schiedenis, geen archiefproblemen. Alfred Schlegel, Sicherungsverfilmung im
Produktionsaufgebot, bespreekt het resultaat van een aantal proefnemingen met
opnamen van schaduwarchieven, met vergelijkingscijfers. Hij schrijft niet over
normen van belangrijkheid, maar over de Schwierigkeitsgrad van de opneming.
Hij onderscheidt daarbij vijf graden. Onder de vijfde vallen de oorkonden.
Afl 2/3. R. Kluge geeft een verslag van de Arbeitstagung der Staatlichen Ar-
chivverwaltung und des Instituts für Archivwissenschaft mit wissenschaftlichen
Archivaren, waarvan verschillende voordrachten in deze afleveringen zijn opge
nomen, zoals die van Helmut Lötzke, die in zijn Leistungen und Aufgaben des
Instituts fiir Archivwissenschaft in Lehre und Forschung o.a. betoogt, dat de
vooropleiding uit verschillende faculteiten moet zijn, nu de archieven zoveel ge
varieerder en gespecialiseerder zijn geworden; in elk geval uit de economische
faculteit. Verder Joachim Lehmann, Ordungsproblematik am Bestand des
preussischen Finanzministeriums. Bij dit ministerie is de registratuur zo vaak ver
anderd, dat deze voor de ordening slechts ondergeschikt bruikbaar was. Ook de
administratieve indeling was niet geschikt. Zo is men tot een indeling naar rubrie
ken gekomen welke de functies van het ministerie laat uitkomen. Klaus Bau-
dis, Erfahrungen des Mecklenburgischen Landeshauptarchivs Schwerin bei der
Ordnung und Strukturierung moderner Aktenbestande. Hij betoogt o.a., dat bij
taakveranderingen van administraties, combinaties, afsplitsing enz., alle stukken,
ongeacht de herkomst van het bureau, op een bepaalde functie betrekking heb
bend, bij elkaar gebracht moeten worden. In de toelichting kan men de voorge
schiedenis uiteenzetten. Gebhard Falk, Tektonik und Bestandsübersicht, Erör-
terungen im Brandenburgischen Landeshauptarchiv Potsdam. Wolfgang Blöss,
Erfahrungen bei der Bearbeitung der 'Archivalischen Quellennachweise zur Ge-
schichte der deutschen Arbeiterbwegung' im Deutschen Zentralarchiv, Abteilung
Merseburg. Meta Kohnke, Die Anfragen-und Benutzerkartei im Deutschen
Zentralarchiv, Abteilung Merseburg. Een dergelijke kaartsysteem is alleen nodig,
wanneer een aantal onderwerpen steeds weer behandeld worden. -Irmtraut
Schmid, Der Bestand des Auswartigen Amts im Deutschen Zentralarchiv Pots
dam, I. Teil; 1870-1920. De registratuur is aangepast bij de ambtelijke structuur.
Werd een nieuwe afdeling geschapen, dan verkreeg zij ook de zakelijk daarmee
overeenkomende archivalia van de moederafdeling. Hans Lülfing, Autogra-
phensammlungen und Nachlasse als Quellen historischer Forschung. Dit artikel
sluit aan bij het bovengenoemde van Schreier. Heinz Schwabe, Zur Schriftgut-
verwaltung und Archivarbeit in den wissenschaftlichen Einrichtungen, met name
universiteiten en hogescholen.Karlheinz Blaschke, Die Ausarbeitung von
Grundsatzen über Aufbewahrung und Kassation von technischem Zeichnungsgut.
Schr. geeft zijn gedachten daarover. Lijsten van vernietiging per bedrijfstak op de
grondslag van de praktische behoeften van het bedrijf; constructietekeningen al
leen te bewaren over technische nieuwigheden.
