47
46
tijdelijk, aangesteld als adjunct-commies bij de prentenverzameling. Ondanks
de droge Zomer en herfst 1959 hebben de humidry-apparaten dagelijks op
volle kracht moeten draaien om het depot voldoende vochtvrij te houden. In
de tentoonstellingszaal, waar de atlas is opgeborgen, heeft de vochtigheids
graad steeds tussen de 70 en 80° geschommeld; de zwartekunst-prenten ver
toonden dan ook schimmelvlekken. Daar dergelijke apparaten hier niet geplaatst
kunnen worden zal naar andere middelen ter verbetering moeten worden
omgezien. De inventarisatie van het archief van het Burgerlijk Armbestuur
1770-1921 werd voltooid. Evenals deze werd ook de inventaris van het
Scheveningse Oude-mannen, -vrouwen en weeshuis getypt. De ordening en
beschrijving van het administratief archief der gemeente over 1815-1851 werd
voortgezet. Begonnen werd met de inventarisatie van een collectie stukken
betr. de buitenplaats Sion onder Rijswijk, 1555-1886, die werd aangekocht.
De klappering der notariële protocollen werd voortgezet. Het bezoek is
in 1959 sterk gestegen 674 met 2033 bezoeken vooral ook op de zater
dagmiddagen. Het aantal in de studiezaal aanwezige zitplaatsen kon worden
uitgebreid van 12 tot 14, maar ook dit blijkt niet voldoende, en verdere uit
breiding is onmogelijk. Daar het huidige gebouw ook voor de archieven en
verzamelingen zowel als voor de ambtenaren onvoldoende ruimte biedt, dringt
de archivaris op een oplossing aan, hetzij door nieuwbouw, hetzij door het
zoeken naar een andere, ruimere behuizing.
's-Hertogenbosch. Het gebrek aan ruimte bleef uiterst nijpend; ,,de toestand
kan slechts in de hand worden gehouden", zoals het verslag over 1958 ironisch
opmerkte, ,,door stelselmatig overdracht van omvangrijke archieffondsen af te
wijzen". Dat van 1959 echter brengt de heugelijke tijding dat door de voor
genomen bouw voor een andere dienst, waardoor het refugiehuis beschikbaar
zal komen voor de huisvesting van het gemeentearchief, „dit dan wat de
outillage betreft aan de top zal staan van de Noordbrabantse gemeentearchie
ven". Voltooid werd in 1958 de beschrijving van de archieven der Bosse
ambachts- en schuttersgilden met een 242 nrs. tellende regestenlijst over de
jaren 1327-1627. Verder enige jongere archieven, en in 1959 het gedeponeerde
familiearchief De Quay. Als aanwinsten vermeldt het verslag-1958 archivalia
betreffende twee polders, overgedragen door de Prov. griffie, dat van 1959 de
schenking van een groot aantal stukken van het v.m. ambacht der korenkopers.
Belangrijk is hetgeen wordt medegedeeld over de vraag in hoever rekeningen
van instellingen van liefdadigheid, die in het gemeentearchief werden aange
troffen, voor overdracht aan dat archief in aanmerking kwamen. Ingevolge
een resolutie der Staten-Generaal van 27 juli 1685, waarbij was bepaald dat
voortaan een dubbel van de rekeningen van kerken, gasthuizen enz. op het
stadhuis moest worden bewaard en een besluit van de stadsregering van 3 dec.
1711 dat ook de bijlagen dezer rekeningen op het stadhuis bewaard moesten
worden tenzij commissarissen voor het afhoren der rekeningen anders beslisten,
kon aan het verzoek van de archivaris der Godshuizen tot overdracht van deze
bijlagen geen gevolg worden gegeven; wel werden een aantal rekeningen van
het Groot Ziekengasthuis uit de periode 1562/63-1679/98 aan het College
van regenten der Godshuizen overgedragen, omdat deze in het archief dier
instelling ontbraken en t.a.v. drie hunner niet kon worden aangetoond dat het
hier om duplicaten ging.
