bewaarplaats uit te breiden. De archivaris kreeg in een ander pand een werk
kamer, die hij niet meer nu en dan met anderen behoeft te delen. De algemene
documentatie betreffende de geschiedenis van Dokkum werd verder uitgebreid.
Met de inventarisatie en beschrijving van de oude en nieuwe archieven der
gemeente Kollumerland en Nieuw Kruisland werden goede vorderingen gemaakt.
De oudste archiefstukken van deze gemeente, resp. uit 1558 en 1571, keerden
terug uit het rijksarchief te Leeuwarden, waar ze in 1919 waren gedeponeerd.
Ook in Oostdongeradeel, Schiermonnikoog en Westdongeradeel werd de inven-
tarisatiearbeid voortgezet. In laatstgenoemde gemeente zal eerst het aanbrengen
van een verlichting met buislampen de mogelijkheid openen om in alle hoeken
van het depot de opschriften der dozen en portefeuilles en de inhoud der stukken
te kunnen lezen.
Streekarchivariaat Kring Oosterhout. M.i.v. 1 december 1962 trad een tweede
streekarchivaris op en werd het archivariaat gesplitst in twee rayons. Aanwinsten
van archivalia zijn niet te melden. Wel verwierf de gemeente Geertruidenberg in
bruikleen van het rijksarchief in Noord-Brabant het 16de eeuwse cartularium der
stad. Het in het vorige verslag genoemde onderzoek naar de economische en sociale
situatie rond 1862 in de Baronie-gemeenten werd afgesloten. In alle aangesloten
gemeenten werd gewerkt aan de inventarisatie der archieven, het verschaffen van
inlichtingen en het beoordelen van de vernietigingsmogelijkheid van archiefstuk
ken. Wij noemen slechts enkele saillante punten. In Chaam kwamen bij de beschrij
ving van het archief van de Grote- of H. Geestarmen zeven verloren gewaande, nog
ten laste van de stad Breda lopende rentebrieven uit 1722-1785 te voorschijn, welke
vervolgens zijn afgelost en aan de gemeente Breda overgedragen. In Geertrui
denberg werd in verband met de restauratie van het stadhuiscomplex een houten
noodgemeentehuis opgetrokken tussen de oude en de nieuwe stad nabij de Vest.
Daaraan werd een stenen, brandvrije archiefbewaarplaats gebouwd. De berging van
het archief is nog nooit zo goed geweest als in deze noodbehuizing. Ook in Te-
teringen ordende de archivaris een fotoverzameling. In Waspik kwam de be
schrijving van het oud-archief, met inbegrip van hetgeen in 1961 van het rijks
archief werd overgenomen, gereed. Van de veelvuldige andere werkzaamheden
van een streekarchivaris, waarover collega Van Mosselveld ons ter gelegenheid van
de 83ste algemene vergadering van de Vereniging van Archivarissen op 8 februari
1962 in Utrecht vertelde1, is ook in dit verslag de neerslag te vinden: organiseren
van bijeenkomsten, bemiddelen bij het maken van een wapentekening, houden
van voordrachten, het inrichten van een vitrine in de hal van het gemeentehuis te
Raamsdonk voor het zilver van het schuttersgilde St. Bavo, optreden als rappor
teur in een werkgroep voor straatnaamgeving.
In hun verslag over 1963 herinneren de beide archivarissen in de kring Ooster
hout aan het bezoek, dat de Vereniging van Archivarissen in Nederland op 6 juni
aan Oosterhout bracht, waarbij de eerste archivaris een causerie hield over die
1 Ned. Archievenblad 1962, blz. 17-27.
[70]
gemeente en het daar gelegen klooster St. Catharinadal2. De tweede archivaris
nam de catalogisering van de bibliotheek van het streekarchivariaat ter hand.
Ook werkte hij de krantenknipselverzameling bij. Beide archivarissen geven
voorts bijzonderheden over de hun toevertrouwde afzonderlijke gemeenten. In
Baarle-Nassau kwam de beschrijving van het oud-archief tot 1811 gereed. In
Geertruidenberg verrichtte de archivaris veel werkzaamheden in verband met de
feesten 'Geertruidenberg 750 jaar stad'. Deze feesten kregen een grote landelijke
publiciteit doordat Bert Haanstra er filmopnamen van verwerkte in 'Alleman'.
In Gilze en Rijen begon een opzichter bij Gemeentewerken met de herbeschrij
ving der serie bijlagen van de bouwvergunningen. De ondeskundige beschrijving,
die enige jaren geleden in opdracht van Gemeentewerken in G.S.W.-verband en
zonder voorkennis van de archivaris was geschied, maakte dit noodzakelijk. In
Terheijden werd in verband met de te verwachten verhuizing van de archieven
voortgegaan met de verpakking van alle archivalia in stofvrije archiefdozen. Bij
de nummering werden verschillende kleuren gebruikt voor oud- en nieuw-archief
en de gedeponeerde archieven. Door deze verpakking was het tevens mogelijk in
het oog niet geïnventariseerde nieuw-archief een enigszins ruwe ordening aan te
brengen, die in een getypte lijst werd vastgelegd. Verder in alle gemeenten de
gebruikelijke opmerkingen over de archiefbewaarplaatsen en de materiële toe
stand der archieven, verstrekte inlichtingen, herinventarisatie en vernietiging.
Streekarchivariaat Zuid-West Utrecht. Het verslag over 1963, gestoken in een
zelfde aantrekkelijk omslag als het vorige, kreeg ook weer een voorwoord mee
van de voorzitter van de streekcommissie, burgemeester L. Schuman van Lopik,
die er op wijst, dat ingrijpende verbeteringen aan meerdere archiefbewaarplaatsen
gereed kwamen, waardoor thans bijna alle archieven in Zuid-West Utrecht goede
of verantwoorde bergruimten hebben gekregen. Ook is verheugend, dat er plan
nen bestaan om inmiddels voltooide archiefinventarissen in druk uit te geven.
De archivaris begint met over de kantoor- en werkruimten op te merken, dat al
leen te Harmeien naast de archiefbewaarplaats een speciaal vertrek voor archief
werkzaamheden is ingericht. Bureauruimte voor het streekarchivariaat zal vrijge
houden worden in de voor de archivaris in aanbouw zijnde woning te Lopik.
De tijdrovende bezigheden ten gevolge van de uitgevoerde verbeteringen aan de
archiefaccommodatie lopen ten einde, zodat de streekarchivaris zich thans meer
kan gaan bezig houden met de ordening en beschrijving van de archieven. Hier
voor acht hij eerst de statische gedeelten van de registratuur in aanmerking te
komen, omdat men daarop nog regelmatig moet terugvallen. Soms trof hij
eeuwenoude stukken aan tussen moderne bescheiden. Hij ontkwam daarbij niet
aan de indruk, dat men vroeger wel bekwaam was in het opzoeken van oude be
sluiten etc., maar niet in het opbergen! Het thans noodzakelijke werk ziet hij
overigens ook als het gevolg van de omstandigheid, dat archiefwerkzaamheden
werden opgedragen aan ambtenaren, die of geen gevoel voor accuratesse bezaten
of immer in enorme tijdnood verkeerden. Het indiceren van raadsnotulen heeft
2 Verslag in Ned. Archievenblad 1963, blz. 45.
[71]
