Microfilm en vernietiging. Moet het Archief besluit niet worden
aangepast?
van maatschappij-historische modellen van de verhouding van stad en platteland
in de nieuwe geschiedenis van Noordwest-Europa.
toelichtingen
Prof mr H van den Brink, Stad en platteland in het recht.
Drs. C. den Boer, Enige economische kanttekeningen bij de relatie stad - platteland.
Drs P Kooii Stadsgeschiedenis en de verhouding stad-platteland.
Drs. G. J. Menlink en drs. J. Hofman, Heuristische opmerkingen bij het thema stad-
(platte)-land-relaties'.
Middeleeuwen en 16e eeuw
DrTale Boer, De verhouding Leiden-Rijnland in de tweede helft van de veertiende
eeuw (1364-1414).
Drfw" a'Heeres, Het verschil in belastingheffing tussen de steden en het platteland.
Enkele opmerkingen naar aanleiding van de Informacie van 1514.
Drs P A Leupen e.a., Zaltbommel en haar Waarden: een verkenning van de relatie
tussen een kleine stad en platteland in het begin der zestiende eeuw.
17e en 18e eeuw
D°sd\aCC. G. M. Jansen, De relaties tussen stad en platteland rond Maastricht in de
18e eeuw.
toelichtingen
Drs. H. A. Diederiks, Stedeling en buitenplaats.
Dr. L. S. Meihuizen, De relatie stad-platteland aan de hand van belastinggegevens. Stac
en Lande van Groningen in de 17e en 18e eeuw.
Ir H. K. Roessingh, Stad en platteland in economisch-sociale wisselwerking: de inlandse
tabaksteelt in de 17e en het begin van de 18e eeuw.
12 april 1975
Dr."Th!'p'. M. de Jong, De urbaan-rurale configuratie in het 19e eeuwse Brabant.
Dr^K'de'Vries, Absenteïsme van grootgrondbezitters in Nederland, 1850-1890.
Mariet Claessens, Walafbraak en parkaanleg in Utrecht.
Prof. dr. A. C. de Vooys, Slotbeschouwing.
[436]
Door de dagelijkse confrontatie met de groei der overheidsarchieven heeft hoe
kan het anders de gehele vernietigingsproblematiek al sedert lange tijd mijn
belangstelling genoten.
Bij mijn overdenkingen op dit punt word ik steeds weer in het bijzonder geboeid
door de bepaling van artikel 3, 2e lid, van het Archiefbesluit (Stb. 200 van 1968),
luidende: 'De in deze lijsten omschreven archiefbescheiden mogen, tenzij in deze
lijsten anders is bepaald, binnen de daarbij gestelde vernietigingstermijnen worden
vernietigd, mits daarvan reprodukties zijn vervaardigd op last van degene, die
ingevolge de wet zorg draagt voor de archiefbescheiden'
Let wel, de mogelijkheid tot vervanging door reprodukties geldt alléén de in de
officiële vernietigingslijsten genoemde stukken. Dus die stukken die ook zonder
reproduktie op de duur vernietigd hadden mogen worden. Ik noem deze stukken
hierna gemakshalve 'termijnstukken'.
We vinden in de nota van toelichting op het Archiefbesluit vermeld dat bij het
opstellen van deze bepaling vooral is gedacht aan het microfilmen van de origi
nelen, ter wille van ruimtebesparing.
Zoals gezegd, een boeiende bepaling die, zeker wanneer we letten op allerlei
technische ontwikkelingen, ruime perspectieven biedt. Echter ook een bepaling
die, hoe recent ook, reeds nu bezig is het kontakt met de werkelijkheid te ver
liezen.
Deze uitspraak komt niet voort laat mij dat zelf eens mogen zeggen uit een
overdreven waardering voor de microfilm. Zo ben ik bijvoorbeeld helemaal geen
ijveraar voor gebruikmaking van de bevoegdheid die genoemd artikel biedt, wan
neer het daarbij uitsluitend gaat om besparing van ruimte. Ik ben namelijk van
mening dat het microfilmen in deze zin een zeer kostbare aangelegenheid is. Men
wint er dan, juist omdat het alleen om termijnstukken gaat, te weinig mee. Dit
voordeel van ruimtewinst zal trouwens nog worden gereduceerd indien, zoals te
verwachten valt, voor vele stukken de verplichte bewaartermijn wordt verkort.
Bedoelde kosten zullen er dan ook de oorzaak van zijn dat er, met dit beperkte
oogmerk, nog maar heel weinig wordt gemicrofilmd.
Het kostenprobleem komt echter geheel anders te liggen wanneer de microfilm
een furiktie gaat vervullen in de administratieve procedure, waardoor ander werk
kan vervallen of op andere wijze een economischer organisatie wordt verkregen.
Het is duidelijk dat voor dergelijke gevallen de bepaling van artikel 3 een posi-
[437
