L. P. L. PIRENNE (red.), De rijksarchieven in Nederland ('s-Gravenhage 1973).
Bijzondere vormen, voor een deel te plaatsen onder de gidsen per categorie van onder
zoek, zijn:
E. P. DE BOOY - A. J. LOOIJENGA, Overzicht van archieven van particuliere onder
nemingen berustend in openbare archiefbewaarplaatsen (z.pl. 1975).
De archieven van de Nederlandse Hervormde Kerk in korte overzichten 2 dln. (Leiden
1960, 1974).
b. archiefgidsen per archief, per fonds of per categorie van archieven of fondsen
Een archiefgids per archief beperkt zich tot één bepaald archief. Een archiefgids
per fonds ("Nederlandse archiefterminologie" nr. 57) behandelt een in éénzelfde
archiefbewaarplaats berustende groep gelijksoortige of verwante archieven (bv. de
notariële archieven). In een archiefgids per categorie van archieven of fondsen
kunnen archieven of fondsen behandeld worden die in verschillende archiefbe
waarplaatsen berusten.
Een oud Nederlands voorbeeld van een archiefgids per archief c.q. fonds is: [L. PH. C.
VAN DEN BERGH], Overzigt van het archief der voormalige hooge regtscollegiën in
Holland (2de afdeeling van het Rijks-archief), Overzigt van het Nederlandsche Rijks-ar
chief Ie stuk ('s-Gravenhage 1854) 169-231.
Men zou eventueel het boekje van Vulsma over de burgerlijke stand17 als een gids per
categorie van fondsen kunnen beschouwen. In bewerking is een gids voor het gebruik
van de archieven van de bewaringen van het kadaster en de hypotheekregisters18.
Franse voorbeelden zijn:19
Guide des recherches dans le fonds judiciares de l'ancien régime (Paris 1958).
G. VILAR-BERROGAIN, Guide des recherches dans les fonds d'enrégistrement sous
l'ancien régime (Paris 1958).
M. ANTOINE, Le fond du Conseil d'état du roi aux Archives Nationales (Paris 1955).
(N.B. Naar Nederlandse terminologie is dit een archiefgids per archief).
Een Belgisch voorbeeld:
W. BONQUET, De administratie der Registratie en Domeinen en haar archief (uitgave
Familia et Patria, Handzame 1971).
c. archiefgidsen per categorie van onderzoek
Nederlandse voorbeelden:
M. A. P. MEILINK-ROELOFSZ, A survey of archives in the Netherlands, pertaining
to the history of the Netherlands Antilles, De West-lndische gids 35 (1954-1955), ook
afzonderlijk gedrukt.
B. H. SLICHER VAN BATH, Voorbeelden van verschillende bronnen van belang voor
de historische demografie (Stegeren near Ommen, province of Overijssel, ca. 1395-1849),
A.A.G. Bijdragen 11 (1964) 191-209.
17 R. F. VULSMA, Burgerlijke stand, bevolkingsregister en genealogie (Naarden 1968)
(nieuwe uitgave in voorbereiding).
18 Zie voorlopig: L. GIMBEL, Het kadaster (Syllabus Stichting Contact van Gelderse
Oudheidkundige Verenigingen en Musea, 1969) en F. KEVERLING BUISMAN, Inven
taris van het archief van de hypotheekbewaarder te Assen, 1811-1948 (z.pl. 1973).
19 Vgl. DUCHEIN, a.w., 128-130.
254
G. J. MENTINK - J. A. SCHIMMEL - R. WARTENA, Bronnen voor de historische
demografie van de kwartieren van Nijmegen en Zutphen tot 1850. Syllabus uitgereikt
op de najaarsvergadering van de Historisch-demografische studiekring, gehouden op 16
november 1968 in het rijksarchief te Arnhem (Arnhem 1968).
F. G. P. JAQUET, Gids van in Nederland aanwezige bronnen betreffende de geschie
denis van Azië en Oceanië, 1796-1949, Aflevering VI (Leiden 1972).
De door de Nederlandse Genealogische Vereniging uitgegeven overzichten van de
voornaamste bronnen voor genealogisch onderzoek in de rijksarchieven in Friesland (sa
mengesteld door J. Visser) en Overijssel (samengesteld door C. J. Halfman, A. J. Gevers
en A. J. Mensema).
E. VAN LAAR, A survey of the archives in the Netherlands pertaining to the history
of the Caribbean area (z.pl. 1975).
G. J. MENTINK - J. H. M. WIELAND, Armenzorg en armoede in de archivalische
bronnen in de Noordelijke Nederlanden 1531-1854, Tijdschrift voor geschiedenis 88
(1975) 551-561.
Een Belgisch voorbeeld:
A. LIBOIS, Les archives de l'architecture conservées par l'Etat en Belgique (Bruxelles
1974).
Onlangs is door F. C. Berkenvelder uitgegeven een "Gids voor het genealogisch onder
zoek in het gemeentearchief van Zwolle", waarvan de opzet doet denken aan eerdere
Nedersaksische giden20.
Ad 11.4. Thematische inventarissen
Verscheidene van de Franse archiefgidsen (zie onder II.3) zullen door Leesch
worden gerekend tot de zg. thematische inventarissen: eigenlijk geen inventarissen,
maar "Querverzeichnisse" van de zich in alle (of een aantal) archieven bevindende
stukken m.b.t. een bepaald thema of een bepaalde plaats. Ook Mentink maakt een
dergelijk onderscheid, nl. tussen inhoudelijke toegangen tot de buitenzijde ar
chiefgidsen) en die tot de binnenzijde thematische inventarissen). De graad
van ontsluiting van de thematische inventaris is dus hoger dan die van een archief
gids voor een bepaalde categorie van onderzoek. Een mooi voorbeeld van een the
matische inventaris leverde M. P. H. Roessingh21.
Ad 11.5. Magazijnlijsten, plaatsingslijsten
Als bijzondere vormen kennen we de magazijnlijst en de plaatsingslijst, onder wel
ke laatste term men, o.a. in het hulpdepot van de rijksarchiefdienst te Schaars-
bergen, verstaat een magazijnlijst met tamelijk gedetailleerde beschrijving der ar
chiefbestanddelen.
20 W. ORTH, Quellen zur Hof- und Familienforschung im Staatsarchiv in Oldenburg
(Göttingen [1963]);
W. DEETERS, Quellen zur Hof- und Familienforschung im Niedersachsischen Staats
archiv in Stade (Göttingen [1968]).
M. HAMANN, Quellen zur landlichen Sozialgeschichte im Niedersachsischen Staats
archiv in Stade (Göttingen [1968]);
M. HAMANN, Quellen zur landlichen Sozialgeschichte im Niedersachsischen Haupt-
staatsarchiv in Hannover (Göttingen [1975]).
21 M. P. H. ROESSINGH, Guide to the sources in the Netherlands for the history of
Latin America (The Hague 1968).
255
