m
u
A
a
i
F!
c
JX
n
4>
r
r
n
J»
H
a
m
*J
u
gebracht, maar geëndosseerd aan het organiserend comité van het volgende con
gres, dat in 1976 in Washington gehouden zal worden.
Het presidium van de Internationale Archiefraad werd door Luis Sanchez Belda
van Spanje overgedragen aan Filip Ivanowitsj Dolgikh van Rusland. Tot vice-
presidenten werden benoemd de heren J. B. Rhoads van de Verenigde Staten en
G. Duboscq van Frankrijk. Verder werden enige leden benoemd, onder wie de
algemene rijksarchivaris van België C. Wijffels. De aftredende president Belda werd
tot ere president benoemd en door dr. Chajn van Polen bedankt voor al het werk
dat hij als president verzet had.
Op de slotzitting werden vele dankwoorden gericht tot de overheden van de USSR,
de organisatoren van het congres, de rapporteurs, de panel isten en de overige deel
nemers. Door de nieuwe vice-voorzitters Duboscq en Rhoads en door mr. Ede
werd een groot aantal resoluties voorgelezen, die door het congres werden aange
nomen. Men zal ze kunnen lezen in deel XXII van Archivum. Om het volle profijt
van het congres te hebben zal het nodig zijn deze aanbevelingen te zijner tijd
kritisch te bestuderen en naar de mate van hun bruikbaarheid toe te passen.
Ter gelegenheid van de sluiting van het congres werd die avond in het hyper
moderne restaurant Arbat de deelnemers een receptie aangeboden.
Post Congres Tours
Na het congres reisden de meeste Nederlandse deelnemers naar Leningrad en Ja-
roslawl, de anderen bezochten Tasjkent, Boekhara en Samarkand. Vooral het oude
Petersburg met zijn paleizen, waarvan het Winterpaleis met de Hermitage, schit
terend aan de Newa gelegen, het beroemdste is, maakte grote indruk. Daar sprak
de herinnering aan Peter de Grote, maar ook aan de in 1881 vermoorde tsaar
Alexander II en aan de monnik-provocateur Gapon uit de Peter en Paulsvesting,
de Bloedkerk en het plein voor het Winterpaleis. Als Nederlanders troffen ons in
het bijzonder de oude vestiging der Vriezenveners aan Newski Prospekt met het
kerkje, waar in het begin van deze eeuw ds. Pantekoek nog voorging, en het
driehoekige eiland Nieuw-Holland, vlak bij de Nieuwe Admiraliteit, waar het hout
voor de scheepsbouw werd opgeslagen. Een heerlijk lustoord met park en fonteinen
is het aan de Finse Golf gelegen Petrodvorets, evenknie van Versailles en Schön-
brunn. Van de verwoestingen, aangericht gedurende de 900 dagen van het beleg
van Leningrad door de Duitsers, is het weer geheel hersteld. Jaroslawl aan de
Wolga, geboorteplaats van de tot nu toe enige kosmonaute, herinnerde met de
vele kerken en kloosters het meeste aan het oude Rusland. In de buitenwijken vindt
men nog vele houten huizen met fraai snijwerk rond de ramen. Moskou is inter
nationaal met wat daarbij hoort aan verkeersdoorbraken en flatgebouwen, zowel
in Stalinistische suikerbakkers- als in onvervalst Amerikaanse stijl.
Meer dan op de congresdagen had men bij de toeristische uitstapjes te maken met
het Cyrillische schrift, genoemd naar de Slavenapostel Cyrillus, die leefde van 825
[270]
tot 869. Dit schrift is afgeleid van de oude Griekse hoofdletters, waarbij voor niet
in het Grieks voorkomende klanken nieuwe tekens werden ingevoerd, deels ont
leend aan het Hebreeuwse alfabet. De oudste Cyrillische inscriptie is uit 843, het
eerste boek in dit schrift, dat bewaard bleef, is uit 1056. Zowel Peter de Grote in
1710 als de revolutionnairen in 1917 hebben het Cyrillische schrift vereenvoudigd.
Het is in gebruik bij de Russen en de meeste overige volken van de Sovjet-Unie,
bij de Bulgaren, Serven, Montenegrijnen en Macedoniërs. Toen wij ons de letters
een beetje eigen gemaakt hadden, konden we woorden als restaurant café toilet
metro, salade, biefstuk, theater, kino, enz. spellend als een beginnend schoolkind
herkennen, evenals namen als Tsjaikofski, Verdi, Mozart in de grammofoonplaten-
afdeling van GUM's warenhuis aan het Rode Plein. Dat Rood heeft overigens
mets met Lenin te maken, het heette allang zo in de tsarentijd: rood betekent
zoveel als mooi, riant of van een meisje: charmant.
De drukletters in het Cyrillische schrift:
a
A
r
p
b
B
6
k
K
K
s
d
A
I
A
t
T
e
E
e
m
M
M
u
y
f
<X>
n
H
H
w
B
9
O
O
O
z
3
t
H
H
P
n
Voorts
zijn er
lettercombinaties
als:
ch
X
X
lil
ui
tsj
sjtsj
>K
10
ts
Na terugkomst in Nederland las ik in De Telegraaf van 8 september een cursiefje
van A. Viruly over de toerist. En wat hij gaat bezichtigen, omdat het mooi is zijn
altqd produkten van rechts: paleizen, kathedralen, burchten, kastelen, lusthoven,
vestingen resultaten van kapitalisme, kolonialisme, militairisme, dictatuur en
godsgeloof. Ja, dacht ik, dat had ook Intourist voor ons in petto. Was het toeval
dat in de lege, donkere kathedralen een Godslamp de verlichting vormde en het
priestergedeelte niet in de rondleiding betrokken werd?
De Russen op straat en in de metro waren vriendelijk en behulpzaam voor ons.
Dat kon van hotelportiers en Cerberussen van musea niet altijd gezegd worden.
De onwil ook maar een enkel niet-Russisch woord te verstaan trok bijwijlen
een muur op, waartegen alle initiatief dood liep. Alle lof voor de gids van Intourist
op de reis naar Leningrad en Jaroslawl, die voor haar groepje steeds trachte deuren
geopend te krijgen, waarin ze meestal slaagde.
J. H. van den Hoek Ostende
[271
