Kroniek
De Verslagen over het jaar 1960
De verslagen omtrent 's Rijks oude archieven over 1960 verschenen laat op
Lentedag 1962 in een nieuwe omslag en ten dele met een nieuw geluid. Zij
brengen wederom over en voor het archiefwezen tal van belangrijke mededelingen.
Ouder gewoonte delen wij daaruit het voornaamste mede.
In het algemeen gedeelte herinnert de algemene rijksarchivaris aan de verwer
ping van het ontwerp-archiefwet door de Eerste Kamer en het indienen van een
nieuw ontwerp met weglating der gewraakte artikelen. Vermeld wordt dat de
minister van Volkshuisvesting enz. zijn goedkeuring heeft gegeven aan de pro
gramma's van eisen voor de bouw van nieuwe bewaarplaatsen te Arnhem, Haar
lem, 's-Hertogenbosch, Middelburg, Leeuwarden en Zwolle; over een nieuwe al-
gemeen-rijksarchiefbewaarplaats te 's-Gravenhage zijn de besprekingen nog gaan
de, hoewel de urgentie daarvan bovenaan staat. De invoering van een bezol
digd volontairschap zal vermoedelijk in het komende jaar haar beslag krijgen.1
Herinnerd wordt aan de in samenwerking met onze Vereniging voor de vijfde
maal gehouden studiedagen en aan het vierde Internationale archiefcongres, ge
houden te Stockholm. In aansluiting daaraan voltooide het internationale comité
voor archiefterminologie de omschrijving van 81 vaktermen. Het Nederlandse
comité zette het opstellen van toelichtingen op de vaktermen uit de Nederlandse
archivistiek voort; de publikatie kan in 1961 tegemoet worden gezien2. Van
belang is de mededeling dat het uitleenverkeer met de Duitse Bondsrepubliek
weer geheel volgens de regeling van 1930 zal plaats vinden, d.w.z. door recht
streekse toezending per post zonder inschakeling van de diplomatieke koeriers
dienst.
Aan de notulen der in december 1960 gehouden vijftigste bijeenkomst van rijks
archivarissen ontlenen wij het volgende. Daar kwamen vooreerst eventuele maat
regelen aan de orde om de archiefloopbaan aantrekkelijker te maken: honorering
van volontairs, het treffen van een regeling waarbij voor doctorandi, die een loop
baan bij het archiefwezen aanvaarden, de verplichting tot terugbetaling van de
hun eventueel verstrekte studietoelagen komt te vervallen, en het treffen ener rege
ling waarbij aan functionarissen in het archiefwezen die promoveerden een extra-
1 Is inmiddels per 1 september 1961 geschied.
2 Is inmiddels verschenen (zie hiervóór p. 54).
[130]
toelage wordt toegekend op dezelfde wijze, als dit voor leraren is geregeld. Het
eerste is, zoals reeds is vermeld, aanvaard; het derde is, zoals vanwege het de
partement werd medegedeeld, niet te verwezenlijken, daar dit alleen voor leraren
geldt. Punt 2 wordt in nadere overweging gehouden; voorlopig zal men zich moe
ten beperken tot de honorering der volontairs. In dit verband bepleitte drs. Van
der Poest Clement, ten einde onder de studenten meer animo voor de archiefloop
baan te wekken, versterking der banden met de universiteiten door de mogelijk
heid te bezien dat archivarissen enige lessen geven over de beginselen der archi
vistiek. De algemene rijksarchivaris stelt zich voor een persoonlijk schrijven aan
de desbetreffende hoogleraren te richten onder voorbehoud dat de archivarissen
genegen zijn deze voorlichting aan de universiteiten te geven. In aansluiting
aan het in de vorige bijeenkomst behandelde (zie N.A.B. 1961 p. 84-85) wordt
medegedeeld dat het A.R.A. thans in het bezit is van een Hennecke cacheer-
machine. Het is wenselijk een scheikundig M.T.S.-er naar het buitenland te zenden
ten einde daar de nodige kennis en ervaring op te doen; de financiering dient na
der te worden bekeken. Daar gebleken is dat een groot deel van de tijd der
binders in beslag wordt genomen door portiers- en bodediensten, hulp in de lees
zaal enz., die evengoed door ongeschoolde krachten kunnen worden verricht, geeft
de voorzitter in overweging de formatie van de rijksarchieven in de provincie uit
te breiden met een bode-archiefbediende. Uitvoerig werd van gedachten ge
wisseld over de vaststelling van normen voor de belangrijkheid van naar een nood-
bewaarplaats over te brengen archiefbescheiden en voor de vorming van schaduw-
archieven op mikrofilm. Een beslissing werd tot de volgende vergadering uitge
steld. Wij bevelen intussen de discussie (pag. 15-16) aan de aandacht der collegae
ook buiten de rijksarchiefdienst aan. Inzake de vraag naar voorkeur tussen
mikrokaarten en mikrofiches voor het vervangen van de doop-, trouw- en be-
graafboeken, die in slechte toestand verkeren, waarbij de algemene rijksarchivaris
aan het mikrofiche alleen al door de betere leesbaarheid de voorkeur geeft, werd
een beslissing uitgesteld daar men de resultaten van de cacheermachine voornoemd
wilde afwachten. Over de ingewikkelde kwestie van het fotocopiëren van de
niet-overgedragen kadastrale minuutplans t.b.v. de rijksarchieven ook hiervoor
mogen wij naar de Verslagen (p. 8-9) verwijzen zal de algemene rijksarchivaris
een nader onderzoek instellen. -- Aanvaard werd de wenselijkheid van een nieuwe
bewerking der heruitgave van de lijst der voormalige leenhoven in Nederland, met
aanwijzing omtrent de verblijfplaats der betreffende archieven.
Inzake de a.s. vrije zaterdag stelt de algemene rijksarchivaris dat in Engeland
en Duitsland in elk geval de leeszalen voor het publiek geopend zijn en dat hier
t.z.t. een soortgelijke regeling dient te worden getroffen. De belangrijke kwestie,
bij de rondvraag opgeworpen, van bibliotheken die archieven onder zich hebben,
wordt naar de volgende bijeenkomst verwezen.
Inzake de personalia heeft het Archievenblad zo goed mogelijk de mutaties bij
gehouden, maar volledigheid blijkt toch niet ten volle te zijn bereikt. Gezien het
tijdsverloop onthouden wij ons hier van het geven van aanvullingen. Vermeld
worde echter dat het rijksarchief in Utrecht, waar de personeelsformatie sinds
[131]
