archief of het provinciehuis aanwezig is. Bij de behandeling van de wenselijk
heid van onderling overleg bij het opmaken en eventueel wijzigen van program
ma's van eisen voor nieuwe archiefgebouwen, verklaarde de voorzitter zich be
reid een bijeenkomst te beleggen van de rijksarchivarissen uit die provincies, waar
binnenkort met bouwen zal worden begonnen, en de gemeentearchivarissen, die
ook ervaringen op dat gebied hebben. Het doen van stappen bij de betrokken
autoriteiten ter voorkoming van het in gebruik nemen van archiefbewaarplaatsen
ten behoeve van de B.B.; het vaststellen van normen voor de belangrijkheid van
bij oorlogsgevaar naar een noodbewaarplaats over te brengen archiefbescheiden
en voor de vorming van schaduwarchieven en publicatie van alle latere aanvul
lingen en wijzigingen van in druk verschenen inventarissen van in de rijksarchief
bewaarplaatsen berustende archieven waren de volgende agendapunten. Bij het
laatste punt werd een gezamenlijke uitgave voor alle archieven afgewezen en het
jaarverslag als de meest gewenste plaats aangewezen. De heer F. Hinrichs, hoofd
van de onderafdeling Archiefwezen en Geschiedenis van het Ministerie van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, die ook nu weer de gehele vergadering bij
woonde, wees erop, dat het vroeger de gewoonte was inventarissen als bijlage in
de verslagen op te nemen. Om bezuinigingsredenen is daarmee op een gegeven
moment gestopt. Het leek hem thans verstandig de bezuinigingsklok terug te
draaien en in bescheiden mate weer inventarissen in de verslagen te plaatsen. -
Bij de bespreking van de vraag, of beperking in de uitlening van archiefbescheiden
noodzakelijk is, welke vraag gerezen was n.a.v. de gevallen, waarin de bescheiden
reeds na een vluchtig onderzoek worden teruggezonden, werd besloten om gedu
rende een jaar als proef de aanvragers het doel van het onderzoek duidelijk te
laten omschrijven, waarna door de betrokken archivaris zal worden beslist, of de
aanvrage al of niet zal worden doorgezonden. De gemeentearchivarissen zullen
met deze maatregel in kennis worden gesteld, opdat hun medewerking kan worden
verzocht. Daar het onderbrengen van volontairs steeds moeilijker wordt, deed
de voorzitter tenslotte een beroep op de aanwezigen, aan verzoeken om plaatsing
zoveel mogelijk te voldoen.
De ordening en beschrijving van het archief der Staten-Generaal, sedert 1954
opgedragen aan de heer Van der Poest Clement, werd wegens diens langdurige
ziekte overgenomen door drs. N. M. Japikse. De inventaris van het familiearchief
Fagel werd voor de druk gereed gemaakt. Ordening en beschrijving van de col
lectie Hope bleven voorlopig rusten, daar de bewerkster eerst de inventaris van
het archief der Oost-Indische Compagnie wil voltooien. De documentatie betref
fende de Surinaamse plantages werd voortgezet. Gewerkt werd aan de inventari
satie van het huisarchief Van Rechteren-Almelo, de papieren van prof. mr. P. S.
Gerbrandy, die van Prins Hendrik, van 1850 tot 1879 stadhouder van Luxem
burg, en van de Nederlandse Rhijnspoorweg Maatschappij 1845-1890. Na deze
greep uit de aan het algemeen rijksarchief verrichte inventarisatiearbeid zien we,
dat in Noord-Brabant werd voortgegaan met de behandeling van de van het Pro
vinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in bruikleen ontvangen
stukken, waarbij het archief van de Torentjeshoef onder Berkel te voorschijn
[130]
kwam. In Gelderland werden een overzicht van het archiefbezit en een nieuwe
lijst van inventarissen opgesteld. Veel werkzaamheden werden verricht aan het
archief van het Hof van Gelderland en de archieven van de Staten der drie Kwar
tieren. De inventarisatie der rechterlijke archieven werd voortgezet, waarbij dat
van Lochem gereed kwam. In Noord-Holland werd voortgegaan met de in
ventarisatie van het archief van de Gecommitteerde Raden van Westfriesland en
het Noorderkwartier. In Zeeland bewerkte de rijksarchivaris enige kleine ar-
chiefjes, die bij de inventarisatie van het archief van de prefectuur te voorschijn
waren gekomen. De inventarisatie van de bescheiden van de burgerlijke stand
maakte goede vorderingen. Het archiefje van het Middelburgse Bijbelgenootschap
werd geïnventariseerd. In Utrecht, waar personeelstekort ook dit jaar belem
merend werkte op de inventarisatie, werd verder gegaan met het archief van het
kapittel van St. Jan, het familiearchief Van Boetselaer en het huisarchief Oude
gein. De rijksarchivaris in Friesland wijst erop, dat veel inventarisatiearbeid
niet het eindstadium van de gedrukte inventaris bereikt. De vakshalve terecht hoog
te stellen eisen beletten zulks. Intussen blijft de voorlopige inventaris slechts voor
de dienst en weinige bezoekers toegankelijk. Hierin ware te voorzien door als
'Kurzübersicht' dit voorwerk, volgens een goedkoop procédé vermenigvuldigd,
aan de vakgenoten en onderzoekers beschikbaar te stellen. Men heeft daarvoor
het oog op de inventaris van het Friese Statenarchief tot 1580, tussen 1939 en
1946 vervaardigd door dr. J. G. Avis. Diverse inventarisatiewerkzaamheden wer
den voortgezet, waarbij echter vaak onderdelen belemmerend werkten op de vol
tooiing van het geheel. ln Overijssel werden stukken over de Schellertiend
(1619-1898) geïnventariseerd en werd verder gegaan met de archieven van Olden-
zaal en van de ridderschap.3 De bewerking van de huisarchieven Wegdam en
Weldam werd voortgezet. In Groningen ging de inventaris van het Ommelan-
der archief naar de drukker en kwamen die van de Hoge Justitiekamer en het
huisarchief Nienoord in handschrift gereed. De beschrijving van het archief van
Alberdaheerd werd op fiches voltooid. De inventaris van het archief van de Coen-
dersborg kwam geheel gereed. In Drente kon, wegens inrichting van de grote
kelder onder het gebouw van de N.V. Waterleidingmaatschappij 'Drenthe' tot
archiefruimte en de steeds drukker wordende inlichtingendienst, weinig aan in
ventarisatie worden gedaan. In Limburg nadert de inventarisatie van de ar
chieven van het provinciaal bestuur haar voltooiing. De inventarisatie van de
memories van successie kwam gereed; ten behoeve van de inleiding moest een
omstandig onderzoek worden ingesteld naar de desbetreffende wetgeving. Ook de
inleiding voor de inventaris van de archieven der Landen van Overmaas kwam
zo goed als gereed.
Het A.R.A. verkreeg o.a. het archief van de bekende Indische pioniersfamilie
Cremer. Het rijksarchief in Noord-Holland verkreeg van de directeur van de ge
vangenis Burgerhout te Alkmaar het archief van de Regenten over de Gevangenis-
3 Uit een eerder tijdperk dan bedoeld in het bovenaangehaalde rapport van mr. De Vey
Mestdagh, dat handelt over de jaren 1815-1848.
[131]
