Het Zevende Internationale Archiefcongres
De plaats van het congres
Dit congres werd gehouden te Moskou van 21 tot 25 augustus 1972. Plaats van
samenkomst was de in 1785 door de architect Kazakov gebouwde Adelsclub. te
genwoordig het Huis der Vakbonden, op de hoek van Marx Prospekt en Poesjkin-
straat. De plenaire zittingen werden gehouden in de beroemde zaal met witmar
meren zuilen, waar eens de dichter Poesjkin de bals bezocht. In 1924 heeft Lenin
er opgebaard gelegen, Stalin in 1953. Dinsdagavond 22 augustus maakten de
congresgangers deze zaal mede, zoals zij thans meestal gebruikt wordt, te weten
als concertzaal. Zij genoten er van het door de congresleiding aangeboden con-
Het Huis der Vakbonden te Moskou tijdens het Zevende Internationale Archiefcongres.
[252]
cert van een Siberische dansgroep uit Krasnoyarsk. Gedurende het congres was
een spandoek op de voorgevel aangebracht met hetzelfde embleem, dat de congres
sisten op een speld konden dragen en dat ook op alle aangeboden drukwerken te
vinden is. De in het gebouw ter post bezorgde brieven en kaarten werden van een
speciaal congresstempel voorzien.
De voorbereiding
In 1968 was op het Zesde Internationale Archiefcongres in Madrid hoewel niet
met instemming van alle daar toen aanwezige Nederlanders bepaald, dat het
volgende congres in Moskou zou zijn. Het Nederlands Archievenblad van 1971
gaf in de eerste aflevering een aan Der Archivar van november 1970 ontleend
overzicht van de in Moskou te behandelen onderwerpen. Op de ledenvergadering
van de Vereniging van Archivarissen te Amersfoort op 28 januari 1971 werd het
bestuur gevraagd in hoeverre het zich voorbereidde op het komende archiefcongres.
Daarbij kwam ter sprake, dat bij dit soort congressen de rapporten, die onderwerp
van discussie moeten uitmaken, te laat plegen te verschijnen. Het bestuur, dat de
noodzaak van een goede voorbereiding zeer wel inzag, beloofde de gang van
zaken in het oog te zullen houden. Ter vergadering te Maastricht op 19 mei 1971
deelde de voorzitter mede, dat van de leiding van het archiefcongres enige vragen
lijsten waren ontvangen ter voorbereiding van de rapporten. De rijksarchiefdienst
had zich met de centrale beantwoording van deze lijsten belast. Gewezen werd op
de mogelijkheid voor de Nederlandse deelnemers een groepsreis te organiseren.
Het aantal plenaire zittingen bleek intussen van vijf tot vier te zijn terug gebracht,
doordat het thema Archieven en natuurwetenschappen was komen te vervallen.
Over de andere onderwerpen kwam een interessante serie rapporten tot stand, die
met de in Archivum XXI1 te publiceren handelingen van het congres als blijvend
resultaat van Moskou 1972' gezien kunnen worden. Van discussie over de rap
porten was, althans in de plenaire vergaderingen, nauwelijks sprake. Zulks was het
gevolg van de gebruikte procedure, waarbij achtereenvolgens de rapporteur zijn
studie in het kort samenvatte, de panelisten ieder een aanvulling of toelichting
gaven en tenslotte enige zich daartoe aanmeldende sprekers nog een bijdrage
konden leveren. Van re- of dupliek was daarbij nimmer sprake. Dat vele, o.a.
ook Nederlandse, sprekers goede en vruchtbare opmerkingen wisten te maken,
verdient gezien de uiteindelijk toch weer zeer korte tijd van voorbereiding grote
waardering. Een complete set rapporten troffen we eerst op zondagmiddag 20
augustus in een fraaie congresmap op onze hotelkamer aan. Die vrije dag tussen
de vliegreis van Amsterdam over Stockholm naar Moskou en het begin van het
congres wilde men over het algemeen echter graag met de Russische hoofdstad
kennis maken, voor zover de excessieve warmte (30°35° C) niet alle initiatief
verlamde. De opmerkingen waren dan ook in feite reeds voorbereid aan de hand
van de vragenlijsten en de door de rijksarchiefdienst ingezonden antwoorden. De
bijeenkomsten, die de Nederlandse deelnemers, gedeeltelijk in samenwerking met
[253