Afl. 4 bevat; Eberhard Schetelich, Die Aufgabenstellung für die Betriebsarchi-
vare und ihre Arbeitsgemeinschaften. We lezen daarin: Es gilt dabei auch die
Ueberlegenheit des sozialistischen Archivwesens der DDR gegenüber der west-
[66]
deutschen Archivorganisation und-wissenschaft durch eine politisch und fach-
lich qualitative Arbeit sichtbarer werden zu lassen'. Schr. geeft verder cijfers over
het gebruik en vertelt over het aanleggen van bedrijfskronieken, over vernietiging,
ordening enz. Manfred Kobuch spreekt in zijn Diplomatik und Archivpraxis
over 'marxistisch aufgefassten Urkundenforschung'. Nadere opheldering over de
ze opvatting krijgen we evenwel niet, want Schr. betoogt verder, dat het uitgeven
van regestenlijsten per archief de voorkeur verdient boven een territoriale rang
schikking. - Irmtraut Schmid, Der Bestand des Auswartigen Amts im Deutschen
Zentralarchiv Potsdam, II. Teil: 1929-1945. Hellmut Koch und Walter Oeser,
Probleme der Massenkonservierung von Schrifgut. Het artikel gaat over het res
taureren van papier, o.a. over een machinale 'Einbettung in Folie'. Renate
Blaschke-Hellmessen, Schimmelpilze als Gefahren für Achivalien, met afbeeldin
gen.
Afl. 5. Hans-Stephan Brather, Registraturgut-Archivgut-Sammlungen, werpt aan
het slot van een interessant betoog nogmaals de in het begin gestelde vraag op, of
het begrip registratuur (archief) nog recht doet aan de veelzijdigheid aan moderne
overleveringsvormen en aan het onderscheid tussen oude en moderne registratuur
techniek. Volgens hem wèl, wanneer we ons bevrijden van oude traditionele voor
stellingen en onder registratuur verstaan het totaal der documentatie welke een
archiefvormer ter vervulling van zijn taak schept en bewaart. De functionele be
trekking moet het criterium zijn. Door deze definitie ontstaan problemen, waar de
schrijver in zijn betoog op gewezen heeft, die niet gemakkelijk op te lossen zijn,
maar voor de oplossing ervan moeten we toch niet terugschrikken. De begrenzing
van archief-bibliotheek- en museumobjecten moet uitgaan van het onderscheid
tussen functionele en niet-functionele documentatie. Gerhard Schmid, Spe-
zielle Probleme der Aktenverzeichnung Enthalt-Vermerk und Darin-Vermerk. In
dit artikel, dat in afl. 6 voortgezet wordt zet schr. uiteen en geeft voorbeelden,
dat men bij een doeltreffende titelbeschrijving van rubrieken niet kan volstaan
met de oude, eventueel herziene titel van de rubriek, maar dat men de inhoud na
der zal moeten specificieren en bijzondere onderdelen nader aanduiden. Hij noemt
in dit verband ook onze handleiding. Hans-Joachim Schreckenbach, Die Kas-
sationstatigkeit der Betriebs-und Verwaltungsarchive in den Bezirken Cottbus,
Frankfurt (Oder) und Potsdam in den Jahren 1959-1961. Geeft vele statistische
cijfers. Gottfried Dohme, Die Verwendung der 'Verzeichnungskartei' in den
Verwaltungsarchiven. Om de stukken toegankelijker te maken zullen aanvullende
werkzaamheden op de arbeid van de registrator verricht moeten worden. Sigrid
Anger, Zur Arbeit der Abteilung Literatur-Archive bei der Deutschen Akademie
der Künste zu Berlin. Charlotte Alberti, Die Sammlung und Verzeichnung der
amtlichen Druckschriften in der Deutschen Bücherei.
Afl. 6. Herwig Förder, een historicus, geen archivaris, geeft in zijn artikel Ein
hervorragender Beitrag der Archivare zur Erforschung der Geschichte der deut
schen Arbeiterbewegung enige kritische beschouwingen over de Archivalische
Quellennachweise zur Geschichte der deutschen Arbeiterbewegung, Bd. 5.
Karlheinz Kuba, Archivarbeit im Bereich des Magistrats von Gross-Berlin. Het
[67]