Leeuwarden. Het gecombineerd verslag over 1958 en 1959 bericht dat de
inventarisatie met kracht werd voortgezet. Die van een reeks sociale instel
lingen Nieuwe stadsweeshuis, c. 1674-c. 1950, de Stadsarmenkamer, c. 1750-
c. 1935, en diverse jongere werden voltooid; voorgesteld zal worden een
bundel met deze inventarissen uit te geven. Aan de inventarisatie der gilden
archieven werd de laatste hand gelegd. Van de moderne archieven had m.n.
de periode 1929-1941 de aandacht van de archivaris. Klappers werden ver
vaardigd op de wijkboeken, 1853-1877; voltooid een competitie van staten van
dienst uit de klapper Nauta op de resoluties van Gedeputeerden 1600-1754.
Van de trouwboeken werden de oudste delen, 1594-1611, bewerkt. De
chef van de leeszaal werd benoemd in de commissie voor de naamgeving
der straten; een uitgave over de herkomst en ouderdom der bestaande en in
onbruik geraakte benamingen is in voorbereiding. N.a.v. de ervaring dat
van het in 1825 gestichte stadsziekenhuis vrijwel alles vóór 1895 „nog niet zo
heel lang geleden" op last van de toenmalige directeur was opgeruimd en dat
ook het archiefje van de in 1956 opgeheven prijzencommissie op last van een
gemeentelijke autoriteit in zijn geheel was vernietigd, zegt de archivaris het
bijzonder op prijs te stellen wanneer in voorkomende gevallen zijn advies
werd ingeroepen alvorens tot verwijdering wordt overgegaan. Fragmenten
van middeleeuwse handschriften bladen uit een antiphonarium, een 14e-,
wellicht laat 13e-eeuws romeins-rechtelijk traktaat uit Frankrijk e.a. werden
in ruil aangeboden „als daar van veel meer nut zijnde" aan de Leidse
Universiteitsbibliotheek. Van de aanwinsten vermelden wij als cultuurhisto
risch merkwaardig een „staatboek van geplante tulpen, anjelieren, kersen en
geënte appelen van een kweker te Leeuwarden, 1665".
Rotterdam. Drs. R. A. D. Rentink is door de Gemeenteraad benoemd tot
archivaris met ingang van 1 mei 1961. M.i.v. 1 januari 1.1. is mej. G. J. W.
Verveen van adjunct-commies bevorderd tot commies.
De gemeenteraad heeft een krediet van bijna 3 miljoen gulden toegestaan voor
de bouw van een derde depotruimte, waardoor voor 100 jaar bergruimte wordt
geschapen. Hierbij zal het zgn. compactsysteem worden toegepast. Voorzover
ons bekend is dit de eerste toepassing van deze wijze van archiefberging in
ons land.
Tilburg. In het nijpend ruimtegebrek kwam blijkens het verslag over 1959
een oplossing doordat de aangrenzende conciërgewoning bij het archief kon
worden getrokken. De oude archieflokalen werden geheel tot depotruimte
ingericht, die met 250 strekkende m is uitgebreid en thans een capaciteit van
850 m bezit; in het nieuwe gedeelte zijn de werkkamer van de archivaris, de
leeszaal annex de kamer van de assistent (deze beide met stalen meubelen en
boekenrekken), de sorteerkamer te weinig komt men dit nuttig en nood
zakelijk onderdeel in de verslagen tegen! de depotruimte. Uit de bundels
„Varia" werden talrijke stukken gelicht en te juister plaatse in de archieven
ingevoegd. Een nieuwe klapper werd vervaardigd op de akten van scheiding
en deling, alsmede op de testamenten in de schepenrollen 1700-1810. De
inventarisatie van het omvangrijke 19e-eeuwse archief is voortgezet; de be
schrijving en inventarisatie van de verzameling kaarten en tekeningen werd
ter hand genomen. Gebaseerd op aan het archief ontleende gegevens ver
scheen een bundel van 12 opstellen van studenten der Kath. Econ. Hoge School:
De opkomst van Tilburg als industriestad. 1Y2 eeuw economische en sociale
ontwikkeling. Ook aan de tentoonstelling Hart van Brabant werkte het archief
