96
bevindt zich in de brandvrije kluis der Gestichten voor Weldadigheid, een
ander (alsv.) is sedert een tiental jaren in bruikleen op het rijksarchief in
Arnhem. De archivaris copiëerde de fiches, voorlang in het rijksarchief
voornoemd opgenomen; dit werk zal worden voortgezet tot 1862, sinds welk
jaar de bevolkingsregisters beter zijn bijgehouden. Daarin zijn opgenomen
fiches uit twee oude doop- en trouwboeken, bewaard in het archief der v.m.
Jezuitenstatie. Daarnaast heeft hij een aanvang gemaakt met het opzetten van
een historisch kadaster der stad, daarvoor te Arnhem aantekeningen makend
uit de transportregisters. Het, vrij geschonden, archief der Ned. Hervormde
kerk is, na inventarisering op het bureau dier kerk, aan de gemeente in be
waring gegeven. In de opstelling der archieven in Duiven werd enige ver
betering gebracht; daar de gemeentesecretaris tevens commandant van de
brandweer is is de zorg voor de veiligheid van het archief voldoende ver
zekerd. Van het archief vóór 1811 is een ms.-beschrijving gemaakt. Het ruimte
gebrek leidde er toe bijzondere aandacht te vestigen op de vernietigingsmoge
lijkheid. De archieven van TVehl, bij de aanvang van het verslagjaar ge-
borgen op drie verschillende plaatsen, zullen na voltooiing der inventarisatie
van het gehele archief tot c. 1940 in de ruime kluis kunnen worden geborgen,
waarheen reeds een deel is overgebracht en opgesteld op houten planken langs
de wanden. Hetgeen op de zolder werd bewaard is tijdens de bezetting goed
deels opgestookt; verloren moeten zijn gegaan de ingekomen stukken 1816-1879,
rekeningen en bijlagen 1816-1850, beide met één uitzondering, temeer te be
treuren wat betreft de bijlagen daar de dorpsrekeningen in Gelderland oudtijds
slechts de totaalsommen der hoofdstuk der begroting aangeven en men voor
specificatie aangewezen is op de bijlagen. Verwonderlijk was het te consta
teren dat de oorspronkelijke centrale legger van het kadaster nog steeds in
gebruik is, uiteraard aangevuld door vele andere. In Zevenaar is een nieuw
gemeentehuis in gebruik genomen met een archiefbewaarplaats, die aan hoge
eisen voldoet. De materiële toestand bleek in goede staat te zijn. Van het
archief vóór 18115, verdeeld in het eigenlijke stadsarchief en dat van het ambt
Lymers, had de archivaris reeds eerder een ms.-inventaris gereed gemaakt, die
nog van een inleiding behoort te worden voorzien; gebleken is dat in het
latere archief nog een aantal zeer belangrijke stukken waren verscholen, welke
in de inventaris behoren te worden opgenomen. Een andere aanvulling van
het oud-archief vormde een aantal stukken, destijds beschreven in de Inven
taris der rechterlijke archieven der Kleefsche Enclaves in Gelderland, doch
die deels zeker, deels hoogstwaarschijnlijk tot het stads-, c.q. ambtsarchief
hebben behoord en in de onderhanden inventaris waren opgenomen. Zij zijn
thans door de minister van O. K. en W. in langdurig bruikleen aan het streek-
archivariaat afgestaan. Zij zullen voortaan een dubbele signatuur dragen,
„mogelijk een novum in de kringen der vakgenoten, doch (de archivaris) acht
het ongewenst de nummering van jhr. Graswinckel geheel te verwijderen,
hoewel deze archivalia organisch tot het gemeente- of ambtsarchief behoren"!
Maastricht. Het gecombineerd verslag over de jaren 1958 en 1959 brengt
het verheugend bericht, dat in 1961 met uitvoering van de noodzakelijke
voorzieningen aan het gebouw, bij archief en bibliotheek beide in gebruik,
(nieuwe studiezaal en werklokalen en verbouwing van het magazijn en toepas
sing van vaste en verrijdbare stalen stellingen) een begin zal worden gemaakt.
