Berichten
Gemeente- en waterschapsarchieven
A Ik in aan Op 17 (ebruari 1965 kon de vlag worden gehesen wegens het bereiken
van het hoogste punt van het nieuwe archiefgebouw. Toen dit in het najaar geheel
voltooid was kon op 25 november een begin met de verhuizing worden gemaakt.
Op 30 december waren alle archieven ondergebracht in de nieuwe brandvrije be
waarplaats die voorzien is van automatische temperatuurregeling en air-conditio
ning. De honderdduizenden fiches van de klappers op de oude doop-, trouw- en
begraafboeken en de transportregisters werden in ladekastjes in de nieuwe studie
zaal opgesteld. De klappers op het oud-notarieel archief (testamenten en huwelijk
se voorwaarden) en op de oudste bevolkingsregisters kregen in boekjes gebonden
daar een plaats ,n een nieuwe stalen kast. Vermelding verdient de hulp die enkele
leden van de Ned. Jeugdbond ter bestudering van de geschiedenis tijdens hun va
kantie verleenden bij het verhuizen van de archieven. Het 18e eeuwse Foreesten-
uis, Oudegracht 247, dat aansluit bij de nieuwbouw, werd grondig gerestaureerd
en ingericht tot werkkamers voor het archiefpersoneel en ruimten voor de kaart
en prentverzameling. Het kwam in het voorjaar van 1966 geleidelijk in gebruik en
werd m juli 1966 officieel geopend. De archiefdienst publiceerde bij die gelegen
heid een door mr. J. H. Rombach samengesteld Overzicht van de inhoud van°het
gemeentelijk archiefdepot en de stadsbibliotheek van Alkmaar. In de inleidina
wordt de geschiedenis van het archief als diensttak sedert de benoeming van C W
Bruinvis tot archivaris in 1900 kort en helder weergegeven. Het overzicht is dui
delijk ingedeeld en zal zeker door velen als gids bij hun onderzoek worden ge
bruikt, zoals ook met die uit Utrecht en Breda het geval is1
Behalve huisvesting werd in Alkmaar nog een andere reeds jaren lang slepende
archiefkwestie tot een oplossing gebracht, nl. die betreffende de overdracht van
het familiearchief Van ForeesU. De officiële akte van bruikleengeving werd op
10 januari 1966 op de Nijenburgh verleden, nadat de gemeenteraad het bruikleen
op 16 december 1965 had aanvaard. Het is uitsluitend opzegbaar indien de ge
meente de bepalingen van de overeenkomst zou overtreden of niet behoorlijk na
komen. De eerste bepaling luidt dat het familiearchief binnen vijf jaar nauwkeurig
eT Jh 1 h ge;nVentariseerd- De reeds aanwezige voorlopige inventaris bevat
globale beschrijving van de inhoud van 9 portefeuilles en 6 dozen met losse
stukken en van een aantal handschriften, 15e-20e eeuw. Het Alkmaars museum
1 Cf. Ned. Archievenblad 1964 blz. 173 en 42-43.
Zie reeds Ned. Archievenblad 1962 blz. 56 en 157
[80]
verkreeg tezelfdertijd in bruikleen de Collectie Van Foreest-Van Egmond van de
Nijenburgh, die 52 familieportretten omvat, 16e-20 eeuw.
Ondanks de voorbereiding en uitvoering van de verhuizing gingen de dagelijkse
werkzaamheden ten dienste van bezoekers en correspondenten alsmede het interne
archiefwerk in 1965 normaal voort. Het aantal bezoekers bedroeg 233 (v. j. 207),
die 530 (v. j. 683) bezoeken brachten.
Amersfoort. Het is volstrekt gewenst, dat reeds vóór de voltooiing van het stad
huiscomplex, die nog jaren op zich kan laten wachten, wordt voorzien in een
kwalitatief aan de gestelde eisen beantwoordende archiefbewaarplaats, voldoende
opbergruimte, uitbreiding van de kantoorruimte en van het personeel. De klachten
van gemeentediensten over de opberging van hun oude archieven en het van
kracht worden van de archiefwet 1962, die overbrenging naar de gemeentelijke
archiefbewaarplaats van alle archivalia van 50 jaar en ouder voorschrijft, laten
geen langer uitstel toe. De archivaris heeft geen enkele assistentie, terwijl de ge
middelde personeelsbezettingen op oud-archieven van met Amersfoort vergelijk
bare gemeenten bestaan uit twee archivistisch geschoolde krachten (inclusief de
archivaris) met soms een administratieve of technische hulpkracht.
De beschrijving van de stukken van het oud-archief 1300-1813 werd in 1965 vol
tooid. Begonnen werd met de samenstelling van een regestenlijst der charters en
andere oude documenten over de jaren 1300(1259)-1543. Deze regestenlijst zal als
bijdrage van de inventaris van het oud-archief verschijnen. Het aantal archief
bezoekers bedroeg 35 (v. j. 37), die 92 (v. j. 76) bezoeken brachten.
Amsterdam. De overheersende factor in de ontwikkeling is nog steeds het tem
po, waarin het nu reeds tien jaar oude besluit tot uitbreiding van het gebouwen
complex Amsteldijk ten uitvoer wordt gebracht. Kon het vorige verslag in dit
opzicht gewagen van een belangrijke vooruitgang door de ingebruikneming van
de nieuwe archiefbewaarplaats, 1965 was daarentegen weer een jaar van stagna
tie. Dit is het gevolg van het nog steeds uitblijven van de ministeriële goedkeuring
voor de uitvoering van de tweede fase van het bouwplan. Zolang de werkruimte
met wordt gerealiseerd, zal het gebouw Herenmarkt als archiefbewaarplaats in ge
bruik moeten blijven en zal het hoofddoel van het bouwplan dus niet worden
verwezenlijkt. De nieuwe archiefbewaarplaats vereist nog nadere voorzieningen:
van de door vochtaanslag aangetaste dubbele ramen werd nog slechts een klein
gedeelte vervangen en het aanbrengen van een apparatuur voor luchtbevochtiging
in de kelderverdieping stuitte op technische bezwaren.
Daar de buitengewoon uitgebreide inventarisatie-, indicerings- en beschrijvings-
arbeid zich slecht voor een samenvatting leent worde daarvoor naar het verslag
zelf verwezen. De in druk verschenen inventarissen zijn intussen aan de archieven
en bibliotheken verzonden.
Belangrijke aanwinsten waren de registers van huwelijken, echtscheidingen en
overlijden 1852-1892, de registers van geboorten 1852-1862 en de bevolkingsre
gisters 1850-1892; de archieven van de hervormde gemeente te Amsterdam, de
[81]
