werken, 5775, gebracht door 942 personen. Gederland had 1192 bezoekers met
5180 bezoeken, Noord-Holland 1168 bezoekers met 5187 bezoeken, Friesland 1147
bezoekers met 5500 bezoeken, Utrecht 1036 bezoekers met 4530 bezoeken, Lim
burg 770 bezoekers met 2734 bezoeken, Overijssel 681 bezoekers met 1456 bezoe
ken, Drenthe 567 bezoekers met 1208 bezoeken en Zeeland 428 bezoekers met
1822 bezoeken. Naast deze der traditie getrouw overgenomen aantallen legge men
die van de aanvragen in de studiezalen, de uitleningen naar elders, de deponering
van elders, de micro-opnamen en andere reproducties en de schriftelijk verstrekte
inlichtingen om een goede indruk te krijgen van de werkzaamheden bij de rijks
archiefdienst.
Een lijst van literatuur waarin gegevens uit de archieven zijn verwerkt en staten
van aanwinsten en overdrachten completeren het geheel. In de eerste vinden we
onder archiefwezen wel het In memoriam A. Corée uit de eerste afleving 1972 van
het Archievenblad, maar niet dat van de oud-rijksarchivaris A. van der Poest Cle
ment uit dezelfde aflevering.
J. H. v. d. HO.
Verslag en bijdragen rijks archief school 19711972.
Dit verslag verscheen eind 1973 in aantrekkelijke vorm met een samenvatting in
het Engels bij de Staatsdrukkerij. In het studiejaar 19711972 werden elf leerlin
gen opgeleid tot hoger archiefambtenaar. Tweeëndertig leerlingen namen deel aan
de opleiding middelbaar archiefambtenaar. Onder hen was een medewerkster van
het Indonesische Nationaal Archief, die studeerde met een beurs van de Neder
landse regering.
In 19711972 werden lessen over mechanische informatieverwerking aan het
leerplan toegevoegd. Gastdocenten spraken over vernietiging van archiefstukken
en over management. Twee nieuwe syllabussen werden gepubliceerd, één over de
registratuur van de rijksadministratie in de 19e eeuw en één over oorkondenleer.
Verschillende syllabussen werden herdrukt. Ze worden ook buiten de archiefschool
gebruikt, bijv. aan universiteiten. Besloten werd tot nauwere samenwerking met de
opleiding tot bedrijfsarchivaris, uitgaande van de Stichting gemeenschappelijke
opleiding voor archief, bibliotheek, documentatie en informatieverwerking. Voor
het eerst werden, enige tijd vóór het archiefexamen, speciale repetitiedagen ge
organiseerd.
Er zijn twee bijdragen. De eerste is getiteld 'Turf en water. De Drentsche veen- en
middenkanaalmaatschappij 18501957' en werd geschreven door P. Brood. Deze
inventariseerde tijdens zijn opleiding tot middelbaar archiefambtenaar de archieven
van genoemde maatschappij, die berusten in het rijksarchief in Drenthe.1 In zijn
met twee foto's naar oude prentbriefkaarten en een schetskaart geïllustreerd artikel
beschrijft hij de totstandkoming in 1854 van het Oranjekanaal tussen de Drentse
1 In 1972 werd de Inventaris van de archieven van Jasper Klijn en Compagnie en de
N.V. Drentsche Veen- en Midden-Kanaal-Maatschappij 18501957 door P. Brood door
het Rijksarchief in Drenthe gepubliceerd.
[242]
Hoofdvaart en de Hoogeveensevaart en het beheer daarvan door de kanaalmaat
schappij.
De tweede bijdrage draagt tot titel 'Van joodse natie tot Nederlands-Israëlitische
gemeente Rotterdam. Hoofdmomenten uit de historie van de N.I.G. te Rotterdam'.
De auteur, A. M. van der Woel, maakte een voorlopige inventaris van de archie
ven van deze gemeente tijdens zijn opleiding tot middelbaar archiefambtenaar.
Tegen de achtergrond van nationale tendenties beschrijft hij de voornaamste lotge
vallen van de Joodse gemeente in Rotterdam sedert de 16e eeuw alsmede de wijze
waarop haar bestuursorganen functioneerden. Het artikel is geïllustreerd met vijf
foto's.
J. H. v. d. HO.
Buitenlandse archivistische literatuur.
De vijftiende aflevering van S.A. Argiefblad/S.A. Archives Journal, verschenen in
1973, begint met een in memoriam Colin Graham Botha, 18831973, door J. H.
Davies. Graham Botha stond van 1921 tot 1944 aan het hoofd van het Zuid-Afri
kaanse archiefwezen. W. A. H. Lochner maakte een ontwerp voor een archiefbe
waarplaats in Pretoria.
De staatshistoricus dr. J. H. Breytenbach behandelt belangrijke kaarten uit de
periode van de tweede vrijheidsoorlog. Twee van deze kaarten zijn in facsimile in
een couvert achterin aan dit nummer toegevoegd.
P. F. van der Schijff geeft een overzicht van de verschillende bronnenpublicaties
in Zuid-Afrika.
in de Kroniek o.a. een bericht over het gebruik van de rekenaar (computer) bij het
toegankelijk maken van het archief van het departement van nationale opvoeding.
Tot einde september 1973 waren reeds meer dan 400.000 notities gereed gemaakt
voor invoer in de rekenaar. Bij de voorbereiding werken vertegenwoordigers van
de archiefdienst, het departement en I.B.M. nauw samen.
Opgaven van geordende archieven, aanwinsten, projekten en publikaties besluiten
deze vijftiende aflevering.
J. H. v. d. HO.
[243
