reeds een bedrag uitgetrokken voor de inrichting van drie nieuwe werkvertrekken
in het archiefgebouw, waarbij rekening werd gehouden met een toekomstige ver
groting van de centrale archiefbewaarplaats in het schip van de oude Janskerk.
Een begin werd gemaakt met een grondige herziening van de inventaris van het
Haarlemse archief, samengesteld door mr. A. J. Enschedé, uitgegeven in drie de
len in de jaren 1866-1867. Deze herziening bleek noodzakelijk te zijn omdat
oudere inventarissen, voornamelijk uit de 18e eeuw, veel overzichtelijker het be
leid van het stadsbestuur t.a.v. de behandelde zaken weergaven dan Enschedé,
die een chronologische lijst van 'Stukken der Grafelijke Tijden uit het archief der
Stad Haarlem van mr. J. L. de Bruyn Kops uit 1850 als grondslag voor zijn werk
genomen had. Talrijke losse stukken worden nu weer in hun oorspronkelijke dos
siers samengebracht, bijv. stukken betreffende de Amsterdamse trekvaart (1631-
1750) en de Leidse trekvaart (1656-1750).
De archieven van het Gemeentelijk Waterbedrijf (1897-1948), de Sociale Raad
(1914-1964), het Sociaal Voorlichtingsbureau (1945-1968) en de Stichting Vluch
telingenhulp Zuid-Kennemerland (1956-1968) werden naar het gemeentearchief
overgebracht en grotendeels geïnventariseerd. Een zevental polderarchieven werd
door de rijksarchivaris in Noord-Holland in bewaring gegeven.
Het aantal bezoekers bedroeg 419 (v.j. 369), die 723 (v.j. 517) bezoeken aflegden.
Er is een steeds grotere groep onderzoekers, die zich bezig houdt met een min of
meer uitvoerig studieobject van culturele, sociale, economische, politieke of ste-
debouwkundige aard. In totaal werden 541 brieven geagendeerd.
Aan het jaarverslag 1968 is toegevoegd een artikel van dr. C. van de Haar over
de Geschiedenis van de Commanderij van St. Jan te Haarlem en haar gebouwen,
waaronder de voormalige St. Janskerk, thans archiefgebouw van de gemeente
Haarlem. In dit met vier afbeeldingen geïllustreerde artikel heeft de schrijver zijn
bij de inventarisatie van het commanderijarchief verworven kennis verwerkt.
Leiden. Op de in 1967 samengestelde Gids tot de Gemeentelijke Archiefdienst
van Leiden volgde in 1969 een Gids tot de bibliotheek en de prentverzameling.
De inhoud van deze gids betreft de bibliotheek over Leiden en omgeving; de al
gemene of handbibliotheek en de prentverzameling over Leiden en omgeving.
Nieuw-Ginneken. De archivaris stelde in 1968 een onderzoek in naar de historie
van de nog bestaande landgoederen Hondsdonk en Lugtenburg en van het ver
dwenen landgoed Daasdonk. De index op de bevolkingsregisters van Ginneken
en Bavel, over de periode 1860-1938 kwam gereed. Zij omvat circa 50.000 kaar
ten. Van de gemeentesecretaris werden enige archivalia uit het laatst van de 19e
en de eerste helft van de 20e eeuw ontvangen. De vernietiging beperkte zich tot
een enkel dossier.
Roosendaal en Nispen. Met ingang van 1 juni 1968 werd H. C. J. Zandbergen
tot gemeentearchivaris benoemd, nadat hij deze functie sedert 1 januari 1964 had
waargenomen. De zeven eeuwen oude naamgeving van Roosendaal, dat voor het
eerst voorkomt in een oorkonde van de Abdij van Tongerloo van 5 november
[110]
1268, werd feestelijk herdacht. Het gemeentearchief was daarbij betrokken door
de organisatie van een tentoonstelling van archiefstukken, prenten en ander docu
mentatiemateriaal en door het verstrekken van inlichtingen aan overheid en parti
culieren. Van de Vleeskeuringsdienst en van de administratie der Gasthuis en
Passantenarmen werden archivalia overgenomen. De vernietiging beperkte zich
tot dubbelen, kladden, oude formulieren en dergelijke. Het aantal bezoekers be
droeg 143 (v.j. 87), die 763 (v.j. 480) bezoeken brachten.
Rotterdam. Op 10 januari 1968 werd de bouw van het derde archiefdepot ge
gund. De werkzaamheden worden sedertdien ononderbroken voortgezet. Op
twee verdiepingen zullen mechanisch verrijdbare stellingen geplaatst worden.
De inventaris van het archief van het Huis ten Donck te Ridderkerk kwam ge
reed en werd in een zeer fraaie en verzorgde vorm uitgegeven.4 Met de inventari
satie van het stedelijk financiëel archief van vóór 1814 werd een begin gemaakt.
Het familiearchief Van Rijckevorsel, 1666-1935, werd geïnventariseerd. Van de
aanwinsten vermelden we de archieven van de kantoren Londen en New York
van de Holland-Amerika Lijn, 1940-1946, en het archief van de Oud-Katholieke
Parochie van de H.H. Petrus en Paulus, genaamd 'Het Paradijs', ca. 1528-1922.
De topografisch-historische atlas werd wederom verrijkt met twee tekeningen van
Roeland Roghman, nl. van de kastelen te Rhoon en te Capelle aan de IJssel.
Het archief werd bezocht door 833 (v.j. 849) personen, die 2199 (v.j. 2626) bezoe
ken brachten. Aan de topografisch-historische atlas brachten 289 bezoekers 509
bezoeken (v.j. 298 en 474). De tentoonstellingen in het Gemeentearchief werden
bezocht door 5501 bezoekers (v.j. 4250).
Zierikzee. De per 1 maart 1968 opgetreden archivaris W. H. Keikes maakte een
begin met de inventarisatie- en beschrijvingswerkzaamheden aan het door zijn
ambtsvoorganger C. Postma (thans chartermeester van Delfland) reeds op orde
gebrachte en overzichtelijk opgestelde archief. Het gemeentearchief is, ondanks
enkele aderlatingen in een ver verleden, zeer omvangrijk en bevat bijzonder waar
devolle bestanddelen, zoals de circa 250 charters (13e eeuw tot midden 15e eeuw),
die behoren tot de verzameling charters der stad Zierikzee'. In de archiefbewaar
plaats berusten bovendien de archieven van het waterschap Schouwen-Duiveland,
in totaal 107 m1. Van 18 van de 28 waterschapsarchieven zijn concept-inventaris
sen gereed. Ondanks de royale ruimte in de doelmatige kluis is de opnamecapa
citeit thans geheel benut, zodat uitbreiding in de naaste toekomst noodzakelijk is.
Archiefinspectie in Zeeland. De huidige situatie in deze provincie is de volgende.
De grote door concentratie gevormde waterschappen voelden, geconfronteerd
met een ordeloze massa min of meer ontoegankelijke archieven, in meerderheid
reeds voor de inwerkingtreding van de Archiefwet 1962 behoefte aan deskundige
inventarisatie. De aanstelling in 1967 van een provinciaal ambtenaar, speciaal met
dit werk belast, is van grote betekenis gebleken om in deze behoefte te voorzien
4 Besproken in Ned. Archievenblad 1969 op blz. 41-42.
[111]