dagprogramma, allen van harte welkom en spreekt de hoop uit, dat zij een aange
name en leerzame middag zullen hebben bij het bezoek aan het Gemeentearchief3,
het Oude Stadhuis en de Grote Kerk.
Dr. L. P. L. Pirenne dankt de heer Mensonides en zijn personeel voor hun bereid
willigheid het middagprogramma te verzorgen. Na overhandiging van de voorzitters
hamer aan drs. B. Woelderink sluit hij om 12.25 uur de vergadering.
De presentielijst werd door 112 personen getekend.
Jaarrede van de Voorzitter van de Vereniging van Archivarissen in Neder
land, Dr. L. P. L. Pirenne, uitgesproken op de vergadering te 's-Gravenhage
op 19 februari 1976.
Geachte dames en heren, leden en aspirant-leden van de Vereniging van Archiva
rissen in Nederland, gaarne en van harte heet ik U binnen de hagen van het domein
van de graven van Holland welkom. Zo in de eerste weken van een nieuw jaar zal de
voorzitter van de vereniging niet altijd dankbaar zijn voor de ingeslopen gewoonte
dat hij geacht wordt vrij uitvoerig in te gaan op de ontwikkeling van het archief
wezen in het algemeen en van de vereniging in het bijzonder gedurende het vooraf
gaande jaar.
Het was Samuel Muller natuurlijk weer Muller die er de oorzaak van is ge
weest, dat de leden van meet af aan verwend zijn geraakt op dit gebied. Hij kon er
ook wat van! Maar sindsdien kan geen rechtgeaard, zichzelf respecterend voorzitter
er onder uit zijn jaarrede meer te doen zijn dan een wat uitgebreid welkomstwoord.
Ook U bent er duidelijk weer voor gaan zitten. Welaan dan, het moet maar.
Wij archivarissen, die het moeten hebben van de neiging van de mens belangrijke
feiten in het leven van gemeenschap en individu vast te leggen, kennen ook de be
hoefte de geschiedenis op korte termijn voorgeschoteld te krijgen, zeker waar de
ontwikkelingen ook in ons vak zó snel zijn gegaan, dat de Internationale Archief-
raad aan het achtste internationale archiefcongres, dat dit jaar te Washington plaats
vindt, als thema heeft meegegeven: "Fundamentele veranderingen in het archief
wezen van onze tijd". De steeds verder uitdijende overheidstaak en de daarmee ge
paard gaande groei van de administratie, nieuwe administratieve systemen, restaura
tietechnieken en reproductiemethoden, de in tien jaar tijd verdrievoudigde druk van
de zijde van de belangstellende burger, dat alles laat ons niet onberoerd.
Om de daaruit voortvloeiende vele verenigingstaken te behartigen kwam het bestuur
sinds de jaarvergadering van 13 februari 1975 elf maal bijeen. Driemaal vond er een
ledenvergadering plaats, terwijl een groot aantal leden zich op 13 en 14 maart 1975
te Scheveningen verzamelde voor de studiedagen over bedrijfsarchieven.
De voorzitter installeerde op 25 april te Deventer de verenigingscommissie "Archie
ven en automatisering" en op 26 juni te Haarlem de centrale redactiecommissie voor
de provinciale archiefgidsen. Het bestuur had op 22 april een bespreking met het
bestuur van de Kring van gemeente- en streekarchivarissen-diensthoofden. Voorzit
ter en secretaris vertegenwoordigden de V.A.N. op de studiedagen van de S.O.D., die
3 Zie hierna blz. 100.
[86]
op 1 en 2 mei te Lunteren plaats vonden, terwijl de ondervoorzitter aanwezig was
op de jaarvergadering van de S.O.D. op 28 november te Groningen. De voorzitter
werd door de minister van C.R.M. in de gelegenheid gesteld de V.A.N. te vertegen
woordigen op de 16e Ronde Tafel Conferentie, die van 2 tot 5 september te Kiev
plaats had. Ondervoorzitter en voorzitter waren van 15 tot 18 september aanwezig
op de vijftigste Duitse Archiefdagen te Mainz terwijl de redacteur van het Neder
lands Archievenblad en ondergetekende het studiegedeelte van de jaarvergadering
van de Nederlandse Vereniging van Bedrijfsarchivarissen meemaakten. De heer Van
den Hoek Ostende vertegenwoordigde de V.A.N. op de grote genealogendag van
18 oktober in Den Haag.
Toch zou het niet eerlijk zijn het te doen voorkomen alsof alleen zorgen en ver
plichtingen het droeve lot zijn van een bestuurslid. Zowel bestuurs- als ledenverga
deringen kennen ogenblikken van spanning maar ook momenten van opgewektheid
en vredig verkeer onder vrienden. Contacten met buitenlandse collegae zijn verrij
kend en de versierde bijeenkomsten plezierig en verstrooiend. Bovendien ziet een
mens zo nog wat van de wereld en van archiefinstellingen elders en maakt hij kennis
met archivarissen van andere landen. Een bestuurslidmaatschap is voor een archiva
ris een boeiende en leerzame periode in zijn ambtelijk leven. Misschien komt deze
beschouwing op U over in een trant van "Zorg dat je erbij komt". Maar mijn woor
den houden wel een opwekking in om niet te gauw nee te zeggen wanneer de
vereniging een beroep op U doet. Er zijn hier en daar vermoeidheidsverschijnselen
doordat het archiefwezen ook andere overlegstructuren kent naast en los van de
V.A.N.. Ik kom daar in de slotpassage van mijn jaarrede nog op terug. Van de andere
kant wordt het areaal waaruit de vereniging in de toekomst kan putten van jaar op
jaar groter en zijn uitwendige tekenen van bloei nooit veelbelovender geweest. Van
augustus 1972 tot 1 januari 1976, dus in nog geen drie en een half jaar, klom het
aantal leden van 321 tot 497 leden en aspirant-leden, een spectaculaire stijging dus
van ongeveer 55%. Ik heb in een van mijn vorige jaarredes opgemerkt, dat de ver
eniging hiervoor grote dank is verschuldigd aan de directeur van de Rijks Archief-
school. Op de in 1963 gehouden, aan de educatieve taak van de archivaris gewijde
studiedagen van onze vereniging constateerde de toen pas negentienjarige academi
cus in spe Ketelaar de dreiging van een isolement van vele archivarissen en van
verloren contact met tijdgenoten. Hij beloofde toen zelf het initiatief te nemen1.
Niemand zal kunnen betwisten, dat deze overmoedig lijkende beloften van een zeer
jong student werkelijk zijn ingelost. Dankzij het pleidooi over het nut van het lid
maatschap van de vereniging, dat de heer Ketelaar voor iedere nieuwe jaarclub van
leerlingen van de Rijks Archiefschool heeft gehouden, kent onze vereniging een
jong ledenbestand, waar grijze haren of kalende kruinen verre in de minderheid zijn
tegenover de weelderige haardossen van de jongere generatie. Ik ben er van over
tuigd, dat zijn opvolger Drs. Wieland op gelijke wijze de vereniging de wind in de
zeilen zal blazen. Van harte wensen wij allen hem veel succes toe wanneer hij met
ingang van 1 april 1976 de volledige verantwoordelijkheid gaat dragen voor de
kweekreactor van archivarissen waarbij in de nabije toekomst kernsplitsing zich zal
Ned. Archievenblad 68 (1964), blz. 4 en 5.
[87]
