het reisbureau Wagon-Lits/Cook, afdeling Congres- en Groepsreizen, op 27 april
en 24 juli in Amsterdam hielden, hebben tot deze goede gang van zaken bijge
dragen. Ook was daar enigermate een taakverdeling vastgesteld. Bij de volgende
congressen verdient het aanbeveling dergelijke contacten van de deelnemers vooraf
te intensiveren. Het is te hopen, dat de op de dan te behandelen gebieden meest
deskundige collega's in 1976 bereid en in staat zullen zijn naar Washington te
gaan.
De Nederlandse delegatie
In Rusland rekent men met delegaties en groepen, die een leider hebben. Als zo
danig trad voor ons op dr. P. Scherft, rijksarchivaris in Zeeland, die tevens de
rijksarchiefdienst vertegenwoordigde. Onze groep telde vijftien leden, waarvan vier
uit de rijksarchiefdienst, tien werkzaam bij gemeentearchieven en één in water
schapsarchiefdienst. Helaas moest één collega wegens ziekte van de voorgenomen
deelneming afzien.
Dr. Scherft en de voorzitter van de Vereniging van Archivarissen in Nederland,
dr. L. P. L. Pirenne, rijksarchivaris in Noord-Brabant, hadden bij openings- en
slotzitting voorin de zaal gereserveerde plaatsen. Zij woonden op maandag 21 au
gustus de Table Ronde des Archives bij en op dinsdag 22 augustus de algemene
vergadering van de Internationale Archiefraad. Dr. Scherft bezocht op maandag
tevens de vergadering van het zegelcomité. Dr. S. Hart, adjunct-gemeentearchivaris
van Amsterdam, woonde de vergaderingen van het microfilm-comité bij op
maandag, dinsdag en donderdag.1 Dr. J. E. A. L. Struick als redacteur van
Archivum en de redacteur van het Nederlands Archievenblad als correspondent
van Archivum waren op maandag aanwezig op de bijeenkomst van de redactie
van dat tijdschrift met haar correspondenten. Op donderdag ontmoetten zij col
lega's uit vele landen op de samenkomst van redacteuren van archievenbladen. In
het comité voor archivistische ontwikkelingshulp is Nederland niet vertegenwoor
digd, hoewel het blijk heeft gegeven op dit gebied een behoorlijke inbreng te heb
ben. Vermeldenswaard is hier ook het interview, dat dr. Scherft werd afgenomen
door een der medewerksters van de Nederlandse afdeling van radio-Moskou. Voor
archiefbezoek bleef de hierboven genoemden geen tijd over, maar er waren dele
gatieleden, die de aangeboden gelegenheid konden benutten het oud-archief, het
archief van de oktober-revolutie en het archief van literatuur en kunst der Sovjet
Unie te bezichtigen.2 Vrijwel allen konden woensdag- of donderdagmiddag een
twintig minuten durende film over de Russische archieven gaan zien, waarbij ex-
1 De heer Hart zal in de tweede aflevering van het Bulletin van het microfilm-comité
een artikel publiceren over de praktijk van de microfiches in Amsterdam. De eerste
aflevering van dit Bulletin met bijdragen uit Canada, West-Duitsland, Hongarije, India,
Spanje, Zwitserland en Joegoslavië was op het congres verkrijgbaar.
2 Mejuffrouw J. F. M. Wentholt te 's-Gravenhage was zo vriendelijk mij het verslag
van haar bezoek aan het oud-archief en het archief van de oktober-revolutie ter beschik
king te stellen. Het volgt hierna als bijlage 1.
[254]
terieurs en interieurs der gebouwen, verluchte handschriften, protocollen, procla
maties, prenten en foto's, zowel van tsaar Nicolaas II als van Lenin, over het
witte doek gleden.
Aantallen en herkomst van de congressisten.
De talen van het congres waren Russisch, Engels, Duits, Frans en Spaans. Volgens
de deelnemerslijst waren er 1060 afgevaardigden uit 66 landen. Met de dames en
andere begeleidende personen meegerekend telde het congres 1300 deelnemers.
De Russische groep was met 314 leden de grootste, waarbij uit de Sovjet-Unie
verder Wit-Rusland door 11 en de Oekraine door 28 personen vertegenwoordigd
waren. De Oosteuropese landen waren over het algemeen behoorlijk vertegen
woordigd: 41 Bulgaren, 44 Tsjechoslowaken, 32 Oostduitsers, 18 Hongaren, 14
Polen, 6 Roemenen, 33 Joegoslaven. Grotere delegaties kwamen uit Frankrijk,
Italië, Spanje. West-Duitsland, Engeland en de Verenigde Staten met respectieve
lijk 91, 89, 48, 47, 40 en 52 deelnemers. België met 7, Canada met 13, Denemarken
met 11, Finland met 12, Ierland met 3, India met 5, Israël met 6, Nederland met
15, Noorwegen en het Vaticaan met ieder 5, Oostenrijk met 6, Zweden met 10
deelnemers behoorden tot de landen met kleine delegaties. Portugal had 2 afge
vaardigden; Argentinië, Indonesië, Luxemburg, Marokko, Monaco, de Philippijnen,
Turkije en Zwitserland waren elk door één persoon vertegenwoordigd. Dat was ook
het geval met jonge landen als Kameroen, Fiji, Gabon, Ghana, Jamaica, Kenya,
Libanon, Maleisië, Kongo, Senegal, Shri Lanka, Trinidad en Tobago, Oeganda en
Zambia.
Met de vele Russen en Russisch sprekende Oosteuropeanen waren er wel eens
taalproblemen voor de westerlingen, die lange tijd achtereen de technisch niet vol
maakte vertaal-apparatuur moesten gebruiken en soms onder de stortvloed van
Russische klanken maar moeilijk de aarzelende stem van de tolk konden volgen.
Een zitting, waar de meerderheid der sprekers zich van Frans, Duits of Engels
bediende, was een verademing, al was het Frans van een Italiaan of het razendsnel
voorgelezen Engels van iemand uit India ook wel eens zeer moeilijk te volgen.
Opening van het congres
Maandag 21 augustus werden werkvergaderingen van de verschillende comité's
gehouden. Het eigenlijke congres werd op de 22ste 's morgens om half tien ingeleid
door Luis Sanchez Belda, de president van de Internationale Archiefraad. Ver
volgens heette het hoofd van het Russische archiefwezen F. I. Dolgikh de deel
nemers, die delegatiegewijze in de zaal geplaatst waren, welkom. Hij wees erop,
dat het Sovjet-volk in december 1972 de vijftigste verjaardag viert van de stichting
van de USSR, de Unie van Socialistische Sovjet-Republieken. Op 30 december
1922 namen de gedelegeerden op het eerste Al-unie-congres van de Sovjets van
de USSR de verklaring en het verdrag aan over de stichting van de Unie van
255