Een aantal registerbanden van het zgn. Frans archief (1794-1814) en een
97
vijftal van de kostbaarste 15e en 16e eeuwse mss. werden vernieuwd of
hersteld. De archieven van alle gemeentelijke diensten enz. werden ge
ïnspecteerd; een deel ervan, dat bij de diensten geen onderdak meer kon vinden,
werd overgenomen. Daaronder: oud-archief van de Stadsschouwburg 1786-1942.
Mikrofilms van meterslange rolrekeningen, die in de 14e eeuw door de
Brabantse schouten en rentmeesters te Maastricht voor de Rekenkamer van
de hertog te Brussel werden afgelegd, werden van de algemene rijksarchivaris
in België ontvangen; deze aanwinst werd daarna gecompleteerd door mikro
films van de rekeningen van dezelfde funktionarissen van 1403 tot het einde
van het Brusselse bewind in 1632. De historisch-topografische foto-atlas
werd, wellicht mede onder invloed van een bescheiden propaganda-actie in
de gewestelijke dagbladen, niet onaanzienlijk uitgebreid. Het familiearchief
Regout werd definitief geordend en geïnventariseerd; het archief der v.m. Stede
lijke Muziekschool, opgericht in 1883, werd geordend en beschreven. On
derzocht werd de mogelijkheid om te geraken tot de uitgave van de Maastrichtse
raadsverdragen, welke van 1368 tot 1795 zijn bewaard. Deze reeks vormt de
belangrijkste bron voor de stedelijke geschiedenis en „is waarschijnlijk de
verst-teruggaande serie van deze aard in ons land welke vrijwel volledig is
bewaard". Die uit de jaren 1485-1489 werden getranscribeerd. Daar echter
bleek, dat een dergelijk omvangrijk object de krachten der instelling in haar
huidige personeelsbezetting verre te boven gaat, werden pogingen gedaan dit
werk door een wetenschappelijk instituut buiten de stad te doen geschieden.
Verwacht mag worden dat in 1960 met de bewerking kan worden begonnen.
De Markkant (Streekarchivariaat). In het verslag over 1959 wordt gecon
stateerd dat één dag per week voor de gemeente Etten en Leur volstrekt on
toereikend gebleken is. In verband met de registrering der statuten en met
oog op de uitvoering der restauratieplannen werd een onderzoek ingesteld
naar de rechtstoestand van het Sint-Paulushofje. In Hoeven bestonden de
werkzaamheden vrnl. uit het verrichten van onderzoekingen en het verstrekken
van gevraagde inlichtingen, o.a. betr. de geschiedenis van het opgeheven
klooster der Zusters Penitenten. In Oudenbosch werd in de archiefbewaar
plaats enige verbetering aangebracht; de bibliotheek, tot nu toe onder beheer
van de chef der afdeling interne zaken, werd gesplitst en het deel, dat uit
sluitend waarde heeft voor de beoefenaar der historie onder dat van de
archivaris gebracht, evenals de foto-verzameling. Het archief van het gemeen
telijk gasbedrijf werd naar het gemeentehuis overgebracht, maar daar er in de
archiefbewaarplaats geen ruimte voor was werd het voorlopig op de zolder
kamer geborgen. Uit een onderzoek naar de geschiedenis van dit als particulier
begonnen bedrijf bleek dat het van 1859 dateerde; merkwaardig is dat hier
van den aanvang af het niet alleen voor openbare verlichting diende, maar
ook aan particulieren leverde. Ook hier werden rapporten over diverse onder
werpen uitgebracht. Voortgegaan wed met het systematisch nagaan van de
inventaris-Levelt. De bewaring der archieven in Prinsenbeek ging eerder
achter- dan vooruit; de ordeningswerkzaamheden leden daaronder. Het zwaarte
punt werd daardoor gelegd op nasporingen en verzamelen van historische
gegevens uit elders berustende archieven, o.a. betr. Gageldonk en de kapel
aldaar. De inventarisatie van de archieven van de opgeheven polders Het
Oudland van Standdaarbuiten en Het Nieuwland of Mancia Winterpolder,
die het vorig jaar in chaotische toestand naar het archief van Standdaarbuiten
