Systematisch worden films verzameld door de gemeentearchivaris van Rotterdam.
Men bezit daar thans 200 trommels met documentaire films en Rotterdamse jour
naal-filmfragmenten (ca. 600 onderwerpen vanaf ca. 1916; alle films op onbrand
baar materiaal). In Heerlen worden sinds 1964 de belangrijke plaatselijke ge
beurtenissen in film vastgelegd en de films worden in het centraal archief gede
poneerd.
Streekarchieven. Films zijn slechts incidenteel aanwezig.
Waterschapsarchieven. Films zijn niet aanwezig.
o Grammofoonplaten en! of geluidshanden.
Rijksarchieven. Geluidsopnamen zijn niet aanwezig.
Gemeentearchieven. In enige gemeentearchieven zijn incidenteel één of enkele
geluidsbanden aanwezig: Breda (10), Arnhem (5).
Het gemeentearchief van Amsterdam telt 190 grammofoonplaten en 1000 band
opnamen (toon-, toneel- en kleinkunst, reportages, redevoeringen). Het gemeente
archief van Rotterdam telt 67 grammofoonplaten, ca. 270 bandreportages (vanaf
1934) en 105 'gesproken portretten' op de band. Het gemeentearchief van 's-Gra-
venhage bezit geluidsopnamen van Haagse gebeurtenissen, uitvoeringen, musici en
andere kunstenaars. In deze 3 gemeentearchieven zijn de opnamen systematisch
gecatalogiseerd.
Streekarchieven. Zowel in Etten-Leur (De Markkant) als te Tiel is een klein begin
gemaakt met de vorming van een collectie geluidsbanden.
Waterschapsarchieven. Geluidsopnamen zijn niet aanwezig.
Overige verzamelingen.
Uit de ontvangen antwoorden op de vraag welke andere verzamelingen nog aan
wezig zijn, valt het navolgende op te maken:
Behalve verzamelingen op de terreinen, vermeld onder a-o wordt er incidenteel
nog een vrij groot aantal andere verzamelingen aangelegd.
1 Zegels en zegelafdrukken worden verzameld in het Algemeen Rijksarchief, de
Rijksarchieven in Groningen en in Noord-Holland en de gemeentearchieven van
Alkmaar, Dordrecht, Gouda, 's-Hertogenbosch en Tilburg.
2 Afschriften (fotocopieën) worden als speciale verzameling aangemerkt door
de Rijksarchivarissen in Gelderland, Groningen en Zeeland en de gemeentearchi
varissen van Amersfoort, Breda, Gouda, Tilburg en Zutphen.
3 Microfilms van archivalia worden verzameld door de Algemene Rijksarchi
varis, de Rijksarchivarissen in Friesland, Gelderland, Groningen, Noord-Brabant
en Zeeland, de gemeentearchivarissen van Amsterdam (op uitgebreide schaal),
Breda, Nieuw-Ginneken, Nijmegen, Rotterdam en Tilburg en de beheerder van
het archief van het hoogheemraadschap van Rijnland (copieën in Californië).
4 Negatieven en cliché's worden systematisch bewaard in het Algemeen Rijks
archief en de gemeentearchieven van Delft, Deventer, 's-Gravenhage, Heerlen,
Rotterdam, Tilburg en Utrecht.
[32]
5 Diapositieven treft men aan in het Algemeen Rijksarchief, de gemeentearchie
ven van Arnhem (2.200), 's-Gravenhage, Heerlen (300), 's-Hertogenbosch (300),
Tilburg en Utrecht en in het streekarchivariaat Noord-Kempenland (Oirschot;
500).
6 Pamfletten, plakkaten enz. zijn als afzonderlijke collecties aanwezig in het
Rijksarchief in Groningen (vanaf 1905) en de gemeentearchieven van Amersfoort
(vanaf 1912) en Goes (57 portefeuilles; 1571-1729).
7 Genealogische collecties als zodanig worden aangetroffen in het Rijksarchief
in Groningen en de gemeentearchieven van Bergen op Zoom, Delft (20 mappen
en 10.000 fiches) en Heerlen (100 dossiers).
8 Collecties Oorlogsdocumentatie komen voor in de gemeentearchieven van
Arnhem, 's-Gravenhage, Haarlem, Maassluis (distributiebescheiden), Rotterdam
en Tilburg (distributiebescheiden).
9 Bid-, devotie- en gedachtenis-prentjes worden verzameld door de gemeente
archivarissen van Bergen op Zoom, Maastricht en Tilburg en door de streekarchi
varis van De Markkant (Standdaarbuiten; vanaf 1823; 1.000).
10 Watermerkenverzamelingen zijn aanwezig in het Algemeen Rijksarchief (14e-
17e eeuw) en het gemeentearchief van Amsterdam (16e-18e eeuw).
Voorts worden nog genoemd verzamelingen van adreskaarten (Amsterdam; 17e-19e
eeuw; 300), almanakken (Rijksarchief in Groningen), assignaten (Tilburg), ex li-
bris (Rotterdam; 1900-1950; 1.000), grondpapieren (Amsterdam; vanaf 1450),
menu's (G.A. 's-Gravenhage), munten en penningen (G.A. Leeuwarden, Tilburg,
Rijnland), museale voorwerpen (Tilburg, Vlaardingen, Rijnland), muziek (Tilburg),
postzegels (Rotterdam), schildersbrieven (G.A. 's-Gravenhage), schilderijen (Kam
pen; vanaf 16e eeuw) en een historische verzameling (Rijksarchief in Groningen).
Speciaal vermelde collecties zijn voorts nog enige merkwaardige verzamelcollec-
ties (aantekeningen en bescheiden van diverse aard) te Bergen op Zoom en de
collectie-Messchaerl te Hoorn, evenals bijzondere boekerijen in het Rijksarchief in
Drente en de gemeentearchieven van Enkhuizen, 's-Gravenhage en Roermond.
Beschikbare gelden
De bedragen welke voor aankopen gevoteerd worden lopen sterk uiteen. Bij de
rijksarchieven en bij vele gemeente- en streekarchieven worden de uitgaaf-posten
der archiefbegrotingen niet gespecificeerd. Bij de rijksarchieven wordt het meeste
geld gebruikt voor de noodzakelijke uitbreiding van de archiefbibliotheken. De
gemeente- en streekarchivarissen hebben veel meer dan de rijksarchivarissen be
halve voor uitbreiding van bibliotheekverzamelingen (a-g), gelden nodig voor de
uitbreiding van het visuele/auditieve documentatiemateriaal (h-o).
Aangezien de overheid in het algemeen niet al te royaal is in het voteren van
gelden voor archiefdoeleinden, zijn de archivarissen veelal niet dan met kunst
en vliegwerk in staat om de hun toevertrouwde verzamelingen behoorlijk op peil
te houden. Bevordering van het welzijn der ene verzameling moet dan ook wel
eens ten koste gaan van het welzijn der andere.
[33]
