The national archives te Washington D C.
Tussen de Constitution Avenue en de Pennsylvania Avenue te Washington D.C.
en aan de beide andere zijden bepaald door de 7th en de 9th street, staat, ruim
en geheel vrij, een indrukwekkend gebouw, waarvoor een klassieke tempel model
heeft gestaan. Men verwondert zich er over, dat het eerst dateert uit 1931-1937,
een periode waarin bij ons tenminste classicistische vormgeving niet meer
te verwachten was. Opzettelijk echter is deze stijl gekozen om het gebouw te
doen harmoniëren met het Kapitool, het Witte Huis, de Tresaurie en het Lincoln
Memorial.
Een trappenvlucht scheidt het bouwwerk van het straatniveau en verbindt het
ermee tegelijk. Twee en zeventig Corinthische zuilen van inlandse kalksteen om
geven de vier zijden, beeldhouwwerk vult de tympaans, zittende beelden bij de
voor- en achtergevel suggereren de aanschouwer met een belangrijk, representa
tief gebouw te doen te hebben.
De aanschouwer was in dit geval een kersverse oud-archivaris uit Nederland, die
met zijn Vrouw op 13 oktober 1964 bij het prachtigste najaarsmorgenweer zor
geloos van het Kapitool naar de binnenstad wandelde. Op de architraaf van het
gebouw stond in sprekende letters:
ARCHIVES OF THE UNITED STATES OF AMERICA
Collega's zullen begrijpen, dat een uitroep van verrassing terstond gevolgd werd
door een gedachte aan ons bescheiden Algemeen-Rijksarchief, weggestopt in een
tweede-rangsstraatje van Den Haag. De uiterlijke verschijningsvorm was niet het
enige punt van vergelijking, dat zich die morgen opdrong.
Wij gingen binnen. Wij hadden reeds ervaren dat veel openbare gebouwen koste
loos toegankelijk zijn. Zo ook de National Archives. Ik bedoel niet, dat de daar
bewaarde bescheiden 'openbaar' zijn in de archieftechnische zin van het woord,
dat spreekt ook in Amerika vanzelf maar dat men het gebouw zo maar
kan binnengaan en er rondkijken. Wie dat doet staat een onvergetelijke verrassing
te wachten. Van een ruime vestibule uit voert een lage gang links even hellend
naar beneden. Aan beide zijden bevinden zich verlichte vitrines met documenten,
kaarten, tekeningen, drukwerken over de Civil War en andere episoden uit de
landsgeschiedenis. Een lichte wending naar rechts, nog enkele schreden en
aan de rechterhand doet zich de Exhibition Hall op, het heiligdom waarheen
voortdurend Washington-bezoekende Amerikanen pelgrimeren, want daar willen
zij toch minstens eenmaal in hun leven met eigen ogen de 'charters of freedom'
[34]
Het gebouw van de National Archives, Washington D.C., U.S.A.
Een typische Amerikaanse familie bij de schatkamer van de vrijheidscharters:
n.l. de Declaration of independence, de Constitution en de Bill of rights.
Foto's National archives U.S.
"xi
