de structurele en politieke veranderingen van Polen in de 18e en 19e eeuw samen zijn gevoegd tot groepen zgn. 'composite records'. Een speciaal archiefprobleem!). Kr. Lonczynska bespreekt de geografische verzameling van de laatste Poolse ko ning (1764-1795), vrnl. atlassen en kaarten. Het archief van de Eerste Poolse in fanteriedivisie Thad. Kosciusko, in 1943 georganiseerd in Rusland, behandelt M. Wrosek, Cz. Gierszewski de autoriteiten van West-Pruisen (oorspronkelijk Pools) en hun band met Pruisen sinds de deling van Polen in 1773 tot 1920. Dr. W. Wasowicz geeft verslag van een bezoek aan de archieven te Lwow (Lemberg) en Kiev inzake gegevens betreffende Poolse geschiedenis; St. Jagiszek over archief materiaal in Potsdam en Merseburg betreffende economische geschiedenis van Poolse territoria, met opgave der belangrijkste gegevens. Een index op de jaar gangen XVI-XXX besluit het jaarboek. Der Archivar 1961 afl. 1 opent met de installatie van dr. Karl G .Bruchmann als Direktor van het Bondsarchief, opvolger van dr. G. Winter. De eerste helft der afl. is, met zeven artikelen, gewijd aan het mikrofilmvraagstk. Zij betreffen de kosten der 'Sicherungsverfilmung', bewaring van fotografisch archiefgoed, de diazo-mikrofilm, technologie van de mikrofilm, het ideale leesapparaat Xerox kopie en Xerografie. Dr. J. Papritz behandelt 'Hilfsmittel zur Umrechnung alter Kartenmasstabe' (mijlen en roeden), W. Baranowsky 'Werksarchiv und Werbung'. Eerstgenoemde herdenkt jhr. dr. D. P. M. Graswinskel als 'einen der vornehmsten Vorkampfer der internationalen Zusammenarbeit' en vriend der Marburger archief school. Afl. 2 is vrijwel geheel aan kerkelijke archieven gewijd. P. dr. Josef Teschitel behandelt ,Das Römische Archiv der Gesellschaft Jesu und seine Bauplanesamm- lung'; M. Schreyer 'Das Archiv des Bistums Essen', E. Lichter dat te Trier; dr. G. Luntowski 'Das Archiv des Lutherischen Weltbundes in Genf'; Günther Nierenz, n.a.v. een Tagung van der Arbeidsgemeenschap der 'landskirchliche' archivaris sen, 'Das Archiv der Evangelischen Kirche in Deutschland'. Verder een referaat over 'Kirchliches und staatliches archivrecht', t.z.p. gehouden door H. Wagner. Konsistorialrat i.R. R. Themel beschouwde 'Wert und Behandlung von Pfarrer- verzeichnissen'. Dr. W. Lampe geeft beschouwingen 'Ueber Zeitungsausschnitt- sammlungen in kirchlichen Archiven'. 'Probleme kartographischer Darstellung kirchengeschichtlicher Entwicklungen' behandelt dr. H. Grün, 'Archivpflege in der Württembergischen Evangelischen Landeskirche' dr. G. Schafer. Kirchenrat dr. F. Schafer beschouwt de verzameling van portretten van Thüringse predikanten in het landskerkelijk archief te Eisenach. Op geheel ander gebied ligt een uitvoerig artikel van Egon Merker, Pressedokumentation in Deutschland seit Hermann Beck. Afl. 3 opent met een korte 'Nachruf' voor dr. Georg Winter, oud-directeur van het Bondsarchief, overleden 4 juni 1961, van prof. dr. G. W. Santé; zijn rechter hand in Koblenz, dr. W. Rohr, wijdt hem een uitvoerige nekrologie. Kennisneming met dit bewogen, onrustige en toch zo rijke en geslaagde leven zij onze lezers ten zeerste aanbevolen. [106] Staatsarchivdirektor dr. W. Rausch (Linz) behandelt 'Die Entwicklung des kom- munalen Archivwesens in Oesterreich', waaruit wij vernemen dat de stedelijke archiefzorg in dit