chieven behoren ook fotocollecties (topografische en historische foto's): Alkmaar,
Amersfoort, Amsterdam (vanaf 1860; 35.000), Arnhem (zeer vele), Bergen op
Zoom (enige honderden), Breda (vanaf 1870; 3.000), Brielle, Delft (4.000),
Dordrecht, Gouda (vanaf 1850), 's-Gravenhage (vanaf 1855; 63.000, prentbrief
kaarten inbegrepen), Groningen, Haarlem (vanaf 1860; 4.750), Heerlen (vanaf
1900), 's-Hertogenbosch (vanaf 19e eeuw; 3.000), Hoorn (vanaf 1850), Kampen,
Kerkrade (vanaf 1900), Leeuwarden (grote collectie), Leiden, Maassluis (vanaf
1950; 300), Maastricht, Naaldwijk (vanaf 1953; 1.800, prentbriefkaarten inbegre
pen), Nieuw-Ginneken (vanaf 1960; 150), Nijmegen (vanaf 19e eeuw; 12.000,
prentbriefkaarten inbegrepen), Roermond, Roosendaal en Nispen, Rotterdam (van
af 1850; 50.000), Schiedam (vanaf 1854; 12.000, prentbriefkaarten inbegrepen),
Schoonhoven, Tilburg (collectie-Berssenbrugge), Utrecht, Vlaardingen, Zierik-
zee, Zutphen (vanaf 1900; plaatselijke gebeurtenissen), Zwolle. In sommige ge
vallen hebben de collecties ook betrekking op de omgeving.
Streekarchieven. Fotocollecties worden opgebouwd. De oudste verzameling is
die van Oldenzaal (opgezet ca. 1890; vanaf 1880; 2.500, prentbriefkaarten inbe
grepen). In de streekarchivariaten De Markkant, Kring Oosterhout en Tiel-Buren-
Culemborg heeft iedere gemeente haar eigen verzameling. In De Markkant be
zitten 5 gemeenten tezamen 4.000 foto's, prentbriefkaarten inbegrepen. In Tiel-
Buren-Culemborg heeft de gemeente Culemborg een verzameling van 4.500 foto's.
In het streekarchivariaat Zuid-West Utrecht worden jaarlijks ca. 500 opnamen
gemaakt door de streekarchivaris.
Waterschapsarchieven. Het hoogheemraadschap van Rijnland heeft een oude
fotoverzameling (vanaf 1880; 800), welke wordt gecatalogiseerd.
k Prentbriefkaarten.
Rijksarchieven. In het Algemeen Rijksarchief is een collectie van ruim 1.200
Nederlandse prentbriefkaarten. De Rijksarchivaris in Noord-Holland beheert
50.000 prentbriefkaarten (vanaf 1900), geborgen in 60 systeemladen. De Rijks
archivaris in Utrecht heeft een verzameling van 5.000 prentbriefkaarten (vanaf
1890) met aanvullingen; ze worden in albums bewaard. Voorts bevinden zich
prentbriefkaarten in de topografische collecties van de Rijksarchieven in Gronin
gen (vanaf 19e eeuw; enige dozen) en in Limburg.
Gemeentearchieven. In de gemeentearchieven, waar foto's worden aangetroffen,
vindt men ook steeds prentbriefkaarten (vanaf ca. 1890/1900): Alkmaar (750),
Amersfoort (4.400), Amsterdam (15.000), Arnhem, Bergen op Zoom (200), Breda
(1.800), Brielle, Delft (3.000), Deventer (800), Dordrecht, Enschede (700), Goes
(220), Gorinchem (3.000), 's-Gravenhage, Groningen, Haarlem (3.000), Heerlen,
's-Hertogenbosch (800), Kampen, Leeuwarden, Leiden, Maastricht, Naaldwijk,
Nieuw-Ginneken, Nijmegen, Roermond, Roosendaal en Nispen, Rotterdam
(6.000), Schiedam, Schoonhoven (enige honderden), Tilburg, Utrecht (3.000),
Vlaardingen (1.500), Zierikzee, Zwolle.
De prentbriefkaarten zijn doorgaans alfabetisch naar de straatnamen geordend.
[30]
Streekarchieven. In de meeste streekarchivariaten of de daaronder ressorteren
de gemeenten zijn (kleine) verzamelingen aanwezig.
Waterschapsarchieven. Prentbriefkaarten zijn niet aanwezig.
1 Portretten.
Rijksarchieven. In de rijksarchieven zijn nagenoeg geen portretten aanwezig. Het
Rijksarchief in Noord-Holland bezit 550 portretten (vanaf 1600).
Gemeentearchieven. Getekende portretten, gravures, etsen, zwarte kunst, foto's
zijn aanwezig in verscheidene gemeentearchieven: Alkmaar (vanaf 17e eeuw),
Amsterdam (vanaf 1600; 4.000), Breda (vanaf 1910; 800), Delft (vanaf 16e eeuw;
1.500), Gouda, 's-Gravenhage (vanaf 16e eeuw, 2.850 tekeningen en prenten, 900
foto's), Haarlem (vanaf 17e eeuw), 's-Hertogenbosch (vanaf eind 19e eeuw; enige
honderden), Kampen, Leeuwarden, Maastricht, Roermond, Rotterdam (vanaf 16e
eeuw; 10.000), Schoonhoven (Oranjehuis), Tilburg, Utrecht, Vlaardingen (1.200).
In enige andere gemeentearchieven behoren de portreten tot de daar aanwezige
topografische verzameling (Bergen op Zoom, Dordrecht, Groningen, Heerlen,
Hoorn, Leiden, Nijmegen, Roosendaal en Nispen, Zierikzee).
Streekarchieven. In de (foto)verzamelingen bevinden zich ook portretten. Met
name genoemd worden de portretten te Culemborg.
Waterschapsarchieven. Het hoogheemraadschap van Schieland beschikt over
portretten.
m Affiches.
Rijksarchieven. Verzamelingen bestaan hier niet.
Gemeentearchieven. Voor zover hier en daar affiches aanwezig zijn, zijn het er
niet meer dan enige tientallen, in hoofdzaak gedurende de laatste jaren verzameld.
Zij hebben betrekking op plaatselijke evenementen (tentoonstelingen, feestelijk
heden enz.): Arnhem, Breda, Delft, Leeuwarden, Maastricht, Tilburg. Het ge
meentearchief van 's-Gravenhage bezit 72 portefeuilles (vanaf 1701). In het ge
meentearchief van Roterdam bestaat een vrij aanzienlijke landelijke verzameling
van meer dan 10.000 affiches (met systematische catalogus en klapper op de ont
werpers). Speciale oorlogscollecties (1940-1945) zijn gevormd in Heerlen, Rot
terdam, Vlaardingen, Zwolle.
Streekarchieven. Zeer weinig affiches zijn aanwezig. In het Land van Cuyk wor
den ze thans verzameld.
Waterschapsarchieven. Affiches zijn niet aanwezig,
n Films (journaalfilms, documentaire films).
Rijksarchieven. Films zijn niet aanwezig.
Gemeentearchieven. Van filmcollecties kan feitelijk niet gesproken worden. In
enige gemeentearchieven zijn incidenteel één of enkele films aanwezig: 's-Gra
venhage (16), Amsterdam (10), Breda (7), 's-Hertogenbosch (5).
[31]
