142
van de stukken van fiscale aard. Een fotocopie werd vervaardigd van het
5e eeuwse cartularium van de abdij van St-Bernard, waarin vier oorkonden uit
de jaren 1291-1312, van belang voor deze gemeente. In Oudenbosch werden
vrnl stukken van financiële aard bewerkt. Verkregen werden een aantal
stukken, die vroeger tot het archief dezer gemeente hebben behoord, oa
T nnSbr°fderSChap 1664"1687' bijlagen kerkerekeningen
1510-16/1. - In Prinsenbeek blijft de bewaring gebrekkig zolang het voorge
nomen nieuwe gemeentehuis niet zal zijn gebouwd; het archief der v.m. ge
meente Princenhage van vóór 1813 moet dientengevolge bij de gemeente Breda
in bewaring blijven. Dit archief van na 1813 werd bewerkt; in 1901 is
een rubriekenstelsel met 80 onderwerpen ingevoerd, waarbij de jaarsqewijze
opberging werd gehandhaafd. Het plan van dit stelsel is verloren, zodat vol
ledige reconstructie eerst mogelijk zal zijn wanneer het gehele archief tot
aan de invoering van het dossierstelsel bewerkt is. - In de archiefbewaarplaats
te Standdaardbuiten, die aanzienlijke verbetering onderging door het bijplaatsen
van vier stalen rekken, werden twee waterschapsarchieven ondergebracht in
verband met de aangekondigde opheffing daarvan tengevolge van de oprichting
van het waterschap „De Striene". Toen dit in funktie was getreden werd
overeengekomen dat deze archieven voorlopig in Standdaardbuiten zullen
blijven; de archivaris hoopt dat bij een definitief akkoord bereikt kan worden
dat deze archieven, die teruggaan resp. tot 1616 en 1692, daar gedeponeerd
worden daar zij nagenoeg uitsluitend voor Standdaardbuiten van belang zijn
De archivaris heeft een aanvang gemaakt met de inventarisatie ervan.
Uitschot. De raden van de gemeenten Best, Oirschot en Veldhoven hebben
besloten tot de oprichting van het „Streekarchivariaat Oirschot e.a.".
KERKELIJKE ARCHIEVEN
Het verslag van de archivaris der Nederlandse Hervormde Kerk over 1958
maakt melding van inventarisatie en herstel van archieven van diverse ge
meenten. Een groot aantal archieven werd geïnspecteerd. Besprekingen werden
gevoerd ter stimulering van een intensiever toezicht op de archieven der
Hervormde gemeenten in Noord-Holland. Opzienbarend is de mededeling
dat van de predikant te Nederhorst den Berg bericht werd ontvangen dat
„vanwege de vele droeve ervaringen, opgedaan bij het onderzoek van archief
stukken, de kerkeraad heeft besloten om geen enkel stuk meer de deur te laten
uitgaan of ter inzage te geven"!
In 1959 werd de behandeling van een aantal archieven van gemeenten en
kerkvoogdijen voortgezet en diverse, met name Zeeuwse archivalia, die door
de watersnood hadden geleden, zoveel mogelijk hersteld. De tekst van dl I
van De archieven der Ned. Herv. Kerk ging in nov. 1959 naar de drukker*).
In zijn verslag omtrent de archieven der Hervormde Gemeente te Amsterdam
over 1 nov. 1958-31 dec. 1959 klaagt de archivaris, dr. W. J. van Hoboken,
over dreigend ruimtegebrek door de aanwas van overbrenging van stukken
uit de lopende administratie naar de archiefbewaarplaats. Tengevolge van ziekte
van de assistent waardoor de archivaris geruime tijd diens werkzaamheden
(ontvangen der (bezoekers, behandeling der ingekomen verzoeken om inlichting
1) Dit werk is inmiddels verschenen.
143
en voortzetting van de indicering der doopboeken) overnam, vond de inven
tarisatie minder voortgang; de kaartindex op de doopboeken 1900-1949 werd
met 10000 fiches vermeerderd, waardoor het aantal tot ruim 50000 steeg. Aan
de em.-predikant dr. R. B. Evenhuis werd door kerkvoogden de geschiedschrij
ving der gemeente opgedragen. De lijst van aanwinsten vermeldt een groot
aantal 20e-eeuwse archivalia.
ANDERE ARCHIEVEN
Het verslag van de directeur van het Economisch-Historisch Archief over
1959 maakt melding van enige belangrijke aanwinsten; aanvullingen van het
archief van Gebrs. Chabot te Rotterdam over de perioden 1776-1860 en
1921-1925; het archief der N.V. Gebrs. Veth's handelmaatschappij te Amster
dam (1875), 1886-1939 (handelende op Indië); archieven der N.V. Cultuur
maatschappij Wonolangan, 1907-1946 (exploiteerde twee suikerfabrieken in
Oost-Java); archief van de Hollandsche Scheepsverband Maatschappij te Am
sterdam, 1907-1946; van enige daarvan is een beknopte inventaris opgenomen.
Van bijzonder belang is de aanwinst van het archief der N.V. Kon. Textiel
fabriek Van Heek en Co. te Enschede; nu het archief der Stoomweverij Nij-
verdal reeds eerder werd verkregen beschikt het Archief over een gewichtige
collectie archivalia betreffende een zo belangrijk industriegebied als Twente.
Het omvat 6 a 700 copieboeken en moet nog worden geordend.
Vermeld moge ook worden de verwerving van de particuliere geschriften
van dr. E. Heldring, die tussen 1899 en 1948 een belangrijke positie heeft in
genomen in het economisch leven te Amsterdam; zij bevat o.a. diens mémoires
over de jaren 1871-1917 en dagboeken over de jaren 1917-1948. Als kleinere
aanwinsten vallen te vermelden vier kasboeken 1844-1888 en twee grootboeken
1851-1875 van een firmant van Wijnand Fockinck te Amsterdam.
Door deze aanwinsten begint het ruimtegebrek nijpend te worden; naar een
nieuwe bewaarplaats zal moeten worden uitgezien.
EXAMENS
Voor het examen diploma wetenschappelijk ambtenaar der eerste klasse is
geslaagd mr. E. D. Eijken te Utrecht.
Voor dat der tweede klasse zijn geslaagd de heren J. G. Kerkhoven te
Terneuzen, W. B. Heins te Amsterdam, J. den Draak te Arnhem. E. J. van
Ebbenhorst Tengbergen te Warnsveld en J. M. Sluijters te Tilburg.
PERSONALIA
Te Roosendaal is 9 augustus j.l. op 61-jarige leeftijd overleden de heer
A. P. L. Jans (II), archivaris der gemeente Roosendaal en Nispen.