land veel te wensen overlaat: van de 36 steden, die meer dan 10.000 inwoners tellen, blijken slechts negen 'hauptamtlich' voor hun archieven te zorgen! De overige hebben deze aan een 'Treuhandschaft' of in eigendom aan het landsarchief overgegeven. Oorzaak van deze gemakzucht is echter ook dat in de 19e eeuw lokale musea (die bijzonder belangstelling voor charters toonden) en landsarchieven de taak der lokale archieven overnamen; daaraan alleen is het te danken dat veel aan een anders zekere ondergang ontkwam. Maar deze over genomen archieven 'haben kaum Aussicht durch Registraturen, deren Bestande ja das Wachstum der Archive sichern, erganzt zu werden... Die Bildung neuer Archive scheitert an der unkontrollierten Vernichtung jener Akten, die nicht un- mittelbar dem Amtsgebrauch dienen'. Schr. bepleit dan ook dringend dat als plicht der stedelijke archivarissen en der met het gemeentelijke archiefwezen betrokken kringen 'sich der Registraturen laufend annehmen und dadurch ein organisches Wachtstum der im Depot liegenden Bestande gewahrleisten'. Aan 'Die 'Aktenordnung für Stadte' und die Zukunft der Kommunalarchive' wijdt Landesoberarchivrat dr. F. Herberhold (Munster) een uitvoerig artikel, waarvoor wij naar de afl. moeten verwijzen. Hetzelfde geldt voor de bijdrage van dr. G. von Roden, stadsarchivaris van Duisburg, Gegenwartsprobleme staat- licher und kommunaler Archive in der Bundesrepublik Deutschland, waarin 'Ar- chivbegriffe und zeitgeschichtliche Sammlung', beheer van 'Nachlassen und die Literaturarchive', 'Zeitungen in Archiven', 'Die Aufgaben der Archive und ihre Bewaltigung' en 'Vorschlage für eine Lösung der Raum- und Personalprobleme' aan de orde komen; het is een uitvoerig referaat van een artikel van de Keulse Stadtsarchivrat dr. H. Kownatzki: Aufgaben und Zukunft der Archive in der Bundesrepublik Deutschland, in een moeilijk toegankelijk tijdschrift. Hieraan sluit de bijdrage van de Staatsarchivdirektor te Düsseldorf, dr. F. W. Oediger: Zu den Gegenwartsaufgaben der Staatsarchive in Nordrhein-Westfalen, aan. -N.a.v. brandstichtingen, die in de winter 1959/60 Lüneburg teisterden o.a. de Raads- boekerij - is men er toe overgegaan het archief depot, dat in 1899 was ingericht in de oorspronkelijke, doch bouwvallig geworden Ratshalle, die werd afgebroken en vervangen door een pseudogotisch bouwsel, dat 'alle Stilmerkmale der Griin- derzeit aufwies', uit te breiden en te versterken. Stadtarchivrat dr. G. Luntowski geeft daarvan, toegelicht door afbeeldingen van oude en nieuwe toestand, een treffende beschrijving. 'Verfilmung von Einwonermeldekarteien' wordt door H. Schaffner, Archivinspektor te Duisburg, behandeld. Afl. 4 is voor het grootste deel een Festgabe voor Staatsarchivdirektor Dr. Max Miller (Baden-Wlirttemberg), die 60 jaar geworden is; zij bevat de volgende bij dragen: G. W. Santé, Zentrale und föderative Archivverwaltung; van dr. K. G. Bruchmann, Direktor van het Bondsarchief te Koblenz, Das Bundesarchiv in neuen Raumen, een uitvoerige beschrijving van het gebouw, in mei 1961 inge wijd, een Hochhaus met 80 vensters1. René Gandilhon, directeur der Archives 1 Welk een tegenstelling met 'das Haus ohne Fenster' in een andere Duitse stad! [107]

Periodiekviewer Koninklijke Vereniging van Archivarissen

Nederlandsch Archievenblad | 1962 | | pagina 23