Uiteraard zijn de voorbeelden uit al deze archieven willekeurig. Wanneer ik deze
bestanden van jaar tot jaar doorwerk en de uit mijn onderzoekingen verkregen
gegevens systematisch verwerk, kan hieruit een artikel vervaardigd worden, waar
in tot nu toe onbekend feitenmateriaal kan worden gerangschikt.
dr. ir. J. Mac Lean
Vakgroep voor de geschiedenis en de sociale
aspekten der natuurwetenschappen van de
Vrije Universiteit, Amsterdam, De Boelelaan 1083
SUMMARY
The use of the sources for the period 1813-1850 in the General State Archives in
The Hague.
The author describes in this article how the sources for the period 1813-1850,
preserved in the General State Archives in The Hague, should be used. He gives
attention to the records of the "Staatssecretarie", of the National Industry, of
the section Public Education of the department of the Interior and eventually to
the records of the department of Colonies.
262
Akwisitie van archieven van Gereformeerde kerken
en instellingen in Friesland
De plannen
In het voorjaar van 1975 kon het fonds der kerkelijke archieven in het Rijksarchief
in Friesland als volgt worden gespecificeerd:
Nederlands Hervormd ca. 110 m'
Doopsgezind ca. 25 m'
overige ca. 5 m'
Totaal ca. 140 m'
Hieruit blijkt wel, dat het aan ervaring met kerkelijke archieven geenszins ontbrak,
maar ook, dat een alleszins belangrijk kerkgenootschap tot dan niet aan bod was
gekomen: het Gereformeerde. Nog op 26 maart 1974 schreef de Rijksarchivaris
in Friesland aan de redaktie van het Gereformeerde Kerkhistorisch Tijdschrift:
met archieven van gereformeerde (in de zin van na 1834) signatuur hebben
wij nog nauwelijks institutioneel contact'.
Een jammerlijke zaak, want afscheiding en doleantie hebben in Friesland vanaf
hun begin vaste grond onder de voet gekregen. De Gereformeerde kerk van Drach
ten is met een lidmatenbestand van bijna 10.000 zielen zelfs de grootste van Neder
land! In 1975 werd daarom besloten, dat zou worden getracht om met dit invloed
rijke kerkgenootschap in kontakt te treden. Aan dat besluit lag niet alleen ten
grondslag het besef dat een belangrijke kerkhistorische bron verspreid en, vooral
in archivistische zin, ontoegankelijk was opgeborgen, maar ook de overweging, dat
het met de bergplaatsen van de archieven wel eens triest gesteld zou kunnen zijn.
De akwisitie zou, mocht zij slagen, naar onze mening voor een deel het karakter
van een reddingsoperatie dragen.
Gevreesd werd, dat het moeilijk zou worden om op Gereformeerd gebied een voet
aan de grond te krijgen. Wilden wij enig resultaat boeken dan zou een systematische
kampanje gevoerd moeten worden, die, gegeven de onbekendheid in Gereformeerde
kring met bewaargeving en alle daarmee samenhangende faktoren, zeker enige voor-
publiciteit behoefde.
In de voorzomer van 1975 ging deze kampanje van start; het verslag ervan staat in
het vervolg van dit artikel beschreven.
f 263
