Middelen tot ontsluiting van archieven
voor dialectologie, volkskunde en naamkunde van de Ko
ninklijke Nederlandse akademie van wetenschappen;
mr. F. Keverling Buisman, chartermeester le klasse bij het
rijksarchief in Drenthe;
drs. C. L. T. Verkerk, wetenschappelijk medewerker le klas
se aan de Universiteit van Amsterdam.
Hoofdzaken van de geschiedenis van Nederland, waaronder
begrepen die van de staatsinstellingen van vóór 1813: M 48
drs. F. C. Berkenvelder, gemeentearchivaris van Zwolle;
drs. S. Groenveld, wetenschappelijk hoofdmedewerker aan
de rijksuniversiteit te Leiden;
drs. P. H. J. van der Laan, hoofd chartermeester bij het ge
meentearchief van Amsterdam.
Oorkondenleer: H 18
drs. E. J. Harenberg, bewerker van het nieuwe oorkonden-
boek van Gelre en Zutphen.
(Hoofdzaken van de) geschiedenis van de Nederlandse
staatsinstellingen: H 16 (17) M 6 (7)
Inleiding tot de rechtswetenschap: H 4(6)
mr. F. C. J. Ketelaar, algemeen medewerker van de alge
meen rijksarchivaris.
Hoofdzaken van de staatsinrichting van Nederland: M 9 (8)
mr. Th. N. Schelhaas, adjunct-gemeentearchivaris van Haar
lem.
Geschiedenis van de kerkelijke instellingen in Nederland: H 16
dr. G. C. M. van Dijck, chartermeester bij het rijksarchief
in Noord-Brabant.
Tijdens de eerste werkweek heeft dr. J. Schimmel, gemeentearchivaris van Nijme
gen, een voordracht gehouden over "Functieanalyse en taakwaardering in het ar
chiefwezen" en heeft er een excursie plaatsgevonden naar het Centraal Laborato
rium van onderzoek van voorwerpen van kunst en wetenschap te Amsterdam.
In de tweede werkweek volgen een voordracht door een buitenlandse collega en
een excursie naar het hulpdepot van de rijksarchiefdienst te Schaarsbergen.
J. H. M. Wieland
Afgesloten 25 oktober 1976.
246
Bij de bestudering van enkele kort geleden verschenen "overzichten" en "gidsen"
van archieven met het oog op een bespreking in dit blad - ontstond de be
hoefte eens wat dieper in te gaan op het onderscheid tussen gidsen, overzichten
en inventarissen, op de typologie van de toegangen tot archieven en de daarbij
gebruikte terminologie. Nu kwam het goed uit dat juist in "Der Archivar" de
tekst werd gepubliceerd van een voordracht die W. Leesch in 1974 gehouden heeft
over "Archivbehelfe: Haupttypen und Sonderformen", waarin hij, met de van hem
bekende systematische aanpak, de verschillende instrumenten voor archiefontslui
ting bespreekt1. Mijn artikel was al zowat klaar, toen begin juni een dubbelnum
mer van het voortreffelijke tijdschrift van onze Belgische collegae verscheen, waar
in uitvoerig aandacht wordt besteed aan "Archiefgidsen en overzichten van de
fondsen", met bijdragen uit België, Frankrijk, de Bondsrepubliek, Nederland en
Oostenrijk2. Daarmee was, zo meende ik aanvankelijk, de noodzaak om ook in het
Nederlands Archievenblad over het fenomeen gidsen en overzichten te schrijven,
vervallen. Het bleek echter dat alleen de artikelen van Duchein en Leesch dieper
op de typologie ingaan. Het artikel van collega IJsseling dient zich bescheiden aan
als "Aantekeningen over Nederlandse archiefgidsen"; in feite biedt het echter een
uiterst waardevol "overzicht der overzichten". Maar daar het niet ingaat op de on
derscheidende kenmerken van gidsen, overzichten enz. is mij nog enig gras te
maaien overgebleven.
De bedoeling van dit artikel is te pogen enige duidelijkheid te scheppen in de ter
minologie waarmee de middelen tot ontsluiting van archieven worden aangeduid.
Er heerst in ons land enige spraakverwarring wanneer men het over gidsen, over
zichten, analytische en thematische inventarissen enz. heeft. Bovendien wijkt onze
De collegae mevrouw drs. E. P. de Booy, drs. H. M. Brokken, drs. G. J. Mentink en
J. M. F. IJsseling waren zo vriendelijk het manuscript door te lezen; voor hun sugges
ties voor verbetering is de auteur zeer erkentelijk.
1 Der Archivar 28 (1975) 319-326.
2 Archiefgidsen en overzichten van de fondsen. Les guides d'archives, Archief- en bi
bliotheekwezen in België 47 (1976): 112-116 E. PERSOONS, Inleiding; 117-132 M. DU
CHEIN, Les guides d'archives; 133-145 W. LEESCH, Archivbehelfe (Bestandsübersich-
ten, Inventare, Repertorien, Archivfiihrer). Ein Überblick über die deutschen Veröffent-
lichungen; 146-158 J. M. F. IJSSELING, Aantekeningen over Nederlandse archiefgid
sen; 159-177 L. AUER, Inventare und Inventarisierung Österreichischer Archive.
247
