, dat bij de
moderne inventaris geen vergelijking met deze oude lijst is gemaakt. Dan hadden
de sinds 1913 ontstane verliezen vermeld kunnen worden (bv. het reglement voor
de organist 1737, Manssen nr. 15) en zou het ook gemakkelijker zijn geweest de
bronnen van Manssen in de inventaris aan te wijzen. De huidige korte omschrij
vingen doen nl. wel modern aan, maar zijn niet altijd duidelijker dan de ouder
wetse van 1913. J. H. Rombach
[180]
Buitenlandse archivistische literatuur
Het tijdschrift van onze Belgische zustervereniging met de tweetalige titel Archives
et Bibliothèques de BelgiquelArchief- en Bibliotheekwezen in België verschijnt offi
cieel om de drie maanden. De laatste jaren komt het echter altijd met dubbelnum
mers van 400 a 500 bladzijden, die bovendien een zo gedegen inhoud hebben dat ik
iedere keer enige schrik ervaar als zo'n aflevering uit mijn brievenbus komt. Men
moet echt wel even gaan zitten om kennis te nemen van de inhoud, zeker als men
dat doet met de pen in de hand om straks collega's op een aantal behandelde onder
werpen te kunnen attenderen. Een betrekkelijk geluk is de tweeledigheid van dit tijd
schrift. In het algemeen zal ik niet de gehele inhoud vermelden en mij beperken tot
archief-studies al zal soms een "bibliofiele" bijdrage niet weggelaten kunnen wor
den1
Aflevering 1-2 van jaargang 44 (1973) begint met een In memoriam Camille Tihon
(1890-1972) van de hand van zijn ambtsopvolger C. Wijffels en gevolgd door een
bibliografie verzorgd door Mej. L. van Meerbeeck. G. Asaert behandelt in zijn bij
drage over Eigentijds archiefbeheer in Engeland de wijze waarop in dat land de pro
blemen van de doorstroming van archieven van de administratie naar de Rijks
archiefdienst (Public Record Office) worden aangepakt2. E. Persoons vervolgt zijn
uitvoerige bijdrage over Het intellectuele leven in het klooster Bethlehem (te Herent
bij Leuven) in de 15e eeuw3. L. Mees geeft het tweede deel van zijn verslag over
Oude drukken in Belgische rijksarchieven terwijl C. Vleeschouwers en M. Vleesch-
ouwers-van Melkebeek de serie Regesten der cartularia van het bisdom Doornik ver
volgen.
In de Kroniek van het Archiefwezen kan men de bibliografie vinden van Belgische
archivalische publicaties verschenen in 1971, samengesteld door A. Bousse (niet-
Rijksarchieven) en D. de Stobbeleir (Rijksarchieven)4. Verder noteer ik uit de Kro-
1 De inhoud van jaargang 43 (1972) is besproken in Ned. Archievenblad 77 (1973), p.
227-228.
2 Dit artikel is later overgenomen in Overheidsdocumentatie 28 (1974), p 25-27, 33-34
en 41-42.
3 Zie voor het eerste deel Archief- en Bibliotheekwezen in België 43 (1972), aflevering
1-2.
4 De bibliografie voor het jaar 1972 is te vinden in aflevering 3-4 van deze jaargang; die
voor 1973 in aflevering 3-4 van jaargang 46 (1975).
[181
